Betaald ouderschapsverlof is sinds 2 augustus 2022 beschikbaar voor ouders in loondienst in Nederland. Dit verlof maakt het mogelijk voor ouders om tijd vrij te nemen voor hun jonge kind, terwijl zij nog 70% van hun salaris ontvangen. Het gaat om een belangrijke maatregel die de balans tussen werk en gezin ondersteunt, en die voor veel ouders een essentieel onderdeel wordt van het opgroeien met een kind. In dit artikel wordt ingegaan op de regels, berekening, opnameopties, en de rol van de werkgever bij het gebruik van betaald ouderschapsverlof, inclusief parttime opname.
Wat is betaald ouderschapsverlof?
Betaald ouderschapsverlof is een wettelijke regeling waarbij ouders tijd kunnen nemen om zich volledig aan hun kind te wijden, zonder dat zij hun inkomensvoordeel volledig verliezen. Het verlof is beschikbaar voor ouders van jonge kinderen, zowel moeders als vaders, en het geldt ook voor adoptie- en pleegouders. Het verlof kan op verschillende manieren worden opgenomen, waaronder fulltime, parttime of flexibel verspreid over meerdere weken of maanden.
Het betaald ouderschapsverlof bestaat uit maximaal 9 weken, waarbij het aantal uren per week afhankelijk is van de arbeidsduur die de ouder normaal gesproken werkt. Dit betekent dat de totale uren hoeveelheid het product is van 9 en de normale wekelijkse arbeidsduur. De uitkering is 70% van het dagloon, en deze wordt door UWV aan de werkgever uitbetaald, die deze dan doorgeeft aan de werknemer.
Hoe werkt de berekening?
De berekening van het betaald ouderschapsverlof is gebaseerd op de arbeidsduur per week. Als een ouder bijvoorbeeld 32 uur per week werkt, dan heeft hij of zij recht op maximaal 9 x 32 = 288 uren ouderschapsverlof. Tijdens deze periode ontvangt de ouder 70% van het gemaximeerde dagloon. Het gemaximeerde dagloon is een wettelijk gestelde limiet, die per jaar wordt bijgesteld door UWV.
Het is belangrijk om te weten dat het betaald ouderschapsverlof wordt aangevraagd door de werkgever bij UWV. De ouder moet dit verlof opnemen binnen het eerste levensjaar van het kind. Dit betekent dat het verlof niet verder kan worden uitgesteld of opgenomen als het kind ouder is dan één jaar.
Parttime opname van betaald ouderschapsverlof
Een van de voordelen van het betaald ouderschapsverlof is dat het niet alleen volledig opgenomen kan worden, maar ook op een parttime basis. Dit betekent dat ouders kunnen kiezen om slechts een deel van hun normale werkdagen of uren vrij te nemen, terwijl zij op andere dagen nog wel werken. Dit kan bijvoorbeeld handig zijn voor ouders die willen blijven werken, maar toch extra tijd willen doorbrengen met hun kind, of voor ouders die willen uitzoeken hoe het is om tijd te maken voor de opvoeding van hun kind, zonder volledig van het werk af te zijn.
Bij parttime opname van ouderschapsverlof werkt de berekening iets anders. De werkgever en de ouder moeten samen afstemmen hoeveel uren per week of per maand het ouderschapsverlof wordt genomen. Het totaal aantal uren mag niet meer zijn dan 9 keer de normale wekelijkse arbeidsduur. Bijvoorbeeld: bij 32 uur per week is het maximum 288 uren ouderschapsverlof, dat kan verdeeld worden over meerdere weken of maanden.
Het is mogelijk om het verlof gedurende meerdere weken verspreid op te nemen. Dit kan bijvoorbeeld betekenen dat een ouder 4 uur per week vrijneemt gedurende 72 weken (288 uren), of 8 uur per week gedurende 36 weken. De keuze hangt volledig af van de afspraken met de werkgever en van de wensen van de ouder.
Bij parttime opname is het belangrijk om rekening te houden met de gevolgen voor het inkomen. Omdat het betaald ouderschapsverlof slechts 70% van het normale salaris uitmaakt, is het inkomensverschil tussen werkdagen en verlofdagen duidelijk. Ouders die kiezen voor parttime opname moeten dit goed begrijpen en voorzien in hun budgetplanning.
Aanvraagproces en rol van de werkgever
Het aanvragen van betaald ouderschapsverlof verloopt via de werkgever. De werkgever dient de uitkering aan te vragen bij UWV, en dit moet gebeuren uiterlijk 4 weken voordat het verlof begint. De werkgever kan kiezen om het verlof direct door te betalen, of te wachten tot UWV de uitkering aan de werkgever heeft uitgekeerd. Het door UWV uitbetaalde bedrag is 70% van het gemaximeerde dagloon, en dit is het bedrag dat de werkgever aan de werknemer moet doorgeven.
Bij parttime opname is het aanvraagproces vergelijkbaar. De werkgever dient de uitkering aan te vragen bij UWV, waarbij het aantal uren en weken verlof opgenomen wordt moet worden opgenomen in de aanvraag. Het is belangrijk dat de werkgever en de werknemer van tevoren goed afstemmen over de manier waarop het verlof wordt genomen, omdat dit invloed heeft op de uitkering en de administratie.
Aanvullende regelingen in cao’s of arbeidsovereenkomsten
Naast de wettelijke regeling voor betaald ouderschapsverlof, kunnen ook aanvullende regelingen gelden in een cao of arbeidsovereenkomst. Deze regelingen kunnen gunstiger zijn dan de wettelijke regeling. Voorbeelden hiervan zijn:
- Een hoger uitkeringspercentage dan 70%
- Meer betaalde weken dan de wettelijke 9 weken
- Betaling van (een deel van) het normaal onbetaalde ouderschapsverlof
- Verlenging van de periode waarin je het betaald ouderschapsverlof kunt opnemen
Ouders worden geadviseerd om hun cao of arbeidsovereenkomst te raadplegen om te zien of er aanvullende regelingen gelden. Deze regelingen kunnen aanzienlijk invloed hebben op de financiële situatie van ouders die ouderschapsverlof opnemen.
Onbetaald ouderschapsverlof na het betaalde gedeelte
Naast het betaalde ouderschapsverlof van 9 weken, hebben ouders ook recht op onbetaald ouderschapsverlof. Dit onbetaalde ouderschapsverlof bestaat uit 17 weken, en deze kan worden opgenomen tot de achtste verjaardag van het kind. Dit betekent dat ouders in totaal 26 weken ouderschapsverlof kunnen opnemen, waarvan 9 weken betaald zijn en 17 weken onbetaald.
Het onbetaalde ouderschapsverlof kan op dezelfde manier worden opgenomen als het betaalde ouderschapsverlof: fulltime, parttime of flexibel. De keuze hangt af van de afspraken met de werkgever en van de wensen van de ouder.
Het is belangrijk om op te merken dat ouders het betaald ouderschapsverlof niet kunnen combineren met het onbetaalde ouderschapsverlof. Als ouders het betaalde ouderschapsverlof opnemen, vervalt het betaalde gedeelte niet, maar de onbetaalde weken kunnen apart worden genomen.
Conclusie
Betaald ouderschapsverlof is een belangrijke maatregel die het mogelijk maakt voor ouders om tijd vrij te nemen voor hun kind, zonder dat zij volledig hun inkomensvoordeel verliezen. Het verlof kan op verschillende manieren worden opgenomen, waaronder fulltime, parttime of flexibel verspreid over meerdere weken of maanden. De berekening van het verlof is gebaseerd op de arbeidsduur per week, en de uitkering is 70% van het gemaximeerde dagloon.
Het aanvraagproces verloopt via de werkgever, en het is belangrijk dat ouders en werkgevers van tevoren goed afstemmen over de manier waarop het verlof wordt genomen. Aanvullende regelingen in cao’s of arbeidsovereenkomsten kunnen gunstiger zijn dan de wettelijke regeling, en ouders worden geadviseerd om deze te raadplegen.
Naast het betaalde ouderschapsverlof hebben ouders ook recht op onbetaald ouderschapsverlof, dat kan worden opgenomen tot de achtste verjaardag van het kind. Deze regelingen maken het mogelijk voor ouders om tijd vrij te nemen voor hun kind, zonder dat zij hun carrière volledig stoppen.
Het is duidelijk dat betaald ouderschapsverlof een waardevolle ondersteuning is voor ouders die willen doorbrengen tijd met hun kinderen, terwijl zij nog hun inkomensvoordeel behouden. Deze regeling draagt bij aan een betere balans tussen werk en gezin, en ondersteunt de opvoeding van kinderen in de vroege levensjaren.