Ouderschapsverlof is een belangrijke maatregel in de Wet Arbeid en Zorg, gericht op het combineren van werk en gezin. Werknemers kunnen, per kind jonger dan acht jaar, 26 keer de gemiddelde arbeidsduur per week aan ouderschapsverlof opnemen. Dit verlof geldt niet alleen voor biologische kinderen, maar ook voor adoptie-, pleeg- en stiefkinderen die bij de werknemer wonen. Sinds 2 augustus 2022 is er een wijziging in de regeling: ouders krijgen tijdens een deel van hun ouderschapsverlof een uitkering van het UWV. Deze verandering heeft gevolgen voor de WW-uitkering bij werknemers die ouderschapsverlof opnemen. In dit artikel wordt een overzicht gegeven van de regels rond ouderschapsverlof en hoe deze verband houden met de WW-uitkeringen.
Wat is ouderschapsverlof?
Ouderschapsverlof is een wettelijke regeling waarin werknemers – zowel mannen als vrouwen – de mogelijkheid krijgen om tijd vrij te nemen voor het zorgen voor hun kind. Het is mogelijk om ouderschapsverlof te combineren met werk, bijvoorbeeld door het verlof in blokken of verdeeld over meerdere perioden op te nemen. Ouderschapsverlof is bedoeld om ouders meer flexibiliteit te bieden in het combineren van werk en gezin. De werknemers mogen ouderschapsverlof opnemen tot het kind acht jaar is. De duur van het ouderschapsverlof hangt af van de werkduur: bijvoorbeeld bij een volledige werkweek van 40 uur is het maximum van ouderschapsverlof 1.040 uur.
Ouderschapsverlof is niet alleen bedoeld voor biologische ouders, maar ook voor adoptie-, pleeg- en stiefouders. Voor adoptie- en pleegkinderen geldt dat ouderschapsverlof opgenomen kan worden tot een jaar na de opname van het kind in het gezin. Ouderschapsverlof kan ook door partners worden opgenomen: bijvoorbeeld een vader kan na de geboorte van zijn kind recht op drie dagen ouderschapsverlof hebben.
Hoe kan ouderschapsverlof worden opgenomen?
Werknemers mogen ouderschapsverlof opnemen op verschillende manieren. Het is mogelijk om het verlof in blokken op te nemen, bijvoorbeeld een volledige maand of een paar weken per keer, of het verlof kan verdeeld worden over meerdere periodes. Ouderschapsverlof kan ook doorwerken worden: werknemers kunnen deel van hun verlof opnemen en later het resterende deel nog invullen. Werkgevers mogen ouderschapsverlof niet aftrekken van het verlof dat werknemers normaal beschikbaar hebben. Het is ook mogelijk om ouderschapsverlof opnieuw te starten of te verlengen, mits het verlof niet volledig is afgelopen.
Een belangrijk aspect van ouderschapsverlof is dat het mogelijk is om het verlof opnieuw op te nemen bij een nieuwe werkgever. Als een werknemer tijdens ouderschapsverlof werkloos raakt of naar een nieuwe baan gaat, kan het resterende deel van het ouderschapsverlof bij de nieuwe werkgever worden opgenomen. Dit biedt werknemers meer flexibiliteit bij het combineren van werk en gezin.
Betaald ouderschapsverlof en de Europese richtlijn
Sinds 2 augustus 2022 is er een wijziging in de regeling rond ouderschapsverlof: ouders kunnen voor een deel van hun ouderschapsverlof een uitkering van het UWV ontvangen. Deze regeling is het gevolg van een Europese richtlijn die voorziet in een betere werk-privé balans voor ouders. Nederland heeft deze richtlijn verwerkt in de nationale wetgeving. Werknemers kunnen nu voor 9 weken ouderschapsverlof een uitkering van UWV ontvangen. Deze 9 weken moeten worden opgenomen in het eerste levensjaar van het kind (bij adoptie of pleegzorg in het jaar na de opname van het kind in het gezin).
De uitkering bedraagt 70% van het dagloon van de werknemer, met een maximum van 70% van het maximumdagloon. Werkgevers mogen deze uitkering aanvragen bij UWV, en het UWV zal deze aan de werknemer uitkeren. Ouderschapsverlof kan ook worden opgenomen door partners: bijvoorbeeld een vader kan voor een deel van zijn ouderschapsverlof een uitkering ontvangen. De regeling geldt ook voor ouders die vóór de invoering van de wet een kind hebben gekregen, mits het kind jonger is dan 1 jaar op de invoeringsdatum en de ouders nog niet het volledige recht op ouderschapsverlof hebben opgenomen.
Ouderschapsverlof en WW-uitkeringen
Een van de belangrijkste vragen die ouders hebben is of ouderschapsverlof gevolgen heeft voor hun WW-uitkering. WW-uitkeringen zijn uitkeringen die werkloze werknemers ontvangen van de Staat. De hoogte en duur van deze uitkeringen worden berekend op basis van het salaris en de arbeidsduur van de werknemer. Ouderschapsverlof kan invloed hebben op de berekening van de WW-uitkering, afhankelijk van de duur van het verlof.
Ouderschapsverlof korter dan 18 maanden
Als ouderschapsverlof opgenomen wordt voor een periode van minder dan 18 maanden, heeft dit geen gevolgen voor de WW-uitkering. Werknemers kunnen hun WW-uitkering op basis van hun salaris berekenen, zonder dat ouderschapsverlof een invloed heeft op de hoogte of duur van de uitkering. Ouders kunnen hun ouderschapsverlof opnemen en hun WW-uitkering blijft hetzelfde, zolang het verlof niet langer duurt dan 18 maanden.
Ouderschapsverlof langer dan 18 maanden
Als ouderschapsverlof opgenomen wordt voor een periode van langer dan 18 maanden, heeft dit invloed op de WW-uitkering. Tijdens ouderschapsverlof is het inkomen van de werknemer vaak lager, omdat ouders tijd vrijnemen om zich te richten op het zorgen voor hun kind. Als gevolg hiervan wordt de WW-uitkering berekend op basis van het lagere inkomen tijdens ouderschapsverlof. Dit betekent dat de uitkering lager kan zijn dan zonder ouderschapsverlof.
Als een werknemer ouderschapsverlof opneemt en daarna werkloos raakt, gelden de gebruikelijke regels voor WW-uitkeringen. De uitkering wordt berekend op basis van het salaris dat de werknemer heeft verdiend voordat het ouderschapsverlof is opgenomen. Als het ouderschapsverlof langer dan 78 weken duurt, kan dit gevolgen hebben voor de berekening van de uitkering. Het UWV heeft voor het berekenen van het urenverlies een maximale periode ingesteld van 78 weken voor onbetaald verlof.
Aanvragen van ouderschapsverlof
Ouderschapsverlof moet aanvankelijk worden aangevraagd bij de werkgever. Werknemers moeten minstens 2 maanden van tevoren schriftelijk aangeven dat ze ouderschapsverlof willen opnemen. Werkgevers mogen ouderschapsverlof niet weigeren. Werknemers kunnen ouderschapsverlof aanvragen voor meerdere kinderen, mits deze jonger zijn dan acht jaar. Het is ook mogelijk om ouderschapsverlof opnieuw aan te vragen bij een nieuwe werkgever.
Ouderschapsverlof kan ook worden afgebroken of voortgezet, afhankelijk van de situatie van de werknemer. Als er onvoorziene omstandigheden optreden, zoals echtscheiding, plotselinge arbeidsongeschiktheid of werkloosheid van de partner, kan ouderschapsverlof worden gewijzigd. In dit geval moet de werknemer het ouderschapsverlof aanvragen bij de werkgever. De werkgever moet in principe instemmen met het verzoek, tenzij er zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen zijn die zich hiertegen verzetten.
Gecombineerd ouderschapsverlof en betaald verlof
Sinds 2 augustus 2022 is het mogelijk om ouderschapsverlof te combineren met een uitkering van het UWV. Werknemers kunnen voor 9 weken ouderschapsverlof een uitkering ontvangen van het UWV. Deze uitkering bedraagt 70% van het dagloon, met een maximum van 70% van het maximumdagloon. Werkgevers mogen deze uitkering aanvragen bij het UWV, en het UWV zal deze aan de werknemer uitkeren.
Deze regeling is bedoeld om ouders financieel te ondersteunen tijdens hun ouderschapsverlof. Het biedt ouders de mogelijkheid om tijd vrij te nemen voor het zorgen voor hun kind, zonder dat dit te veel financiële gevolgen heeft. De regeling is ook bedoeld om ouders meer keuzevrijheid te bieden in de verdeling van werk en zorgen. Het is bijvoorbeeld mogelijk dat beide ouders ouderschapsverlof opnemen, waarbij elk ouderekind voor 9 weken een uitkering ontvangt.
Aanvullende regels rond ouderschapsverlof en WW-uitkeringen
Niet alleen de duur van ouderschapsverlof heeft invloed op de WW-uitkering, ook andere aspecten zoals het aantal uren dat de werknemer beschikbaar is voor nieuw werk, kunnen van invloed zijn. Als een werknemer voor minder uren beschikbaar is dan hij voorheen was, kan de WW-uitkering worden berekend op basis van het aantal uren dat hij beschikbaar stelt. Dit betekent dat de uitkering lager kan zijn dan zonder ouderschapsverlof.
Het is ook belangrijk om te weten dat ouderschapsverlof niet ingerekend wordt in de berekening van de WW-uitkering. Als een werknemer ouderschapsverlof opneemt en daarna weer aan de slag gaat, wordt de WW-uitkering berekend op basis van het salaris dat de werknemer voor het ouderschapsverlof heeft verdiend. Dit betekent dat ouderschapsverlof niet negatief uitwerkt op de WW-uitkering, zolang het verlof niet langer dan 18 maanden duurt.
Conclusie
Ouderschapsverlof is een belangrijke regeling in de Wet Arbeid en Zorg, gericht op het combineren van werk en gezin. Werknemers kunnen ouderschapsverlof opnemen tot het kind acht jaar is. Sinds 2 augustus 2022 is er een wijziging in de regeling: ouders kunnen voor een deel van hun ouderschapsverlof een uitkering van het UWV ontvangen. Deze uitkering bedraagt 70% van het dagloon, met een maximum van 70% van het maximumdagloon. De regeling is bedoeld om ouders financieel te ondersteunen tijdens hun ouderschapsverlof.
Ouderschapsverlof kan gevolgen hebben voor de WW-uitkering, afhankelijk van de duur van het verlof. Ouderschapsverlof dat langer dan 18 maanden duurt, heeft invloed op de berekening van de WW-uitkering. Tijdens ouderschapsverlof is het inkomen van de werknemer vaak lager, omdat ouders tijd vrijnemen om zich te richten op het zorgen voor hun kind. Als gevolg hiervan wordt de WW-uitkering berekend op basis van het lagere inkomen tijdens ouderschapsverlof. Het is belangrijk om te weten dat ouderschapsverlof niet ingerekend wordt in de berekening van de WW-uitkering, zolang het verlof niet langer dan 18 maanden duurt.
Ouderschapsverlof is een belangrijke maatregel die ouders helpt bij het combineren van werk en gezin. Het biedt ouders de mogelijkheid om tijd vrij te nemen voor het zorgen voor hun kind, zonder dat dit te veel financiële gevolgen heeft. De regeling is ook bedoeld om ouders meer keuzevrijheid te bieden in de verdeling van werk en zorgen. Het is bijvoorbeeld mogelijk dat beide ouders ouderschapsverlof opnemen, waarbij elk ouderekind voor 9 weken een uitkering ontvangt.