Voor veel ouders is ouderschapsverlof een belangrijk moment in hun werk- en levensloop. Het is een wettelijk gerechtigd verlof dat moeders en vaders toelaat om hun kind in de eerste levensjaren te ondersteunen. Tijdens ouderschapsverlof kunnen ouders hun werkzaamheden tijdelijk onderbreken, en ontvangen zij een uitkering van het UWV. Maar hoe zit het met vakantiegeld tijdens ouderschapsverlof? Bouwt de werknemer vakantiegeld op, of verliest dit op deze manier aan waarde?
Op basis van de beschikbare informatie is duidelijk dat het verschil tussen betaald en onbetaald ouderschapsverlof belangrijk is bij het bepalen van de vakantiegeldopbouw. Binnen deze context worden de regels voor vakantiegeld, vakantiedagen en eventueel pensioenopbouw besproken. In dit artikel wordt een overzicht gegeven van de regels rondom vakantiegeld bij ouderschapsverlof, met aandacht voor zowel betaald als onbetaald ouderschapsverlof, eventuele doorbetaling door werkgevers en de rol van collectieve arbeidsovereenkomsten (CAO’s).
Opbouw van vakantiegeld tijdens ouderschapsverlof
Vakantiegeld is een vergoeding die de werkgever betaalt aan werknemers, gebaseerd op hun loon. In de meeste gevallen wordt vakantiegeld berekend als 8% van het brutoloon per jaar dat de werknemer gewerkt heeft. Dit geldt voor zowel voltijd- als deeltijds werkenden. De opbouw van vakantiegeld hangt af van het loon dat de werknemer ontvangt. Wanneer de werknemer loon ontvangt, bouwt deze ook vakantiegeld op. Tijdens ouderschapsverlof kan de opbouw van vakantiegeld echter anders verlopen, afhankelijk van of het verlof betaald of onbetaald is.
Betaald ouderschapsverlof en vakantiegeldopbouw
Sinds 2 augustus 2022 is er een wettelijke regeling voor betaald ouderschapsverlof van maximaal 9 weken. Tijdens deze periode ontvangt de werknemer een uitkering van het UWV, die maximaal 70% van het dagloon bedraagt (tot maximaal 70% van het maximumdagloon). Over deze uitkering wordt vakantiegeld berekend. Dit betekent dat tijdens deze 9 weken betaald ouderschapsverlof, ook vakantiegeld opgebouwd wordt, net zoals bij normale werkuren.
Een belangrijk detail is dat de werknemer tijdens deze periode geen loon ontvangt van de werkgever, maar wel een uitkering van het UWV. Toch wordt vakantiegeld opgebouwd, omdat de uitkering wordt meegenomen in de berekening. Dit is een uitzondering op de normale regels, waarbij vakantiegeld alleen opgebouwd wordt over loon dat van de werkgever komt.
Onbetaald ouderschapsverlof en vakantiegeldopbouw
Wanneer ouders kiezen voor onbetaald ouderschapsverlof, ontvangen zij geen uitkering van het UWV. In dit geval is er geen loon dat opgebouwd wordt, en dus ook geen vakantiegeld. De werknemer bouwt tijdens dit onbetaald ouderschapsverlof geen vakantiegeld op. Dit geldt zolang er geen doorbetaling door de werkgever is. Werkgevers kunnen bijvoorbeeld kiezen om het loon zelf aan te vullen tot 100%, waardoor ook vakantiegeld opgebouwd kan worden.
Een dergelijke doorbetaling is echter niet verplicht, en afhankelijk van de afspraken in de CAO of intern beleid van de werkgever. In sommige gevallen kan er bijvoorbeeld afgesproken worden dat een deel van het ouderschapsverlof doorbetaald wordt, zodat vakantiegeld wel opgebouwd wordt over de betreffende uren.
Afspraken in de CAO of overeenkomst
De regels rondom vakantiegeld en ouderschapsverlof kunnen ook beïnvloed worden door afspraken in de CAO of andere overeenkomsten tussen werkgever en werknemer. In de wet zijn alleen de regels voor wettelijke vakantiedagen vastgelegd, maar bovenwettelijke vakantiedagen en vakantiegeld kunnen afwijken per bedrijf of sector.
Wanneer er een CAO geldt, is het belangrijk om te controleren of er in deze CAO afspraken zijn gemaakt over de opbouw van vakantiegeld tijdens ouderschapsverlof. In sommige gevallen kan de CAO bepalen dat vakantiegeld ook opgebouwd wordt tijdens onbetaald ouderschapsverlof, of dat het vakantiegeld opgebouwd wordt over het volledige loon, ook als het UWV-uitkering niet 100% is.
Daarnaast kunnen werkgevers en werknemers ook individuele afspraken maken. Bijvoorbeeld kan er afgesproken worden dat de werkgever een deel van het ouderschapsverlof aanvult, waardoor ook vakantiegeld opgebouwd wordt over deze uren. Dit kan gunstig zijn voor de werknemer, maar vereist overleg en akkoord tussen partijen.
Vakantiegeld en pensioenopbouw
Niet alleen vakantiegeld, maar ook pensioenopbouw kan beïnvloed worden door ouderschapsverlof. Tijdens ouderschapsverlof bouwt de werknemer geen pensioen op over de uren dat er geen loon ontvangen wordt. Dit geldt zowel voor betaald als onbetaald ouderschapsverlof. De uitzondering is wanneer de werknemer gedeeltelijk blijft werken. In dat geval bouwt de werknemer wel pensioen op over de gewerkte uren.
Of pensioen opgebouwd wordt tijdens ouderschapsverlof, hangt ook af van de afspraken die werkgever en werknemer maken. In sommige gevallen kan de werknemer ervoor kiezen om pensioenopbouw vrijwillig voort te zetten, bijvoorbeeld via een pensioenfonds. Dit vereist echter dat de werknemer het werkgeversdeel van de premie zelf betaalt.
Vakantiegeld en deeltijds ouderschapsverlof
Het is ook mogelijk om ouderschapsverlof gedeeltelijk te nemen, bijvoorbeeld 4/5 in plaats van voltijd. In dit geval ontvangt de werknemer een proportioneel deel van de UWV-uitkering. Ook de vakantiegeldopbouw is dan proportioneel: het vakantiegeld wordt berekend op basis van het deel van het loon dat tijdens het ouderschapsverlof opgebouwd wordt.
Een deel van het ouderschapsverlof kan ook doorbetaald worden door de werkgever. In dat geval bouwt de werknemer vakantiegeld op over het doorbetaalde deel. Ook hier geldt dat dit niet verplicht is, en afhankelijk is van de afspraken tussen werkgever en werknemer.
Vakantiegeld en de rest van het ouderschapsverlof
Ouderschapsverlof mag tot maximaal 4 maanden genomen worden per kind, en kan door beide ouders opgenomen worden. Alleen 9 weken van dit verlof zijn wettelijk betaald. De rest van het ouderschapsverlof is onbetaald, tenzij er aparte afspraken gemaakt zijn.
Tijdens deze onbetaalde weken bouwt de werknemer geen vakantiegeld op. Dit betekent dat de vakantiegeldopbouw gedurende deze periode stop. Als er wel doorbetaling is door de werkgever, kan vakantiegeld wel opgebouwd worden over de doorbetaalde uren.
Aanvullend geboorteverlof en vakantiegeld
Naast ouderschapsverlof bestaat er ook het aanvullend geboorteverlof. Dit verlof is bedoeld voor de partner van de moeder, en kan 6 weken duren. Tijdens dit verlof ontvangt de werknemer een uitkering van het UWV. Over deze uitkering wordt vakantiegeld berekend. Dit is vergelijkbaar met het betaald ouderschapsverlof.
Aanvraagproces voor vakantiegeld tijdens ouderschapsverlof
Het vakantiegeld wordt meestal automatisch berekend aan het einde van het vakantiedienstjaar. Het vakantiegeld is meestal 8% van het brutoloon, vermenigvuldigd met het aantal jaar dat de werknemer gewerkt heeft. Tijdens ouderschapsverlof kan dit bedrag beïnvloed worden, afhankelijk van of vakantiegeld wel of niet opgebouwd is tijdens de verlofperiode.
Als vakantiegeld tijdens ouderschapsverlof niet opgebouwd is, kan het vakantiegeldbedrag lager uitvallen. Werkgevers moeten het vakantiegeld op tijd betalen, meestal in mei en juni. Het vakantiegeld wordt meestal uitbetaald per maand of in één keer, afhankelijk van het beleid van de werkgever.
Ouderschapsverlof en vakantiedagen
Naast vakantiegeld bouwt de werknemer ook wettelijke vakantiedagen op. Ook hier gelden soortgelijke regels als bij vakantiegeld: tijdens betaald ouderschapsverlof bouwt de werknemer vakantiedagen op, tijdens onbetaald ouderschapsverlof niet, tenzij er doorbetaling is.
De werkgever mag ouderschapsverlof niet aftrekken van het opgebouwde vakantiedagen. Dit betekent dat als een werknemer bijvoorbeeld 10 uur ouderschapsverlof neemt, de werkgever niet 10 uur van het vakantiesaldo mag afhalen. De vakantiedagen en ouderschapsverlof zijn twee afzonderlijke rechtstitels.
Vakantiegeld en toeslagen
De hoogte van de uitkering tijdens ouderschapsverlof kan ook beïnvloeden of een werknemer recht heeft op bepaalde toeslagen. Omdat het inkomen gedurende de ouderschapsverlofperiode kan dalen, kan dit leiden tot veranderingen in de hoogte van toeslagen zoals kinderopvangtoeslag, zorgtoeslag of huurtoeslag.
De verandering in inkomen moet meestal gemeld worden aan de Belastingdienst, zodat de toeslagen correct kunnen worden aangepast. Ouderschapsverlof kan dus ook financiële gevolgen hebben buiten de werkomgeving, bijvoorbeeld voor het gezin.
Conclusie
Ouderschapsverlof is een belangrijk moment in het leven van werkende ouders. Het verlof geeft de mogelijkheid om kind en gezin voorop te stellen, maar heeft ook invloed op de opbouw van vakantiegeld. Bij betaald ouderschapsverlof bouwt de werknemer wel vakantiegeld op, terwijl bij onbetaald ouderschapsverlof dit niet het geval is, tenzij er doorbetaling is door de werkgever.
De regels rondom vakantiegeld tijdens ouderschapsverlof hangen af van meerdere factoren, zoals of het ouderschapsverlof betaald of onbetaald is, of er doorbetaling is door de werkgever, en of er afspraken zijn gemaakt in de CAO. Het is daarom belangrijk dat werknemers en werkgevers goed geïnformeerd zijn over de regels, zodat er geen onverwachte gevolgen zijn voor de vakantiegeldopbouw.
Voor ouders die ouderschapsverlof nemen, is het verstandig om rekening te houden met de gevolgen voor het vakantiegeld. Dit helpt om eventuele financiële veranderingen beter te beheren en zorgt voor duidelijkheid in het verloop van het verlof.