Betaald ouderschapsverlof: inzicht in de verlofopbouw van vakantiedagen, vakantiegeld en pensioen

Sinds 2022 zijn er veranderingen ingetreden in de regels rondom het betaald ouderschapsverlof. Deze wijzigingen hebben gevolgen voor de opbouw van vakantiedagen, vakantiegeld en pensioen. Voor zowel werkgevers als werknemers is het van belang om goed te begrijpen hoe deze verlofperiode zich in het kader van de regelgeving en individuele of collectieve overeenkomsten op deze aspecten uitwerkt. In dit artikel worden de relevante aspecten van de verlofopbouw tijdens betaald ouderschapsverlof besproken, met nadruk op vakantiedagen, vakantiegeld en pensioen.

Opbouw van vakantiedagen tijdens ouderschapsverlof

Wettelijke vakantiedagen

In de regel bouwt een werknemer vakantiedagen op over de uren dat hij of zij loon ontvangt. Tijdens een periode van onbetaald ouderschapsverlof is er geen loonbetaling, en bouwen werknemers dus geen vakantiedagen op. Dit is in lijn met artikel 7:634 lid 2 van het Burgerlijk Wetboek, dat stelt dat vakantieopbouw verband houdt met loonbetaling.

Sinds 2 augustus 2022 geldt er echter een uitzondering voor het betaald ouderschapsverlof. Werknemers bouwen ook tijdens deze periode wettelijke vakantiedagen op, omdat de wet een aparte regeling heeft ingesteld voor deze vorm van verlof. Deze uitzondering geldt ook in het kader van het aanvullend geboorteverlof.

Bovenwettelijke vakantiedagen

Bij wettelijke vakantiedagen is de regel duidelijk: ze worden opgebouwd tijdens betaald ouderschapsverlof. Bij bovenwettelijke vakantiedagen, die vaak uit een collectieve arbeidsovereenkomst (cao) voortvloeien, kunnen afwijkende afspraken zijn gemaakt. Het is dus mogelijk dat een werknemer tijdens betaald ouderschapsverlof geen bovenwettelijke vakantiedagen opbouwt, afhankelijk van de cao van het bedrijf.

Werkgevers en werknemers worden daarom uitgenodigd om de relevante cao nauwkeurig te bestuderen en eventueel aanvullende afspraken te maken. Het is ook mogelijk om bij schriftelijke overeenkomst van deze uitzondering af te wijken, zolang het niet in strijd is met de wettelijke minimumregels.

Opbouw van vakantiegeld tijdens ouderschapsverlof

Vakantiegeld is een percentage van het salaris dat werknemers ontvangen als beloning voor hun jaarlijkse verlof. Tijdens het betaald ouderschapsverlof ontvangt de werknemer een uitkering van het UWV ter hoogte van 70% van het dagloon. Omdat deze uitkering wordt beschouwd als een soort loon, bouwt de werknemer vakantiegeld op over deze periode.

Een belangrijk punt is dat de werkgever de uitkering van het UWV kan aanvullen tot 100% van het loon. In dat geval bouwt de werknemer vakantiegeld op over het volledige loon, alsof het normale werkdagen zijn. Dit kan een voordelig effect hebben op de verlofopbouw en het totale vakantiegeld dat later uitbetaald wordt.

Werkgevers en werknemers kunnen bij een cao ook afwijkende afspraken maken over het vakantiegeld tijdens ouderschapsverlof. Het is dan belangrijk om hierbij te kijken naar de bepalingen in de cao, aangezien deze bepalen of en hoe vakantiegeld in deze situatie wordt berekend.

Opbouw van pensioen tijdens ouderschapsverlof

Het pensioen is een kwestie van langjarige opbouw, en de vraag of pensioen tijdens ouderschapsverlof doorgaat, is niet expliciet geregeld in de wet. Wel is in artikel 10a van het Uitvoeringsbesluit loonbelasting van 1965 het ouderschapsverlof genoemd als een periode die pensioengevend mag zijn.

Of de pensioenopbouw daadwerkelijk plaatsvindt, hangt af van de afspraken tussen werkgever, werknemer en pensioenuitvoerder. In sommige pensioenregelingen wordt een uitzondering gemaakt voor ouderschapsverlof en wordt de pensioenopbouw daarbij doorgevoerd. In andere gevallen stopt de opbouw, tenzij de werknemer ervoor kiest om dit vrijwillig voort te zetten, waarbij hij of zij ook het werkgeversdeel moet betalen.

Het is daarom van belang dat werknemers hun pensioenuitvoerder raadplegen om te achterhalen welke regels van toepassing zijn voor hun persoonlijke situatie. Ook werkgevers worden uitgenodigd om duidelijkheid te scheppen over de mogelijkheden voor pensioenopbouw tijdens ouderschapsverlof, zodat werknemers een goed beeld hebben van wat hen te wachten staat.

Samenwerking tussen ouderschapsverlof en vakantie

Het ouderschapsverlof en vakantieverlof zijn twee verschillende soorten verlof, maar er zijn bepaalde beperkingen in hun samenwerking. Het ouderschapsverlof kan niet samenvallen met vakantieverlof, zoals aangegeven in artikel 6:7 van de Wet arbeid en zorg. Dit betekent dat een werknemer bijvoorbeeld geen vakantiedagen op mag nemen terwijl hij of zij ouderschapsverlof heeft opgenomen.

Er zijn echter mogelijkheden om vakantiedagen op te nemen aansluitend op of tijdens een periode van ouderschapsverlof, mits dit binnen de regels van de cao valt. In dat geval geldt het volgende:

Als vakantieverlof wordt opgenomen terwijl ouderschapsverlof is opgenomen, wordt de vakantie niet als verwerkt beschouwd.
Deze niet genomen vakantiedagen kunnen later opgenomen worden, volgens de standaardregel uit de cao.

Het is aan het schoolbestuur (of werknemersbestuur) om te bepalen of vakantieverlof wordt genomen tijdens of na ouderschapsverlof. In het laatste geval kan de ouderschapsverlofperiode worden verschoven. De keuze hangt af van de individuele omstandigheden en de regels van de cao.

Praktische voorbeelden

Voorbeeld 1: Betaald ouderschapsverlof en vakantieopbouw

Een werknemer neemt 9 weken betaald ouderschapsverlof op, waarbij het loon op 70% wordt uitgekeerd door het UWV. Omdat het ouderschapsverlof betaald is, bouwt de werknemer wettelijke vakantiedagen op. Als de werkgever de uitkering aanvult tot 100%, bouwt de werknemer ook vakantiegeld op over deze periode.

Voorbeeld 2: Onbetaald ouderschapsverlof en vakantieopbouw

Een werknemer neemt 4 weken onbetaald ouderschapsverlof op. Omdat er geen loon wordt uitgekeerd, bouwt de werknemer geen vakantiedagen op. Als de werkgever kiest om het loon door te betalen, verandert dit, en bouwt de werknemer wel vakantiedagen op.

Conclusie

Het opnemen van betaald ouderschapsverlof heeft duidelijke gevolgen voor de verlofopbouw van vakantiedagen, vakantiegeld en pensioen. Werkgevers en werknemers dienen zich bewust te zijn van de wettelijke regels en eventuele caoaanvullingen. Tijdens betaald ouderschapsverlof bouwt een werknemer wettelijke vakantiedagen op, terwijl de opbouw van bovenwettelijke vakantiedagen afhankelijk is van de cao. Ook vakantiegeld wordt opgebouwd, mits het loon wordt uitgekeerd of aanvullend wordt door de werkgever.

Bij pensioen geldt dat de regelgeving geen duidelijke richtlijnen biedt, maar dat de opbouw afhankelijk is van de afspraken tussen werkgever, werknemer en pensioenuitvoerder. Het is daarom belangrijk om deze kwestie zorgvuldig te bespreken en eventueel aanvullende maatregelen te nemen.

Het combineren van ouderschapsverlof en vakantie is mogelijk, maar er zijn beperkingen. Het is aan de betrokkenen om duidelijkheid te scheppen over de invloed van ouderschapsverlof op de verlofopbouw, zodat er geen onverwachte gevolgen zijn voor de vakantie- of pensioenregeling.