Het ouderschapsverlof is een essentieel onderdeel van de balans tussen werk en gezin, en sinds 2022 zijn er aanzienlijke wijzigingen in de regelingen. Deze artikelen geven een overzicht van de wettelijke aanspraak op ouderschapsverlof, de aanvullende afspraken in de CAO Rijk en de praktische aspecten van het opnemen van ouderschapsverlof voor werknemers in de sector Rijk. Op basis van de meest recente regels, inclusief de invoering van de Wet Betaald Ouderschapsverlof (Wbo), worden de rechten, verplichtingen en voordelen van ouderschapsverlof voor ouders van kinderen onder acht jaar uitgebreid besproken.
Recht op ouderschapsverlof
Ouderschapsverlof is wettelijk geregeld en is bedoeld voor werknemers die een kind hebben dat jonger is dan acht jaar. Dit geldt voor biologische, adoptie- en pleegkinderen. Werknemers kunnen het verlof opnemen voor elk kind tot het achtste levensjaar, en ze kunnen voor meerdere kinderen tegelijk ouderschapsverlof opnemen zonder dat het verlof voor één kind eerst moet worden afgerond.
De wettelijke aanspraak op ouderschapsverlof is gebaseerd op de Wet Arbeid en Zorg (Wazo). Ouders hebben recht op 26 keer het aantal uren dat ze per week werken. Bijvoorbeeld: iemand die 32 uur per week werkt, heeft recht op 832 uur ouderschapsverlof. Het wettelijke ouderschapsverlof is tot 2 augustus 2022 onbetaald, maar daarna is er een wettelijke regeling voor betaald ouderschapsverlof van negen weken ingevoerd.
Wijzigingen vanaf 2 augustus 2022
Per 2 augustus 2022 is de Wet Betaald Ouderschapsverlof (Wbo) in werking getreden. Hierdoor hebben werknemers in Nederland recht op negen weken gedeeltelijk betaald ouderschapsverlof tijdens het eerste levensjaar van hun kind of het eerste jaar dat het kind door adoptie of pleegzorg in het gezin is gekomen. Het betaald ouderschapsverlof is onderdeel van de wettelijke regeling en kan worden aangevuld door de CAO Rijk.
In de CAO Rijk zijn tot 2022 aanvullende afspraken gemaakt, zoals 13 weken betaald ouderschapsverlof. Deze aanvullende afspraken zijn echter niet voor iedereen van toepassing, aangezien ze afhankelijk zijn van het dienstverband. Sinds 2022 is de voorwaarde van 1 jaar in dienst zijn bij de sector Rijk voor de aanspraak op de CAO-aanvulling vervallen. Dit betekent dat werknemers die pas na 2 augustus 2022 in dienst zijn, ook recht hebben op de aanvullende regelingen in de CAO Rijk.
Het verschil tussen wettelijke aanspraak en CAO-aanvulling
Het ouderschapsverlof in de sector Rijk wordt bepaald door zowel de wettelijke regeling als de aanvullende afspraken in de CAO Rijk. De CAO-aanvulling kan in bepaalde gevallen extra betaald verlof bieden. Hieronder is een overzicht van de belangrijkste verschillen tussen de wettelijke aanspraak en de CAO-aanvulling.
| Aspect | Wettelijke aanspraak (Wazo) | Aanvulling in CAO Rijk |
|---|---|---|
| Duur betaald ouderschapsverlof | 9 weken (van de 26 weken) | 13 weken (van de 26 weken) |
| Inkomen | UWV-uitkering van 70% (maximum) dagloon in het eerste levensjaar van het kind | 60% van het maandinkomen tijdens opname voor het achtste levensjaar van het kind |
| Vereisten voor recht | Dienstverband (geen minimumtermijn) | Minimaal 1 jaar dienstverband bij de sector Rijk |
| Terugbetalingsplicht | Geen | Bij einde dienstverband op eigen initiatief of ontslag op staande voet binnen 1 jaar na afloop van het ouderschapsverlof |
De CAO-aanvulling is in bepaalde gevallen uitgebreider dan de wettelijke regeling. Werknemers in de sector Rijk kunnen dus profiteren van extra regels, zoals het verlengen van het betaald ouderschapsverlof en het weglaten van de terugbetalingsplicht. Deze aanvullende afspraken zijn het resultaat van onderhandelingen door vakorganisaties zoals de FNV.
Hoe ouderschapsverlof aanvragen
Voor het opnemen van ouderschapsverlof is het belangrijk om eerst overleg te hebben met de werkgever. Werknemers bespreken hoeveel verlof ze willen opnemen, wanneer en hoe. Ouderschapsverlof kan op verschillende manieren worden ingevuld, bijvoorbeeld aaneengesloten of verspreid over meerdere weken. De keuze hangt af van de individuele omstandigheden en de afspraken met de werkgever.
Praktische stappen bij het aanvragen
- Overleg met de werkgever: Het is verstandig om vroegtijdig contact op te nemen met de werkgever om afspraken te maken over het opnemen van ouderschapsverlof. Dit omvat het aantal weken verlof, de duur en de manier waarop het verlof wordt ingevuld.
- Registratie in het P-Direktportaal: Werknemers registreren hun ouderschapsverlofuren via het P-Direktportaal. Ze kunnen de uren zelf invullen onder "Verlof en werktijd > Verlof registreren, verlofsaldo en teamkalender".
- Registratie vóór de 10e van de maand: Als er een salarisbetaling is met inhouding, dient de registratie vooraf te gebeuren vóór de 10e van de maand. Dit zorgt ervoor dat de juiste inhouding wordt toegepast.
Werknemers die ouderschapsverlof opnemen vóór 2 augustus 2022, moeten rekening houden met de oude regelingen. Als het kind ouder is dan één jaar op 2 augustus 2022, dan is het betaald ouderschapsverlof ingegaan vóór 2 augustus 2022, maar de regeling wordt aangepast aan de nieuwe wet.
Betaald ouderschapsverlof
Het betaald ouderschapsverlof is beperkt tot negen weken en moet worden opgenomen in het eerste levensjaar van het kind. De uitkering van het betaald ouderschapsverlof hangt af van het aantal uren dat de werknemer per week werkt. Bijvoorbeeld: een werknemer die 32 uur per week werkt, ontvangt voor negen weken 70% van zijn of haar dagloon.
Voorbeelden van uitkeringen
- Voorbeeld 1: Een werknemer werkt 32 uur per week en heeft recht op negen weken betaald ouderschapsverlof. Tijdens deze negen weken ontvangt de werknemer 70% van zijn of haar maandinkomen.
- Voorbeeld 2: Een werknemer werkt 24 uur per week en heeft recht op negen weken betaald ouderschapsverlof. Tijdens deze negen weken ontvangt de werknemer 70% van zijn of haar maandinkomen.
Het betaald ouderschapsverlof is wettelijk verankerd en geldt voor alle werknemers in de sector Rijk. Werknemers kunnen het verlof opnemen voor elk kind tot het achtste levensjaar. Het verlof kan op verschillende manieren worden ingevuld, bijvoorbeeld verspreid of aaneengesloten.
Onbetaald ouderschapsverlof
Nadat het betaald ouderschapsverlof is opgenomen, kan het resterende verlof onbetaald worden ingevuld. Werknemers hebben recht op 26 keer het aantal uren dat ze per week werken, waarvan 9 weken betaald is. Het resterende verlof kan worden ingevuld als onbetaald ouderschapsverlof tot het achtste levensjaar van het kind.
Het onbetaald ouderschapsverlof is wettelijk geregeld en kan worden aangevuld door de CAO Rijk. Werknemers in de sector Rijk kunnen dus profiteren van extra regels, zoals het verlengen van het betaald ouderschapsverlof. Deze aanvullende afspraken zijn het resultaat van onderhandelingen door vakorganisaties zoals de FNV.
Belangrijke voorwaarden voor ouderschapsverlof
Er zijn een aantal voorwaarden die moeten worden voldaan om recht te hebben op ouderschapsverlof. Deze voorwaarden zijn wettelijk geregeld en kunnen worden aangevuld door de CAO Rijk.
Algemene voorwaarden
- Leeftijd van het kind: Het kind moet jonger zijn dan acht jaar. Voor kinderen die ouder zijn dan acht jaar is er geen recht op ouderschapsverlof.
- Relatie tot het kind: Werknemers kunnen ouderschapsverlof opnemen voor hun eigen kind, adoptiekind, pleegkind of stiefkind. Het kind moet ingeschreven staan bij de gemeente.
- Dienstverband: Werknemers kunnen ouderschapsverlof opnemen zodra ze in dienst zijn. Er is geen minimumtermijn voor het dienstverband.
Voorwaarden voor betaald ouderschapsverlof
- Tijdstip van opname: Het betaald ouderschapsverlof moet worden opgenomen in het eerste levensjaar van het kind. Als het verlof later wordt opgenomen, is het onbetaald.
- Duur: Het betaald ouderschapsverlof is beperkt tot negen weken en moet worden opgenomen in het eerste levensjaar van het kind.
- Inkomen: Werknemers ontvangen 70% van hun dagloon tijdens het betaald ouderschapsverlof. In sommige gevallen kan de werkgever het inkomen aanvullen tot 100%, afhankelijk van de afspraken in de CAO Rijk.
Praktische gevolgen van ouderschapsverlof
Het opnemen van ouderschapsverlof heeft verschillende gevolgen voor zowel de werknemer als de werkgever. Het is belangrijk om deze gevolgen te begrijpen om eventuele problemen te voorkomen.
Invloed op het inkomen
Het betaald ouderschapsverlof heeft een directe invloed op het inkomen van de werknemer. Tijdens het verlof ontvangt de werknemer 70% van zijn of haar dagloon. In sommige gevallen kan de werkgever het inkomen aanvullen tot 100%, afhankelijk van de afspraken in de CAO Rijk.
Het onbetaald ouderschapsverlof heeft geen invloed op het inkomen van de werknemer. De werknemer ontvangt geen uitkering tijdens het verlof en moet op eigen kosten het verlof opnemen.
Invloed op het dienstverband
Het ouderschapsverlof heeft een tijdelijke invloed op het dienstverband van de werknemer. Tijdens het verlof werkt de werknemer niet en is er geen inhouding op het inkomen. Na het verlof kan de werknemer terugkeren naar zijn of haar oorspronkelijke functie.
Het ouderschapsverlof heeft geen invloed op het dienstverband van de werknemer. De werknemer blijft in dienst en kan na het verlof terugkeren naar zijn of haar oorspronkelijke functie.
Aanvullende regelingen in de CAO Rijk
De CAO Rijk bevat aanvullende regelingen die boven op de wettelijke regelingen worden gebouwd. Deze regelingen zijn het resultaat van onderhandelingen tussen vakorganisaties en werkgevers. De belangrijkste aanvullende regelingen zijn:
- Verlenging van het betaald ouderschapsverlof: Werknemers in de sector Rijk hebben recht op 13 weken betaald ouderschapsverlof in plaats van de wettelijke 9 weken.
- Verwijdering van de terugbetalingsplicht: Werknemers in de sector Rijk hoeven geen geld terug te betalen als ze op eigen initiatief stoppen met werken of ontslagen worden binnen een jaar na het einde van het ouderschapsverlof.
- Aanvullende uitkeringen: In sommige gevallen kan de werkgever het inkomen aanvullen tot 100%, afhankelijk van de afspraken in de CAO Rijk.
Deze aanvullende regelingen zijn beschikbaar voor alle werknemers in de sector Rijk. Werknemers kunnen profiteren van extra regels, zoals het verlengen van het betaald ouderschapsverlof. Deze regels zijn het resultaat van onderhandelingen door vakorganisaties zoals de FNV.
Conclusie
Ouderschapsverlof is een belangrijk onderdeel van de balans tussen werk en gezin. Werknemers in de sector Rijk hebben recht op wettelijk geregeld ouderschapsverlof en kunnen profiteren van aanvullende regelingen in de CAO Rijk. Het ouderschapsverlof is wettelijk geregeld en kan worden opgenomen voor elk kind tot het achtste levensjaar. Werknemers kunnen het verlof opnemen voor hun eigen kind, adoptiekind, pleegkind of stiefkind.
Het betaald ouderschapsverlof is beperkt tot negen weken en moet worden opgenomen in het eerste levensjaar van het kind. Werknemers in de sector Rijk kunnen profiteren van extra regels, zoals het verlengen van het betaald ouderschapsverlof en het weglaten van de terugbetalingsplicht. Deze regels zijn het resultaat van onderhandelingen door vakorganisaties zoals de FNV.
Het opnemen van ouderschapsverlof heeft verschillende gevolgen voor zowel de werknemer als de werkgever. Het is belangrijk om deze gevolgen te begrijpen om eventuele problemen te voorkomen. Werknemers in de sector Rijk kunnen profiteren van extra regels die boven op de wettelijke regelingen zijn gebouwd. Deze regels zijn het resultaat van onderhandelingen tussen vakorganisaties en werkgevers.