Het ouderschap is een belangrijke fase in het leven van iedere persoon. Het biedt niet alleen de kans om een kind te zien opgroeien, maar ook om als gezin een band te ontwikkelen. In de maatschappij van tegenwoordig wordt er steeds meer aandacht besteed aan het betrokken zijn van beide ouders in de opvoeding en zorg voor het kind. Ouderschapsverlof voor vaders is hier een onderdeel van. Sinds 2022 is er in Nederland een wettelijke regeling voor betaald ouderschapsverlof, wat vaders de mogelijkheid biedt om meer tijd door te brengen met hun kind en gezin. In dit artikel wordt ingegaan op de regels, aanspraak en praktische uitvoering van ouderschapsverlof voor vaders in 2024.
Wat is ouderschapsverlof?
Ouderschapsverlof is een wettelijke regeling die ouders – zowel moeder als vader – de mogelijkheid biedt om tijd te nemen van hun werk om zich te focussen op de opvoeding van hun kind. Het ouderschapsverlof kan worden opgenomen voor kinderen tot 8 jaar oud. Voorafgaand aan de invoering van de wettelijke regeling voor betaald ouderschapsverlof was dit verlof in de meeste gevallen onbetaald. Sinds 2 augustus 2022 is het ouderschapsverlof echter gedeeltelijk betaald, wat betekent dat vaders 70% van hun loon ontvangen tijdens de verlofperiode.
Deze regeling geldt voor het eerste levensjaar van het kind. Daarna kan ouderschapsverlof nog steeds worden opgenomen, maar dit is dan onbetaald. Het ouderschapsverlof kan worden opgenomen in combinatie met andere verlofregelingen zoals zwangerschapsverlof en geboorteverlof. Het is bedoeld om ouders de ruimte te geven om beter te kunnen functioneren in hun ouderlijke rol en te helpen bij de werving en de zorg voor het kind.
Aanspraak op ouderschapsverlof
Voor vaders bestaat er een duidelijke aanspraak op ouderschapsverlof. Echter, er zijn bepaalde voorwaarden waaraan voldaan moet worden om deze aanspraak te kunnen realiseren. De belangrijkste voorwaarden zijn:
- Het kind moet jonger zijn dan 8 jaar.
- Het ouderschapsverlof is toegankelijk voor elk kind.
- Vaders kunnen ouderschapsverlof tegelijk opnemen voor meerdere kinderen.
- Het verlof is toegankelijk voor eigen kind, adoptiekind, erkend kind, pleegkind, stiefkind of aspirant-adoptiekind.
- Het kind moet bij de vader wonen, zoals aangegeven in de basisregistratie personen.
Voor ouderschapsverlof is het ook belangrijk om rekening te houden met de regelingen die zijn opgenomen in de cao (collectieve arbeidsovereenkomst) waarin een werknemer terecht komt. Deze regelingen kunnen uitgebreider zijn dan de wettelijke aanspraak. Het is daarom noodzakelijk om de cao van je werkgever goed te doorlezen om te begrijpen wat er specifiek voor jouw situatie geldt.
Hoeveel ouderschapsverlof is er beschikbaar?
Vaders hebben recht op tot 26 keer het aantal uren dat ze per week werken in ouderschapsverlof. Dit betekent dat iedere vader het verlof kan opnemen in blokken, zoals volledige weken of in kleinere stukjes. Het verlof kan worden opgenomen binnen de tien jaar na de geboorte van het kind.
Sinds 2 augustus 2022 is er een wettelijke regeling voor betaald ouderschapsverlof. Hierbij heeft een vader recht op 9 weken betaald ouderschapsverlof, waarbij hij 70% van zijn loon ontvangt. Deze 9 weken moeten worden opgenomen binnen het eerste levensjaar van het kind. Onder voorwaarden kan ouderschapsverlof daarna nog steeds worden genomen, maar dan is het onbetaald.
Het betaald ouderschapsverlof is een belangrijke maatregel die ervoor zorgt dat vaders meer betrokken kunnen worden in de opvoeding van hun kind. Het biedt ook de mogelijkheid om de werving en zorg voor het kind te combineren met de werkzaamheden van de vader.
Betaald ouderschapsverlof en de wettelijke regeling
De wettelijke regeling voor betaald ouderschapsverlof is vastgelegd in de Wet betaald ouderschapsverlof (Wbo). Deze wet is in werking getreden per 2 augustus 2022. Het doel van de wet is om ouders, inclusief vaders, de mogelijkheid te geven om meer tijd door te brengen met hun kind. Het betaald ouderschapsverlof is onderdeel van de aanvulling in de CAO Rijk, wat betekent dat het verlof een wettelijke aanspraak is.
Voor vaders die in dienst zijn bij een werkgever die onder de CAO Rijk valt, is het betaald ouderschapsverlof een wettelijke regeling. Dit betekent dat de werkgever niet mag weigeren om de regeling toe te passen. Vaders kunnen het betaald ouderschapsverlof opnemen binnen het eerste levensjaar van het kind. Tijdens deze periode ontvangen ze 70% van hun loon. Na het eerste levensjaar is ouderschapsverlof nog steeds beschikbaar, maar dan is het onbetaald.
Praktische uitvoering van ouderschapsverlof
Het aanvragen van ouderschapsverlof is een belangrijk proces dat goed moet worden begrepen. Voor vaders die ouderschapsverlof willen opnemen, is het belangrijk om te weten hoe het verlof precies wordt aangevraagd en hoe het in de praktijk werkt.
Vaders moeten hun ouderschapsverlof aanvragen bij hun werkgever. Dit kan via het P-Direktportaal, wat een digitaal platform is dat gebruikt wordt om verlof en werktijden te beheren. In dit portaal kunnen vaders hun verlof aangeven en plannen. Er zijn twee manieren om ouderschapsverlof in te plannen: met een vast patroon of met zelf registreren.
Vast patroon voor ouderschapsverlof
Als een vader weet op welke dagen hij ouderschapsverlof wil nemen, kan hij kiezen voor een vast patroon. Dit betekent dat hij zijn verlofuren in vaste blokken op vaste dagen in de week plaatst. Dit kan handig zijn als de vader een bepaalde routine wil volgen. Het is mogelijk om te kiezen voor betaald of onbetaald ouderschapsverlof.
Zelf registreren voor ouderschapsverlof
Voor vaders die flexibel willen zijn in de inplanning van hun ouderschapsverlof, is er ook de optie om te kiezen voor zelf registreren. Dit betekent dat ze per keer hun verlofuren kunnen opnemen, afhankelijk van hun behoefte. Vaders kunnen dit doen vanaf de begindatum van het ouderschapsverlof. Ze moeten dan de uren zelf registreren in het P-Direktportaal.
Het is belangrijk om te weten dat ouderschapsverlofuren opgenomen moeten worden binnen 4 weken na de geboorte van het kind. Dit betekent dat vaders snel moeten actie ondernemen om het verlof te plannen. Het aanvragen van ouderschapsverlof moet minstens twee maanden voordat het verlof moet ingaan plaatsvinden. Dit geeft de werkgever voldoende tijd om het verlof goed te plannen en te beheren.
Betaald ouderschapsverlof en het salaris
Het betaald ouderschapsverlof heeft een grote impact op het salaris van vaders. Tijdens de 9 weken betaald ouderschapsverlof ontvangt een vader 70% van zijn loon. Dit betekent dat er een vermindering in inkomsten is, maar het biedt tegelijkertijd de mogelijkheid om meer tijd door te brengen met het kind.
Het is belangrijk om te weten dat het betaald ouderschapsverlof bovenop andere verlofregelingen komt, zoals zwangerschapsverlof en geboorteverlof. Dit betekent dat ouderschapsverlof niet in combinatie met deze verloven genomen hoeft te worden. Vaders kunnen het ouderschapsverlof opnemen op een moment dat het hen het beste uitkomt.
De inkomstenvermindering door ouderschapsverlof kan worden gecompenseerd door de toekenning van toeslagen. Vaders die ouderschapsverlof opnemen kunnen aanspraak maken op extra toeslagen van de Belastingdienst. Het is belangrijk om hier rekening mee te houden bij het plannen van ouderschapsverlof, zodat er geen financiële problemen ontstaan.
Ouderschapsverlof en de cao
De cao van een werkgever speelt een belangrijke rol bij de aanspraak en uitvoering van ouderschapsverlof. In veel gevallen is de cao uitgebreider dan de wettelijke regeling. Dit betekent dat vaders meer rechten kunnen hebben dan wat in de wet is opgenomen.
Het is belangrijk om de cao van je werkgever goed te doorlezen en eventueel te bespreken met de werkgever of een vakbond. Dit geeft vaders inzicht in de specifieke regelingen die voor hen gelden. Het kan bijvoorbeeld zijn dat het ouderschapsverlof in de cao langer is of dat er extra betaald verlof beschikbaar is.
Conclusie
Ouderschapsverlof voor vaders is een belangrijke regeling die hen de mogelijkheid biedt om meer tijd door te brengen met hun kind en gezin. Sinds 2022 is het ouderschapsverlof gedeeltelijk betaald, wat betekent dat vaders 70% van hun loon ontvangen tijdens de verlofperiode. Deze regeling geldt voor het eerste levensjaar van het kind. Daarna kan ouderschapsverlof nog steeds worden opgenomen, maar dan is het onbetaald.
Het aanvragen van ouderschapsverlof kan via het P-Direktportaal, wat een digitale manier is om verlof en werktijden te beheren. Vaders kunnen kiezen voor een vast patroon of voor zelf registreren, afhankelijk van hun behoefte. Het is belangrijk om ouderschapsverlof te plannen binnen de 4 weken na de geboorte van het kind.
De cao van een werkgever speelt een belangrijke rol bij de uitvoering van ouderschapsverlof. Het is aan te raden om de cao goed te doorlezen en eventueel te bespreken met de werkgever of een vakbond. Dit geeft vaders inzicht in de specifieke regelingen die voor hen gelden.
Ouderschapsverlof is een waardevolle kans voor vaders om beter betrokken te raken bij de opvoeding van hun kind. Het biedt de mogelijkheid om de band met het kind te versterken en te helpen bij de werving en zorg voor het kind. Het is een regeling die bijdraagt aan een gezonde opvoeding en een sterke gezinsband.