Geboorteverlof en ouderschapsverlof zijn twee belangrijke verlofregelingen die jonge ouders in Nederland kunnen gebruiken om de zorg voor hun kind te combineren met hun werk. Hoewel beide regelingen gericht zijn op het geven van tijd voor de zorg van het kind, verschillen ze aanzienlijk in doelgroep, duur, vergoeding en flexibiliteit. Deze artikelen leggen uit wat het verschil is tussen deze verlofregelingen en hoe ze kunnen worden gecombineerd.
Geboorteverlof: verlof voor de partner van de moeder
Geboorteverlof is bedoeld voor de partner van de moeder bij de geboorte van een kind. Het is ook bekend als vaderschapsverlof of partnerverlof. Dit verlof bestaat standaard uit één werkweek, waarin de partner volledig betaald verlof kan opnemen. De duur van het verlof is afhankelijk van het aantal werkuren dat de werknemer normaal gesproken per week draait. Bijvoorbeeld: een werknemer die 40 uur per week werkt, krijgt 40 uur geboorteverlof. Het verlof kan in één week genomen worden, maar mag ook worden verspreid over meerdere dagen, zolang het binnen de eerste vier weken na de geboorte van het kind is opgenomen.
Sinds 1 juli 2020 is het geboorteverlof uitgebreid met de mogelijkheid tot aanvullend geboorteverlof. Aanvullend geboorteverlof kan opgenomen worden tot een maximum van 5 werkweken, wat betekent dat de partner tot 6 weken verlof in totaal kan opnemen. Dit aanvullende verlof moet binnen 6 maanden na de geboorte van het kind worden genomen. Tijdens het aanvullend geboorteverlof wordt 70 procent van het loon doorbetaald door UWV, tot maximaal 70 procent van het maximum dagloon. Werkgevers kunnen dit eventueel aanvullen, afhankelijk van de cao of werkgeversregeling.
Het geboorteverlof is dus bedoeld om jonge vaders of partners van de moeder direct na de geboorte van het kind de tijd te geven om te wennen aan hun rol als ouder. Het biedt een korte, maar volledig betaalde periode van verlof die gericht is op het ondersteunen van de moeder en het kind in de eerste weken na de geboorte.
Ouderschapsverlof: verlof voor beide ouders
Ouderschapsverlof is een regeling die beide ouders kunnen gebruiken om tijd vrij te maken voor de zorg van hun kind. In tegenstelling tot geboorteverlof, dat alleen voor de partner van de moeder is, is ouderschapsverlof beschikbaar voor beide ouders. De duur van het ouderschapsverlof is maximaal 26 keer de wekelijkse arbeidsduur van de werknemer. Dit betekent dat een werknemer die 40 uur per week werkt, maximaal 26 weken verlof kan opnemen.
Het ouderschapsverlof kan flexibel worden ingepland. De ouders kunnen kiezen wanneer ze hun verlof opnemen, binnen de periode dat het kind jonger is dan 8 jaar. Dit maakt de regeling zeer flexibel, aangezien ouders hun verlof niet op één keer hoeven op te nemen, maar over meerdere jaren kunnen verdelen.
Sinds 2 augustus 2022 is er een wet op het betaald ouderschapsverlof ingevoerd. Deze wet zorgt ervoor dat ouders in het eerste levensjaar van hun kind recht hebben op gedeeltelijk betaald ouderschapsverlof. Dit geldt voor 9 weken, waarin 70 procent van het loon wordt doorbetaald, tot maximaal 70 procent van het maximum dagloon. De overige weken ouderschapsverlof zijn onbetaald. Werkgevers kunnen dit eventueel aanvullen, afhankelijk van de cao of werkgeversregeling. In sectoren zoals het onderwijs zijn cao’s vaak aangepast om ouderschapsverlof gunstiger te maken.
Het ouderschapsverlof is dus een langdurig en flexibel verlof dat beide ouders kunnen gebruiken om tijd vrij te maken voor hun kind. Het is bedoeld om ouders de mogelijkheid te geven om hun werk en de zorg voor hun kind te combineren over een langere periode.
Verschillen tussen geboorteverlof en ouderschapsverlof
Hoewel beide verlofregelingen gericht zijn op jonge ouders, zijn er duidelijke verschillen tussen geboorteverlof en ouderschapsverlof. Deze verschillen zijn samengevat in de volgende tabel:
| Kenmerk | Geboorteverlof | Ouderschapsverlof |
|---|---|---|
| Voor wie | Alleen voor de partner van de moeder | Voor beide ouders |
| Duur | Standaard 1 week, maximaal 6 weken (met aanvullend geboorteverlof) | Maximaal 26 keer de wekelijkse arbeidsduur |
| Vergoeding | Standaard 100%, aanvullend 70% | 9 weken 70%, rest onbetaald |
| Flexibiliteit | Binnen 4 weken na de geboorte, aanvullend binnen 6 maanden | Flexibel opnemen tot het kind 8 jaar is |
| Doel | Kortstondige verlof na de geboorte van het kind | Langdurig verlof voor de zorg van het kind |
Geboorteverlof is dus een korte en betaalde verlofperiode voor de partner van de moeder, terwijl ouderschapsverlof een langere en flexibele verlofperiode is die beide ouders kunnen gebruiken. De vergoeding bij ouderschapsverlof is lager dan bij geboorteverlof, maar de regeling biedt meer ruimte in termen van planning en duur.
Hoe geboorteverlof en ouderschapsverlof kunnen worden gecombineerd
Geboorteverlof en ouderschapsverlof zijn niet in conflict met elkaar en kunnen op strategische wijze worden gecombineerd. De meeste ouders kiezen er voor om eerst het geboorteverlof en aanvullend geboorteverlof op te nemen, gevolgd door ouderschapsverlof. Dit maakt het mogelijk om zowel de korte, betaalde periode van geboorteverlof te gebruiken als de langdurige, flexibele periode van ouderschapsverlof.
Door deze regelingen te combineren, kunnen ouders het meest uit hun verlof halen. Ze kunnen bijvoorbeeld kiezen om de eerste weken na de geboorte van hun kind volledig verlof te nemen, waarna ze hun ouderschapsverlof over meerdere jaren kunnen verdelen. Dit is vooral aantrekkelijk voor ouders die willen combineren met hun werk, maar ook veel tijd willen doorbrengen met hun kind.
Het combineren van geboorteverlof en ouderschapsverlof is daarom een belangrijke strategie voor jonge ouders die willen profiteren van de voordelen van beide regelingen. Het maakt het mogelijk om zowel de korte, intensieve zorgperiode na de geboorte van het kind te gebruiken als de langdurige, flexibele zorgperiode in de eerste jaren van het kind.
Werkgeversbeleid en cao’s
Het is belangrijk om rekening te houden met het werkgeversbeleid en eventuele cao’s bij het opnemen van geboorteverlof en ouderschapsverlof. In veel gevallen zijn er aanscherpingen in cao’s die ouders extra voordelen bieden. Bijvoorbeeld in sectoren zoals het onderwijs zijn cao’s vaak aangepast om ouderschapsverlof gunstiger te maken, waaronder extra doorbetaling of extra vakantiedagen.
Werkgevers kunnen bijvoorbeeld besluiten om ouderschapsverlof volledig door te betalen, of extra verlofuren te bieden. Het is daarom belangrijk om de arbeidsvoorwaarden en eventuele cao’s te checken om te zien welke voordelen beschikbaar zijn. In sommige gevallen kunnen ouders ook afspraken maken over de indeling van hun verlof, zoals bijvoorbeeld het verdelen van ouderschapsverlof over meerdere jaren of het combineren van ouderschapsverlof met andere verlofregelingen.
Het is dus aan te raden om vroegtijdig contact op te nemen met de werkgever om te bespreken hoe verlofregelingen kunnen worden ingezet en welke opties beschikbaar zijn. Dit maakt het mogelijk om de beste keuze te maken voor de zorg van het kind en de balans tussen werk en privé-leven.
Conclusie
Geboorteverlof en ouderschapsverlof zijn twee belangrijke verlofregelingen die jonge ouders in Nederland kunnen gebruiken om de zorg voor hun kind te combineren met hun werk. Geboorteverlof is een korte, betaalde verlofperiode die specifiek bedoeld is voor de partner van de moeder, terwijl ouderschapsverlof een langere en flexibele verlofperiode is die beide ouders kunnen gebruiken. Beide regelingen hebben hun eigen kenmerken en voordelen, en kunnen op strategische wijze worden gecombineerd.
Het is belangrijk om rekening te houden met het werkgeversbeleid en eventuele cao’s, aangezien deze regelingen soms extra voordelen bieden. Door geboorteverlof en ouderschapsverlof te combineren, kunnen ouders het meest uit hun verlof halen en zorgen voor hun kind in de eerste jaren van het leven. Het is aan te raden om vroegtijdig contact op te nemen met de werkgever om te bespreken welke opties beschikbaar zijn en hoe verlofregelingen kunnen worden ingezet.