Tekenbeten bij Kinderen: Herkenning, Verwijdering en Preventie

Een tekenbeet is een veelvoorkomend verschijnsel, vooral bij kinderen die graag buiten spelen. Hoewel de meeste tekenbeten onschuldig zijn, is het belangrijk om te weten hoe je een tekenbeet herkent, veilig verwijdert en hoe je verdere beten kunt voorkomen. Dit artikel biedt een overzicht van de belangrijkste informatie over tekenbeten bij kinderen, gebaseerd op beschikbare gegevens.

Wat is een tekenbeet?

Een teek is een klein, spinachtig insect dat zich voedt met het bloed van zoogdieren, reptielen en vogels. Teken komen voor in bossen, struiken, hoog gras, heide, tuinen en parken. Ze kunnen niet springen of vliegen, maar kruipen wel. Wanneer een teek bijt, graaft hij zich vast in de huid met zijn monddelen en begint bloed op te zuigen. De beet zelf is meestal pijnloos, omdat de teek verdovende stoffen afgeeft tijdens het bijten. Teken zijn het hele jaar door actief, maar de meeste mensen worden gebeten tussen maart en oktober, met een piek in juni en juli.

Waar bijten teken kinderen?

Teken zoeken naar warme en vochtige plekken op het lichaam. Bij kinderen worden teken vaak gevonden op het hoofd, achter de oren, in de nek, in de oksels, knieholtes, liezen en tussen de tenen. Omdat kinderen zich vaak niet bewust zijn van een tekenbeet, is het belangrijk om hen regelmatig te controleren, vooral na een bezoek aan de natuur.

Hoe herken je een tekenbeet?

Een tekenbeet is vaak lastig te herkennen. Het kan lijken op een klein, donker puntje op de huid of op een sproetje. Als de teek zich heeft volgezogen met bloed, kan deze opzwellen tot een bolletje van ongeveer 1 centimeter. De huid rondom de beet kan licht rood zijn, maar dit is meestal een normale reactie en verdwijnt binnen enkele dagen. Een belangrijke indicatie is dat de teek beweegt als je er voorzichtig aan trekt.

Tekenbeet verwijderen: Stap voor stap

Het is belangrijk om een teek zo snel mogelijk te verwijderen, idealiter binnen 24 uur. Hoe langer de teek vastzit, hoe groter de kans op het overdragen van ziekten. Volg deze stappen om een teek veilig te verwijderen:

1. Gebruik een puntige pincet of een speciale tekentang.
2. Pak de teek zo dicht mogelijk bij de huid vast, bij de kop.
3. Trek de teek er langzaam en recht uit. Draai de pincet niet.
4. Als de kop van de teek in de huid achterblijft, is dit niet erg. Deze wordt meestal vanzelf afgestoten.
5. Ontsmet het beetwondje met alcohol of jodium. Als je dit niet hebt, was het dan goed met water en zeep.
6. Noteer de datum van de beet en de locatie waar de beet plaatsvond. Maak eventueel een foto van de plek.

Gebruik geen alcohol, olie, nagellak, zeep of andere middelen om de teek te verdoven, omdat dit het risico op infectie kan vergroten.

Wat te doen na een tekenbeet?

Na het verwijderen van de teek is het belangrijk om de plek van de beet gedurende minstens drie maanden in de gaten te houden. Let op de volgende symptomen:

• Een rode vlek of ring rondom de beet die groter wordt.
• Koorts, hoofdpijn, spierpijn en vermoeidheid.
• Gewrichtsklachten.
• Huidklachten.
• Zenuwklachten.
• Hartklachten.

Als één van deze symptomen optreedt, neem dan contact op met de huisarts en meld dat je kind gebeten is door een teek.

Ziekte van Lyme

De meest bekende ziekte die door teken kan worden overgedragen, is de ziekte van Lyme. Deze wordt veroorzaakt door de bacterie Borrelia burgdorferi. De eerste symptomen van de ziekte van Lyme zijn vaak griepachtige verschijnselen, zoals koorts, hoofdpijn en spierpijn. Een kenmerkend symptoom is de erythema migrans, een rode ringvormige huiduitslag rondom de beet. Deze uitslag verschijnt meestal binnen enkele dagen tot weken na de beet.

De ziekte van Lyme kan in een later stadium leiden tot ernstigere klachten, zoals gewrichtspijn, zenuwklachten en hartproblemen. Het is daarom belangrijk om de ziekte zo vroeg mogelijk te diagnosticeren en te behandelen met antibiotica.

Tekenencefalitis (TBE)

Naast de ziekte van Lyme kunnen teken ook het TBE-virus overdragen, wat leidt tot tekenencefalitis. Deze ziekte komt minder vaak voor dan de ziekte van Lyme, maar kan wel ernstige neurologische symptomen veroorzaken, zoals hersenvliesontsteking, verlamming en in zeldzame gevallen de dood. Er is een vaccin beschikbaar tegen TBE, maar dit wordt niet standaard aanbevolen.

Preventie van tekenbeten

Er zijn verschillende maatregelen die je kunt nemen om tekenbeten bij je kind te voorkomen:

• Laat je kind lange broeken en mouwen dragen, vooral bij het spelen in het bos of hoog gras.
• Stop de broekspijpen in de sokken.
• Vermijd dicht struikgewas en hoog gras.
• Gebruik insectenwerende middelen met DEET, maar let op de dosering. Kinderen tot 2 jaar mogen maximaal 30% DEET gebruiken.
• Controleer je kind na een bezoek aan de natuur op tekenbeten.
• Douche of badder je kind direct na het spelen in de natuur.

Tekenradar

Het RIVM en de Wageningen Universiteit hebben de Tekenradar ontwikkeld, een website die een tiendaagse verwachting geeft voor tekenactiviteiten per regio. Deze radar geeft informatie over de tekenconcentratie en het aantal besmettingen met de ziekte van Lyme.

Conclusie

Tekenbeten komen vaak voor bij kinderen, maar de meeste beten zijn onschuldig. Het is belangrijk om te weten hoe je een tekenbeet herkent, veilig verwijdert en hoe je verdere beten kunt voorkomen. Houd de plek van de beet goed in de gaten en neem contact op met de huisarts als je symptomen opmerkt die kunnen wijzen op de ziekte van Lyme of tekenencefalitis. Door preventieve maatregelen te nemen, kun je de kans op een tekenbeet bij je kind aanzienlijk verminderen.

Bronnen

1. Moet ik naar de dokter?
2. Wij.nl - Tekenbeet bij je kind
3. RIVM - Tekenbeten
4. 24Baby - Tekenbeet peuter
5. Mens en Gezondheid - Tekenbeet
6. Zorgwijzer - Tekenbeet
7. Tekenbeten.be - Tekenbeet herkennen
8. Allesoverjekind.nl - Tekenbeet bij kind
9. Tegenteken.nl - Mijn kind heeft een teek
10. Rode Kruis - Tekenbeet