Wanneer een werknemer ouderschapsverlof heeft opgenomen en vervolgens ziek wordt, ontstaat vaak onduidelijkheid over de regels. Werkt het verlof gewoon door, of is het mogelijk om het tijdelijk te onderbreken of zelfs te beëindigen? In dit artikel wordt een overzicht gegeven van de wettelijke regels, praktijkrichtlijnen en mogelijke scenario’s in het kader van ziekte tijdens ouderschapsverlof. Op basis van de informatie uit betrouwbare bronnen wordt bekeken welke opties beschikbaar zijn en wat de consequenties zijn voor zowel werknemers als werkgevers.
De hoofdregel: ouderschapsverlof loopt door bij ziekte
De wettelijke regel is dat ouderschapsverlof in de meeste gevallen doorloopt, zelfs als de werknemer ziek wordt. Dit betekent dat het verlof niet automatisch wordt opgeschort of beëindigd. De verlofperiode blijft dus gelden, en de werknemer kan de resterende uren of weken later opnemen, als het verlof is onderbroken. De werkgever is verplicht om het loon van de werknemer door te betalen, indien het ouderschapsverlof betaald is.
De eerste negen weken van het ouderschapsverlof worden door het UWV vergoed aan de werkgever, mits het verlof binnen het eerste levensjaar van het kind wordt genomen. Na deze periode is ouderschapsverlof in de regel onbetaald, tenzij anders is afgesproken in een cao of individueel overeenkomst. Bij ziekte wordt de loondoorbetalingsverplichting uitgebreid tot de volledige omvang van het oorspronkelijke dienstverband, wat betekent dat de werkgever het volledige loon moet doorbetalen, indien dat in de oorspronkelijke dienstverhouding het geval was.
Onderbreken of beëindigen van ouderschapsverlof bij ziekte
Hoewel ouderschapsverlof in de meeste gevallen doorloopt, is het mogelijk om het tijdelijk op te schorten of zelfs te beëindigen. Dit is echter geen automatisch recht, maar hangt af van de situatie en de overeenstemming tussen werknemer en werkgever.
Onvoorziene omstandigheden
Volgens artikel 6:6 lid 2 van de Wet arbeid en zorg (WAZO) kan een werknemer in uitzonderingsgevallen een beroep doen op onvoorziene omstandigheden om het ouderschapsverlof op te schorten of te beëindigen. Ziekte valt binnen de categorie van onvoorziene omstandigheden, maar het is belangrijk op te merken dat dit niet voor iedere ziekte van toepassing is. De regel is dat de werknemer een verzoek moet indienen bij de werkgever, en de werkgever moet in beginsel akkoord gaan, tenzij er sprake is van een zwaarwegend bedrijfs- of dienstbelang.
Een zwaarwegend bedrijfs- of dienstbelang is echter niet snel aanwezig. Pas als het opschorten of beëindigen van het ouderschapsverlof leidt tot een ernstige ontwrichting van de onderneming, mag de werkgever het verzoek weigeren. Het feit dat er voorzieningen zijn getroffen (zoals het aantrekken van een vervanger) is niet zonder meer een zwaarwegend bedrijfsbelang.
Verwerking van het verzoek
Als een werknemer een verzoek indient om ouderschapsverlof op te schorten of te beëindigen, moet de werkgever binnen vier weken reageren. Tot die tijd loopt het ouderschapsverlof door zoals afgesproken. Indien de werkgever akkoord gaat, wordt het ouderschapsverlof opgeschort of beëindigd. De werknemer kan de resterende verlofdagen later opnemen, mits het niet tegen de wettelijke regels is.
Het onderbreken van ouderschapsverlof kan handig zijn, bijvoorbeeld als de werknemer zich wenselijk acht om het verlof pas op te nemen wanneer hij of zij zich weer volledig hersteld heeft. Dit maakt het mogelijk om de tijd met het kind te genieten, zonder dat het verlof verloren gaat.
Ziekte tijdens ouderschapsverlof: Gevolgen voor verzekeringen en uitkeringen
Een belangrijk aspect bij ziekte tijdens ouderschapsverlof is de invloed op verzekeringen en uitkeringen. Als een werknemer ziek wordt tijdens het ouderschapsverlof en dit verlof is onbetaald, dan is de werknemer in de regel niet langer verzekerd onder de Ziektewet (ZW) en de Wet inkomen naar arbeidsvermogen (WIA). Dit heeft directe gevolgen voor de mogelijkheid om loon of uitkering te ontvangen.
Als de ziekte voortduurt na het einde van het ouderschapsverlof, heeft de werknemer wel recht op een uitkering over 70% van het normale salaris, indien het ouderschapsverlof volledig of gedeeltelijk onbetaald was. Dit geldt echter alleen als de ziekte zich voordoet na het einde van de verlofperiode.
Afbreken van ouderschapsverlof wegens ziekte
Het afbreken van ouderschapsverlof is mogelijk in overleg met de werkgever. Bijvoorbeeld, als de werknemer na het begin van het verlof ziek wordt en niet in staat is om het verlof verder te nemen, kan het verlof voortijdig worden beëindigd. De datum van de eerste ziektedag kan worden vervroegd, waardoor reïntegratieactiviteiten sneller kunnen starten. Dit is vooral relevant bij deeltijd onbetaald ouderschapsverlof, waarin reïntegratieactiviteiten direct kunnen worden ingezet.
Als een werknemer na het afloop van het ouderschapsverlof nog steeds ziek is, kan hij of zij recht hebben op een uitkering over 70% van het normale salaris. Dit geldt onder voorwaarden van de Ziektewet en is afhankelijk van de aard van het dienstverband en eventuele cao-overeenkomsten.
Ouderschapsverlof in de zorgsector: Specifieke regels
In de zorgsector, namelijk in de sectoren Gehandicaptenzorg en VVT, gelden iets andere regels. Hier heeft de werknemer recht op maximaal 26 werkweken ouderschapsverlof totdat het kind acht jaar oud wordt. Tijdens de eerste negen weken van dit ouderschapsverlof ontvangt de werknemer een uitkering van het UWV. Dit betaald ouderschapsverlof kan worden opgenomen tot het kind één jaar oud is.
Bij langdurige ziekte van de werknemer in deze sector kan het ouderschapsverlof op eigen initiatief worden stopgezet, maar dit is niet verplicht. Als de werknemer een verzoek indient, moet de werkgever dit in beginsel meewerken. Werkgevers hoeven niet automatisch ouderschapsverlof te stopzetten, ook niet als er sprake is van langdurige ziekte. Alleen als de werknemer expliciet om opschorting vraagt, is actie vereist.
Praktische richtlijnen voor werkgevers
Als werkgever is het belangrijk om duidelijke richtlijnen te hebben over het omgaan met ziekte tijdens ouderschapsverlof. Omdat de regels niet altijd eenduidig zijn, is het verstandig om beleid op te stellen, eventueel in overleg met de medezeggenschap. Dit beleid kan helpen om snel en duidelijk te kunnen reageren op situaties waarin ouderschapsverlof wordt onderbroken of beëindigd.
Ondersteuning en communicatie
Werkgevers worden geadviseerd om bij langdurige ziekte te overwegen of het ouderschapsverlof opgeschort of beëindigd kan worden, ook al is dit niet verplicht. Het is verstandig om in overleg te treden met de werknemer en te bepalen wat de beste aanpak is. In sommige gevallen kan het ouderschapsverlof tijdelijk worden onderbroken, zodat de werknemer later verder kan met het verlof wanneer de gezondheid toelaat.
Re-integratie
Bij afbakening of onderbreking van ouderschapsverlof moet ook re-integratie worden meegenomen in de overwegingen. Ouderschapsverlof mag niet in de weg staan van re-integratieactiviteiten. Als de werknemer na ziekte weer aan het werk moet, kan het ouderschapsverlof worden uitgesteld of volledig worden beëindigd. Het is aan de werkgever om in overleg met de werknemer te bepalen wat het beste voor beide partijen is.
Ouderschapsverlof aanvragen bij ziekte
Een werknemer die ziek is, kan ouderschapsverlof aanvragen zodra hij of zij weer gedeeltelijk of volledig aan het werk is. Ouderschapsverlof mag immers niet in de weg staan van re-integratie. Als de werknemer nog volledig arbeidsongeschikt is, kan ouderschapsverlof niet aanvragen. De aanvraag is pas mogelijk wanneer de werknemer weer in staat is om een deel van het werk te verrichten.
Conclusie
Ouderschapsverlof is bedoeld om werknemers de mogelijkheid te geven om tijd met hun kind door te brengen. Wanneer ziekte zich voordoet tijdens dit verlof, zijn er duidelijke regels opgesteld, maar ook ruimte voor overleg tussen werknemer en werkgever. In de meeste gevallen loopt ouderschapsverlof door, maar onder bepaalde omstandigheden is het mogelijk om het tijdelijk op te schorten of te beëindigen.
De werknemer heeft het recht om een verzoek in te dienen op grond van onvoorziene omstandigheden, zoals ziekte. De werkgever moet in beginsel hiermee meewerken, tenzij er sprake is van een zwaarwegend bedrijfs- of dienstbelang. Het is verstandig om in overleg te treden en een oplossing te zoeken die voor beide partijen haalbaar is.
Het afbreken of onderbreken van ouderschapsverlof heeft gevolgen voor verzekeringen en uitkeringen, afhankelijk van of het verlof betaald of onbetaald is. Bij onbetaald ouderschapsverlof is de werknemer bij ziekte niet langer verzekerd onder de Ziektewet of WIA. Wanneer het ouderschapsverlof echter beëindigd wordt en de werknemer nog steeds ziek is, kan er sprake zijn van een uitkering over 70% van het normale salaris.
Het is belangrijk om goed op de hoogte te zijn van deze regels, zowel voor werknemers als voor werkgevers. Ziekte tijdens ouderschapsverlof kan verwarrend zijn, maar door duidelijke communicatie en overleg kan een goede oplossing worden gevonden.