In 2025 blijft het ouderschapsverlof in Nederland een belangrijk onderdeel van de wettelijke regelingen die werkende ouders ondersteunen bij het combineren van werk en gezin. Deze regeling maakt het mogelijk voor ouders om tijd met hun kind door te brengen zonder direct hun inkomsten te verliezen. Het ouderschapsverlof is onderdeel van de Wet Arbeid en Zorg (WAZO) en wordt geregeld via de Wet Betaald Ouderschapsverlof. In dit artikel worden de belangrijkste aspecten van ouderschapsverlof in 2025 besproken, inclusief hoeveel verlof ouders recht op hebben, hoe het betaald verlof werkt, de mogelijkheid tot flexibel opnemen, de rol van de werkgever en de verwachtingen voor toekomstige wijzigingen.
Rechten op ouderschapsverlof
Ouders in Nederland hebben wettelijk recht op ouderschapsverlof, zowel betaald als onbetaald, afhankelijk van de omstandigheden en de gewenste duur van het verlof. Het ouderschapsverlof is bedoeld om ouders de gelegenheid te geven om tijd te investeren in de opvoeding van hun kind in de vroege levensjaren. De regeling is van toepassing op zowel biologische als adoptie- en pleegouders.
Totaal aantal weken ouderschapsverlof
In 2025 blijft de totale hoeveelheid ouderschapsverlof gelijk aan 26 keer het aantal weken dat een ouder normaal gesproken per week werkt. Bijvoorbeeld, voor een voltijds werkende ouder (40 uur per week) betekent dit 1040 uur ouderschapsverlof. Dit verlof kan tot het achtste levensjaar van het kind worden opgenomen. De uren kunnen flexibel verdeeld worden, zolang het totaal niet overschreden wordt.
Het ouderschapsverlof is verdeeld in twee delen: - 9 weken betaald ouderschapsverlof, die moeten worden opgenomen binnen het eerste levensjaar van het kind; - 17 weken onbetaald ouderschapsverlof, die tot het achtste levensjaar van het kind genomen kunnen worden.
Elke ouder, zowel moeder als vader, heeft recht op 9 weken betaald ouderschapsverlof. Dit betekent dat beide ouders samen 18 weken betaald ouderschapsverlof kunnen opnemen in het eerste levensjaar van het kind. Het is mogelijk om deze weken op verschillende momenten te verdelen of samen te nemen, afhankelijk van de wensen van de ouders en de werknemers.
Aanvullend geboorteverlof
Daarnaast is er ook het aanvullend geboorteverlof, dat 5 weken kan zijn binnen de 6 maanden na de geboorte. Dit verlof is ook betaald, maar op een andere manier: 70% van het dagloon wordt uitgekeerd door UWV. De uitkering voor aanvullend geboorteverlof wordt sinds 1 januari 2025 maandelijks uitbetaald in plaats van aan het einde van het verlof.
Vaderschapsverlof
Hoewel de term "vaderschapsverlof" vaak wordt gebruikt, is het belangrijk om te onthouden dat dit verlof formeel onderdeel is van het ouderschapsverlof. Vanaf 2025 heeft de vader recht op vijf weken aanvullend geboorteverlof. Tijdens deze periode ontvangt hij een uitkering van UWV van maximaal 70% van het maximum dagloon. Dit verlof is bedoeld om vaders de mogelijkheid te geven om tijd met hun pasgeboren kind door te brengen, evenals moeders met het geboorteverlof.
Het is mogelijk om het vaderschapsverlof in 2025 op te nemen binnen de 26 weken ouderschapsverlof. Dit betekent dat het niet afzonderlijk van de andere ouderschapsverlofuren is, maar als onderdeel van het totaal beschikbare verlof beschikbaar is.
Aanvraagprocedures en rol van de werkgever
Het aanvragen van ouderschapsverlof vereist een aantal stappen die zowel de werknemer als de werkgever moeten volgen. De aanvraagprocedures zijn geregeld in de Wet Arbeid en Zorg (WAZO) en de Wet Betaald Ouderschapsverlof.
Aanvragen van ouderschapsverlof
Ouders kunnen ouderschapsverlof aanvragen via hun werkgever. De aanvraag moet worden ingediend voordat het verlof begint. De werkgever moet akkoord gaan met de aanvraag, tenzij er zwaarwegende bedrijfsbelangen zijn die in het geding komen, zoals problemen met het personeelstekort of roosterplanning.
Het is belangrijk om de aanvraag tijdig in te dienen, zodat de werkgever genoeg tijd heeft om de benodigde maatregelen te nemen. De datum waarop het ouderschapsverlof begint, is vrij te kiezen binnen de wettelijke regels.
Betaald ouderschapsverlof
Voor het betaald ouderschapsverlof is er een uitkering van UWV. Deze uitkering bedraagt 70% van het dagloon van de werknemer. De maximale uitkering is 70% van het wettelijk maximumdagloon. De uitkering wordt uitgevoerd door UWV, maar de aanvraag wordt altijd gedaan door de werkgever. Pas nadat het verlof is begonnen, kan de aanvraag worden ingediend. UWV betaalt de uitkering meestal binnen vier weken na aanvraag.
Werkgevers kunnen kiezen om het loon van de werknemer tijdelijk voor te schieten en later te compenseren via de uitkering van UWV. Of zij kunnen ervoor kiezen om te wachten met uitbetaling totdat UWV de uitkering overmaakt. Deze keuze is afhankelijk van de financiële situatie van de werkgever en de voorkeuren van de werknemer.
Aanvullend geboorteverlof
Het aanvullend geboorteverlof moet apart van het ouderschapsverlof worden aangevraagd. De aanvraagprocedure is vergelijkbaar met die van ouderschapsverlof. De uitkering wordt ook door UWV uitgevoerd, maar in tegenstelling tot ouderschapsverlof is er geen directe uitkering van de werkgever voor deze periode. De uitkering wordt sinds 1 januari 2025 maandelijks uitbetaald, wat betekent dat werknemers sneller toegang hebben tot het bedrag.
Flexibel opnemen van ouderschapsverlof
Een van de belangrijkste kenmerken van ouderschapsverlof in 2025 is de mogelijkheid om het verlof flexibel op te nemen. Ouders kunnen kiezen voor een volledige of gedeeltelijke afwezigheid, afhankelijk van hun wensen en de situatie op het werk.
Volledig ouderschapsverlof
Als ouders kiezen voor volledig ouderschapsverlof, betekent dit dat zij volledig afwezig zijn van hun werk. Het verlof kan op een continue basis genomen worden, zoals gedurende een paar maanden, of in verschillende blokken gedurende de eerste acht jaar van het kind.
Gedeeltelijk ouderschapsverlof
Gedeeltelijk ouderschapsverlof is ook mogelijk. Ouders kunnen bijvoorbeeld kiezen om slechts een deel van hun normale werkweek in te nemen, zoals drie of vier dagen in plaats van vijf. Deze vorm van verlof is vooral geschikt voor ouders die willen blijven werken terwijl ze tegelijkertijd tijd met hun kind doorbrengen.
Een voorbeeld van gedeeltelijk ouderschapsverlof is de zogenaamde "onderbreking met 1/10", waarbij een werknemer bijvoorbeeld één dag per week minder werkt. Dit kan een halve dag of één volledige dag per week zijn. Voor deze vorm van gedeeltelijke afwezigheid is het akkoord van de werkgever nodig.
Aanvullende regelingen
Naast het ouderschapsverlof zijn er ook andere regelingen beschikbaar voor ouders, zoals zorgverlof en aanvullend geboorteverlof. Deze regelingen zijn bedoeld om ouders extra ondersteuning te bieden bij het combineren van werk en gezin. Zorgverlof is bijvoorbeeld bedoeld voor ouders die extra tijd nodig hebben om hun kind te verzorgen, bijvoorbeeld bij ziekte of bij het opbouwen van de dagbesteding.
Uitkering en vergoeding
De uitkering van ouderschapsverlof is een belangrijk aspect van de regeling, omdat het zorgt voor een zekere financiële ondersteuning voor ouders. De uitkering wordt uitgevoerd door UWV en is gebaseerd op het dagloon van de werknemer.
Hoe werkt de uitkering?
Voor het betaald ouderschapsverlof ontvangt een werknemer een uitkering van UWV van 70% van het dagloon. De maximale uitkering is 70% van het wettelijk maximumdagloon. Deze uitkering is bedoeld om ouders financieel te ondersteunen tijdens hun verlof en is een belangrijk onderdeel van de regeling.
De uitkering wordt alleen uitgevoerd als het ouderschapsverlof werkelijk is genomen. Dit betekent dat de aanvraag pas kan worden ingediend nadat het verlof is begonnen. UWV betaalt de uitkering meestal binnen vier weken na aanvraag.
Vakantieopbouw tijdens ouderschapsverlof
Een belangrijk aspect van ouderschapsverlof is dat de vakantieopbouw tijdens het verlof gewoon doorloopt. Dit betekent dat ouders tijdens hun verlof hun vakantieuren opbouwen, net zoals tijdens normale werkdagen. De uitkering van UWV is inclusief vakantiebijslag, wat betekent dat ouders tijdens hun verlof ook recht hebben op de bijdrage voor vakantie.
Werkgever als betaler
De rol van de werkgever bij ouderschapsverlof is belangrijk, omdat zij verantwoordelijk zijn voor het aanvragen van de uitkering bij UWV. De werkgever moet akkoord gaan met de aanvraag en kan kiezen om het loon van de werknemer tijdelijk voor te schieten en later te compenseren via de uitkering van UWV. Of zij kunnen ervoor kiezen om te wachten met uitbetaling totdat UWV de uitkering overmaakt.
Het is belangrijk dat de werkgever duidelijk communiceert met de werknemer over de financiële aspecten van ouderschapsverlof. De werknemer moet weten hoe de uitkering werkt en wat de verwachtingen zijn met betrekking tot het loon tijdens het verlof.
Toekomstige wijzigingen en vereenvoudigingen
In 2025 zijn er ook enkele wijzigingen aangebracht in de regeling voor ouderschapsverlof. Deze wijzigingen zijn bedoeld om de regeling duidelijker en makkelijker toepasbaar te maken voor zowel werknemers als werkgevers.
Vereenvoudiging van de vergoeding
Een van de belangrijkste wijzigingen is de vereenvoudiging van de vergoeding voor ouderschapsverlof. In het cao-akkoord van 2023 is afgesproken dat de regeling zou worden aangepast om de combinatie van wettelijke en cao-regeling makkelijker toepasbaar te maken. De cao-regeling gaat nu uit van de wettelijk betaalde regeling, wat betekent dat de uitkering van ouderschapsverlof in het eerste levensjaar van het kind automatisch wordt aangevuld tot 100% van het salaris. Dit geldt ook voor alle bijbehorende arbeidsvoorwaarden.
De nieuwe regeling is vanaf 1 april 2025 van toepassing. Oudere afspraken blijven echter in tact, zodat ouders en werkgevers niet gedwongen worden om bestaande regelingen te herzien.
Toekomstige veranderingen
Hoewel de regeling voor ouderschapsverlof in 2025 stabiel is, zijn er mogelijk veranderingen voor de toekomst. Het is belangrijk om op de hoogte te blijven van eventuele wijzigingen in de wetgeving, omdat deze kunnen hebben invloed op het recht op ouderschapsverlof. Het is aan te raden om contact op te nemen met UWV of een backoffice specialist om meer informatie te verkrijgen over eventuele toekomstige wijzigingen.
Conclusie
Ouderschapsverlof in 2025 is een belangrijke regeling die ouders ondersteunt bij het combineren van werk en gezin. Het biedt zowel betaald als onbetaald verlof, afhankelijk van de omstandigheden en de wensen van de ouders. De regeling maakt het mogelijk voor ouders om tijd met hun kind door te brengen, zonder direct hun inkomsten te verliezen. De aanvraagprocedures zijn duidelijk geregeld en de uitkering wordt uitgevoerd door UWV. De rol van de werkgever is belangrijk, omdat zij verantwoordelijk zijn voor het aanvragen van de uitkering en de communicatie met de werknemer. De regeling is in 2025 vereenvoudigd en duidelijker gemaakt, zodat ouders en werkgevers beter weten wat hun rechten en verplichtingen zijn. Het is belangrijk om op de hoogte te blijven van eventuele toekomstige wijzigingen in de wetgeving, zodat ouders hun rechten kunnen uitoefenen en hun tijd met hun kinderen kunnen maximaliseren.