Betaald ouderschapsverlof bij overstap naar een nieuwe baan: wanneer en hoeveel moet terugbetaald worden?

Het nemen van ouderschapsverlof is een belangrijke stap in het leven van iedere ouder. Vooral voor ouders die in een voltijds beroep werkzaam zijn, betekent ouderschapsverlof een tijdelijke afwezigheid van hun werkplek. In Nederland is ouderschapsverlof zowel betaald als onbetaald mogelijk, afhankelijk van de collectieve arbeidsovereenkomst (cao) en de omstandigheden van de werknemer. Een aantal ouders maakt gebruik van betaald ouderschapsverlof, wat inhoudt dat zij een deel van hun salaris ontvangen tijdens de verlofperiode.

Voor ouders die na afloop van het ouderschapsverlof overstappen naar een nieuwe werkgever, ontstaan soms vragen rondom de terugbetalingsverplichting van het betaalde ouderschapsverlof. In dit artikel wordt uitgebreid ingegaan op de regels, uitzonderingen en praktische stappen die ouders kunnen ondernemen als zij van baan wisselen of hun werktijdfactor aanpassen na de verlofperiode. De informatie is gebaseerd op relevante juridische en arbeidsrechtelijke bronnen, zoals cao’s, wetten en praktijkbegeleiding van onderwijsinstellingen en UWV.

Algemene regels over betaald ouderschapsverlof

Betaald ouderschapsverlof is een recht dat werknemers kunnen uitoefenen onder bepaalde voorwaarden. In de cao voor het basisonderwijs, bijvoorbeeld, is afgesproken dat een voltijdse werknemer recht heeft op 415 uur betaald ouderschapsverlof en 625 uur onbetaald ouderschapsverlof per kind. Voor deeltijds werk is het aantal uren naar rato van de werktijdfactor. Tijdens het betaald ouderschapsverlof ontvangt de werknemer 55 procent van zijn of haar normale salaris. Deze regeling is gebaseerd op de Wet Arbeidsongeschiktheid Onderwijs (WAZO) en de cao-afspraken van de betreffende sector.

De Wet Arbeidsongeschiktheid Onderwijs (WAZO) bepaalt ook dat ouderschapsverlof rechtstreeks verwerkt kan worden in de werknemersverhouding. Dit wil zeggen dat de ouderschapsverlofperiode niet telt als werkgelegenheid. Echter, als de werknemer na afloop van het ouderschapsverlof minder gaat werken of overgaat naar een andere werkgever, kan dit gevolgen hebben voor de terugbetalingsregeling.

Wanneer is er een terugbetalingsverplichting?

De terugbetalingsverplichting voor betaald ouderschapsverlof is een juridische regel die geldt onder bepaalde omstandigheden. In de cao voor het basisonderwijs is bijvoorbeeld bepaald dat een werknemer binnen twaalf maanden na afloop van het ouderschapsverlof een deel van het betaalde verlof terug moet betalen als deze ontslag neemt of vanwege plichtsverzuim ontslagen wordt. Dit geldt echter niet voor alle gevallen. Een belangrijke uitzondering is wanneer de werknemer een nieuwe baan aanneemt bij een andere onderwijsinstelling die door de rijksoverheid wordt bekostigd. In dat geval is er geen verplichting om het betaalde ouderschapsverlof terug te betalen.

Een soortgelijke uitzondering geldt ook als de werknemer minder gaat werken, maar wel binnen de reguliere werktijd blijft. Dan is er ook geen verplichting tot terugbetaling. De uitzondering is echter niet van toepassing wanneer de werknemer volledig uit de sector stapt of in een andere branche werkt.

In de praktijk kan het dus voorkomen dat ouders die na de verlofperiode naar een nieuwe werkgever overstappen of minder gaan werken, aansprakelijk zijn voor deel van het betaalde ouderschapsverlof. Het gaat hierbij om de uren die de werknemer heeft opgenomen binnen de periode van twaalf maanden na afloop van het ouderschapsverlof.

Het meenemen van ouderschapsverlof naar een nieuwe werkgever

Een belangrijke mogelijkheid voor werknemers die overstappen naar een nieuwe werkgever is dat zij het resterende deel van hun ouderschapsverlof kunnen meenemen. Dit is alleen mogelijk als de nieuwe werkgever binnen de geldige periodes het ouderschapsverlof wil opnemen. In dat geval moet de werknemer overleggen met de nieuwe werkgever over de planning van het verlof. De oude werkgever is verplicht om een verklaring uit te reiken waarin staat hoeveel ouderschapsverlof de werknemer nog recht op heeft.

Deze verklaring is essentieel, omdat de nieuwe werkgever hiermee kan bepalen hoeveel verlof nog beschikbaar is en of deze wil opnemen. Het UWV berekent de hoogte van de uitkering bij de eerste aanvraag, en deze wijzigt niet meer, ook niet als de werknemer bij de nieuwe werkgever meer of minder loon ontvangt. Echter, als de werknemer extra weken verlof opneemt, dan krijgt deze wel meer uitkering.

In de praktijk kan het meenemen van ouderschapsverlof naar een nieuwe werkgever voordelen opleveren voor de werknemer. Het betekent dat zij het verlof kunnen opnemen in het kader van hun nieuwe baan, zonder dat dit gevolgen heeft voor de terugbetalingsregeling. Echter, het is belangrijk om te weten dat de nieuwe werkgever niet verplicht is om ouderschapsverlof op te nemen, en dat het verlof binnen de geldige periodes moet worden opgenomen.

Praktijkvoorbeeld: overstap naar een nieuwe werkgever

Stel, een werknemer heeft ouderschapsverlof genoten bij een voortgezette onderwijsinstelling en wil overstappen naar een nieuwe baan in het basisonderwijs. De werknemer heeft een deel van zijn of haar betaald ouderschapsverlof opgenomen, maar wil het resterende deel nog gebruiken. Omdat de nieuwe werkgever ook onderwijsinstelling is die door de rijksoverheid wordt bekostigd, is er geen verplichting tot terugbetaling. De oude werkgever moet een verklaring uitreiken waarin staat hoeveel ouderschapsverlof de werknemer nog recht op heeft. De nieuwe werkgever kan dan beslissen of zij het verlof wil opnemen en op welke manier.

Een ander voorbeeld betreft een werknemer die na afloop van het ouderschapsverlof minder wil gaan werken. In dat geval kan de werknemer het ouderschapsverlof opnemen bij de huidige werkgever, maar kan de werknemer ook aansprakelijk worden voor een deel van het betaalde ouderschapsverlof. Dit is afhankelijk van de cao en de omstandigheden van de overstap. In de cao voor het basisonderwijs is bepaald dat werknemers die minder gaan werken geen verplichting tot terugbetaling hebben, maar dit is niet in alle sectoren hetzelfde.

Overstap naar een andere branche of sector

Als een werknemer overgaat naar een andere branche of sector, kan dit gevolgen hebben voor de terugbetalingsregeling. In de cao voor het basisonderwijs is bijvoorbeeld bepaald dat de uitzondering op de terugbetalingsverplichting alleen geldt voor werknemers die overgaan naar een andere onderwijsinstelling. Als een werknemer naar een andere sector overstapt, zoals de zorg of het bedrijfsleven, dan is deze uitzondering niet van toepassing. In dat geval moet de werknemer het betaalde ouderschapsverlof terugbetalen.

Het is daarom belangrijk voor werknemers om te weten welke sector of branche de nieuwe werkgever behoort. Dit kan bepalen of er een verplichting tot terugbetaling is of niet. Ook is het belangrijk om te weten dat de terugbetalingsregeling alleen van toepassing is op het betaalde ouderschapsverlof dat na 1 augustus 2022 is opgenomen en dat in het eerste levensjaar van het kind valt. Voor ouderschapsverlof dat voor deze datum is opgenomen, is er geen verplichting tot terugbetaling.

Overstap naar een nieuwe werkgever: praktische stappen

Als een werknemer overweegt om na afloop van het ouderschapsverlof naar een nieuwe werkgever over te stappen, zijn er een aantal praktische stappen die genomen moeten worden. Eerst en vooral is het belangrijk om een verklaring aan te vragen bij de oude werkgever. Deze verklaring bevat informatie over het aantal uren ouderschapsverlof dat de werknemer nog recht op heeft. Deze verklaring is nodig om de nieuwe werkgever te informeren over de beschikbaarheid van ouderschapsverlof.

Daarnaast is het belangrijk om te weten hoe de betaling van het ouderschapsverlof zal verlopen. In de praktijk kan de betaling van de uitkering via de nieuwe werkgever gebeuren. De nieuwe werkgever moet dan een machtiging aan het UWV sturen, waarin staat dat de werknemer akkoord gaat met de betaling aan de nieuwe werkgever. Deze machtiging is essentieel, omdat het UWV anders geen uitkering zal doen. De machtiging bevat ook de ingangsdatum van het betaalverzoek.

Een belangrijke overweging voor werknemers is of de overstap naar een nieuwe werkgever juridisch mogelijk is. In de praktijk kan het voorkomen dat een werknemer na het nemen van ouderschapsverlof al snel overstapt naar een nieuwe baan. In dat geval kan het UWV vragen om het ouderschapsverlof terug te betalen. Het is daarom belangrijk om de juridische regels en uitzonderingen goed te begrijpen.

Terugbetaling: hoeveel is er terug te betalen?

Het aantal uren ouderschapsverlof dat terug moet worden betaald, is afhankelijk van een aantal factoren. Eerst en vooral is het belangrijk om te weten hoeveel betaald ouderschapsverlof is opgenomen binnen de twaalf maanden na afloop van de verlofperiode. In de cao voor het basisonderwijs is bepaald dat werknemers die binnen deze periode ontslag nemen of ontslagen worden, een deel van het betaalde ouderschapsverlof moeten terugbetalen. Het UWV berekent het bedrag dat terug moet worden betaald, en dit wordt aan de werknemer of aan de oude werkgever gestuurd.

Het bedrag dat terug moet worden betaald, is afhankelijk van het percentage van het salaris dat de werknemer heeft ontvangen tijdens het ouderschapsverlof. In de cao voor het basisonderwijs is dit 55 procent van het normale salaris. Het UWV berekent het bedrag dat terug moet worden betaald, en dit wordt aan de werknemer of aan de oude werkgever gestuurd. Het is belangrijk om te weten dat het UWV geen aansprakelijkheid heeft voor eventuele fouten in de berekening van het bedrag dat terug moet worden betaald.

Een andere factor die invloed heeft op de terugbetalingsregeling is de werktijdfactor. Als een werknemer na afloop van het ouderschapsverlof minder gaat werken, dan kan er een verplichting tot terugbetaling zijn. In de cao voor het basisonderwijs is bepaald dat werknemers die minder gaan werken geen verplichting tot terugbetaling hebben, maar dit is niet in alle sectoren hetzelfde. In sommige cao’s kan het wel van toepassing zijn.

Uitzonderingen en juridische klaring

In de praktijk zijn er een aantal uitzonderingen op de terugbetalingsregeling. De belangrijkste uitzondering is wanneer een werknemer een nieuwe baan aanneemt bij een andere onderwijsinstelling die door de rijksoverheid wordt bekostigd. In dat geval is er geen verplichting tot terugbetaling. Deze uitzondering is ook van toepassing als de werknemer minder gaat werken, maar binnen de reguliere werktijd blijft. De uitzondering is echter niet van toepassing als de werknemer volledig uit de sector stapt of in een andere branche werkt.

Een andere uitzondering is wanneer het betaalde ouderschapsverlof na 1 augustus 2022 is opgenomen en in het eerste levensjaar van het kind valt. In dat geval hoeft het ouderschapsverlof niet terug te worden betaald, ongeacht of de werknemer ontslag neemt of overgaat naar een andere werkgever. Deze uitzondering is belangrijk, omdat het betekent dat ouders die in het eerste levensjaar van hun kind ouderschapsverlof nemen, geen verplichting tot terugbetaling hebben.

Het is belangrijk om te weten dat de uitzonderingen op de terugbetalingsregeling alleen van toepassing zijn als de ouderschapsverlofperiode binnen de geldige periodes valt. In de cao voor het basisonderwijs is bepaald dat ouderschapsverlof opgenomen kan worden gedurende een bepaalde periode, die varieert afhankelijk van het aantal kinderen en de werktijdfactor. Als de ouderschapsverlofperiode buiten deze periodes valt, is de uitzondering niet van toepassing.

Conclusie

Betaald ouderschapsverlof is een belangrijke regeling voor werknemers die een kind hebben. Het betekent dat zij een deel van hun salaris kunnen ontvangen tijdens de verlofperiode. Echter, als een werknemer na afloop van het ouderschapsverlof overstapt naar een nieuwe werkgever of minder gaat werken, kan er een verplichting tot terugbetaling zijn. De terugbetalingsregeling is afhankelijk van een aantal factoren, zoals de cao, de omstandigheden van de overstap en de periode waarin het ouderschapsverlof is opgenomen.

In de praktijk is het belangrijk om te weten welke uitzonderingen op de terugbetalingsregeling gelden. In de cao voor het basisonderwijs is bijvoorbeeld bepaald dat werknemers die overgaan naar een andere onderwijsinstelling geen verplichting tot terugbetaling hebben. Echter, deze uitzondering is niet van toepassing op alle sectoren. In sommige cao’s kan het wel van toepassing zijn. Het is daarom belangrijk om te weten welke cao van toepassing is op de werknemer en welke regels daarbinnen gelden.

Ouders die overstappen naar een nieuwe werkgever kunnen het ouderschapsverlof meenemen, mits de nieuwe werkgever binnen de geldige periodes het ouderschapsverlof wil opnemen. De oude werkgever is verplicht om een verklaring uit te reiken waarin staat hoeveel ouderschapsverlof de werknemer nog recht op heeft. De nieuwe werkgever kan dan beslissen of zij het ouderschapsverlof wil opnemen en op welke manier.

Het is belangrijk om te weten dat de terugbetalingsregeling alleen van toepassing is op het betaalde ouderschapsverlof dat na 1 augustus 2022 is opgenomen en dat in het eerste levensjaar van het kind valt. Voor ouderschapsverlof dat voor deze datum is opgenomen, is er geen verplichting tot terugbetaling. Het is daarom belangrijk om te weten wanneer het ouderschapsverlof is opgenomen en of dit binnen de geldige periodes valt.

In de praktijk kan het voorkomen dat ouders vragen hebben over de terugbetalingsregeling. In dat geval is het belangrijk om contact op te nemen met de oude werkgever of met het UWV. Deze partijen kunnen uitleg geven over de juridische regels en uitzonderingen die van toepassing zijn op de situatie van de werknemer. Het is ook belangrijk om te weten dat de juridische regels en uitzonderingen kunnen variëren afhankelijk van de cao en de sectoren waarin de werknemer werkt.

Het nemen van ouderschapsverlof is een belangrijke stap in het leven van iedere ouder. Het betekent dat ouders tijd kunnen doorbrengen met hun kind, zonder direct financiële zorgen te hebben. Echter, als ouders overstappen naar een nieuwe werkgever of minder gaan werken, kan er een verplichting tot terugbetaling zijn. Het is belangrijk om te weten welke juridische regels en uitzonderingen van toepassing zijn, zodat ouders kunnen beslissen of en hoeveel ouderschapsverlof zij moeten terugbetalen.