Ouderschapsverlof biedt vaders in Nederland de mogelijkheid om tijd met hun pasgeboren kind door te brengen en zich te ontplooien als ouder. Deze regeling is bedoeld om de band tussen vader en kind te versterken en de verdeling van zorgtaken in het gezin te ondersteunen. Sinds 2022 is een deel van het ouderschapsverlof voor vaders ook betaald, wat betekent dat steeds meer vaders dit recht opnemen.
In dit artikel worden de rechten en regels van ouderschapsverlof voor vaders in detail uitgelegd. We bespreken hoeveel verlof vaders kunnen opnemen, hoe het verlof betaald wordt, hoe het verlof aan te vragen is en welke aandachtspunten er zijn. Daarnaast geven we inzicht in de voordelen en eventuele beperkingen van ouderschapsverlof voor vaders in de praktijk.
Wat is ouderschapsverlof voor vaders?
Ouderschapsverlof is een wettelijke regeling die vaders de mogelijkheid biedt om tijdelijk minder te werken of helemaal niet te werken, zodat ze tijd kunnen doorbrengen met hun kind. Het doel van ouderschapsverlof is om vaders in staat te stellen zich meer aan te sluiten bij de zorg voor hun kind in de eerste jaren na de geboorte. Dit helpt bij de opbouw van een hechte band tussen vader en kind en ondersteunt ook de balans tussen werk en gezin.
Ouderschapsverlof kan opgenomen worden tot het kind acht jaar oud is. Het maakt niet uit of de vader voltijd of deeltijd werkt. Vaders kunnen zelf kiezen hoe en wanneer ze het verlof opnemen, bijvoorbeeld door een paar weken volledig thuis te blijven of door een aantal uren per week minder te werken.
Hoeveel ouderschapsverlof heeft een vader recht op?
Een vader heeft recht op 26 keer het aantal uren dat hij per week werkt. Dit betekent dat als een vader bijvoorbeeld 32 uur per week werkt, hij recht op 832 uur ouderschapsverlof heeft (26 x 32). Dit verlof hoeft niet in één keer opgenomen te worden, maar kan verdeeld worden over een langere periode. Vaders kunnen zelf bepalen hoe ze het verlof willen inzetten, zolang het binnen de acht jaar na de geboorte of aankomst van het kind (bij adoptie of pleegzorg) wordt gebruikt.
Sinds 1 januari 2025 zijn vaders in Nederland in staat om 1 week volledig betaald verlof op te nemen, plus 5 weken aanvullend verlof waarbij 70% van het salaris wordt doorbetaald. Dit betaald ouderschapsverlof moet binnen de eerste zes maanden na de geboorte of aankomst van het kind opgenomen worden.
Daarnaast heeft een vader het recht op 13 weken betaald ouderschapsverlof, waarvan 9 weken kunnen worden opgenomen met 100% doorbetaling van het maandinkomen tijdens het eerste levensjaar van het kind of binnen het eerste jaar dat het kind via adoptie of pleegzorg in het gezin is gekomen.
Hoe werkt ouderschapsverlof in de praktijk?
Het aanvragen en opnemen van ouderschapsverlof gebeurt in overleg met de werkgever. Vaders kunnen mondeling of schriftelijk aangeven hoe en wanneer ze verlof willen opnemen. De werkgever kan het voorstel aanpassen, maar dit gebeurt bijna nooit. In de meeste gevallen stemmen werkgevers positief op verzoeken tot ouderschapsverlof.
Voor betaald ouderschapsverlof moet een vader via het UWV een uitkering aanvragen. Dit proces wordt vaak door de werkgever geregeld, zodat het vader zelf niet hoeft te organiseren. De uitkering komt op de rekening van de vader of wordt via de werkgever bij het loon opgenomen.
Het is belangrijk om op tijd te beginnen met het gesprek over ouderschapsverlof met de werkgever. Dit zorgt ervoor dat de organisatie van de werkzaamheden tijdig kan worden aangepast en dat er geen onverwachte problemen ontstaan. Ook is het verstandig om te berekenen hoe het verlof financieel zal werken. Alleen de eerste 9 weken van het verlof zijn deels of volledig betaald, de rest is onbetaald. Dit kan leiden tot een vermindering van het inkomen, wat moet worden meegenomen in de financiële plannen.
Betaald ouderschapsverlof: hoe en wanneer?
Sinds 2022 is ouderschapsverlof voor vaders in Nederland deels betaald. In 2025 zijn vaders in staat om 1 week volledig betaald verlof en 5 weken aanvullend verlof met 70% van het salaris op te nemen. Dit betaald ouderschapsverlof moet binnen 6 maanden na de geboorte of aankomst van het kind worden opgenomen.
Daarnaast heeft een vader recht op 13 weken betaald ouderschapsverlof, waarvan 9 weken kunnen worden opgenomen met 100% doorbetaling van het maandinkomen. Deze 9 weken moeten binnen het eerste levensjaar van het kind of binnen het eerste jaar dat het kind via adoptie of pleegzorg in het gezin is gekomen opgenomen worden.
Het UWV is verantwoordelijk voor de uitkering van het aanvullend geboorteverlof. De werkgever kan ervoor kiezen om dit bedrag aan te vullen tot 100%, afhankelijk van de interne regeling van het bedrijf. Vaders die werken in loondienst kunnen dus profiteren van deze betaalde verlofperiode.
Wie heeft er recht op ouderschapsverlof?
Het recht op ouderschapsverlof is een individueel recht. Zowel de vader als de moeder kunnen van dit recht gebruik maken voor hetzelfde kind. Dit betekent dat ouderschapsverlof niet beperkt is tot moeders, maar ook beschikbaar is voor vaders.
Vaderschapsverlof is op te nemen door vaders en partners van de moeder van het kind. Dit geldt voor de volgende situaties:
- Geregistreerd partner van de moeder
- Ongehuwd met de moeder, maar op hetzelfde adres wonend
- Getrouwd met de moeder
- Het kind is erkend
Het is belangrijk te weten dat ouderschapsverlof voor vaders en partners in loondienst geldt. ZZP’ers en ondernemers vallen vooralsnog niet onder de Wet WIEG en hebben dus geen recht op ouderschapsverlof in de huidige regelingen.
Geboorteverlof voor vaders
Geboorteverlof, ook wel vaderschapsverlof of partnerverlof genoemd, is een specifieke vorm van ouderschapsverlof die binnen de eerste weken na de geboorte of aankomst van het kind kan worden opgenomen. Vaders hebben recht op 5 dagen geboorteverlof, dat kan worden gebruikt direct na de geboorte van het kind.
Geboorteverlof is bedoeld om vaders de kans te geven om zich direct aan te sluiten bij de zorg voor hun kind en om de moeder van het kind te ondersteunen. Deze korte, maar kostbare periode helpt bij het opbouwen van een hechte band tussen vader en kind en ondersteunt ook de wederzijdse gezondheid van beide ouders.
Voordelen van ouderschapsverlof voor vaders
Ouderschapsverlof biedt vaders verschillende voordelen:
- Mehr aanwezigheid in het leven van het kind: Ouderschapsverlof geeft vaders de kans om de eerste stappen, woorden en andere momenten van het kind mee te maken. Dit helpt bij het opbouwen van een hechte band.
- Ondersteuning van de partner: Door de zorg voor het kind te delen, heeft de partner meer rust en herstel na de bevalling. Ouderschapsverlof helpt bij het verdelen van de zorgtaken in het gezin.
- Leren samenwerken als ouders: Ouderschapsverlof geeft vaders de kans om samen met hun partner te leren hoe ze als ouders goed kunnen samenwerken.
- Balans tussen werk en privé: Ouderschapsverlof helpt bij het vinden van een nieuwe balans tussen werk en privé. Vaders kunnen tijdelijk minder werken om meer aandacht te besteden aan hun kind.
- Financiële ondersteuning: Een deel van ouderschapsverlof is betaald, wat vaders helpt om het verlof financieel te kunnen nemen.
Aandachtspunten en beperkingen
Hoewel ouderschapsverlof veel voordelen biedt, zijn er ook een paar aandachtspunten:
- Werkgever: Niet alle werkgevers zijn blij als een vader ouderschapsverlof opneemt. Het is belangrijk om goede afspraken te maken en het gesprek op tijd te starten.
- Financieel: Alleen de eerste 9 weken van ouderschapsverlof zijn deels of volledig betaald. De rest van het verlof is onbetaald, wat kan leiden tot een vermindering van het inkomen.
- Starten na verlof: Sommige vaders vinden het lastig om na een lange periode verlof weer op te starten met werken. Het is belangrijk om goed voor te bereiden op de terugkeer naar werk.
Conclusie
Ouderschapsverlof voor vaders is een belangrijke regeling die helpt bij de opbouw van een hechte band tussen vader en kind en bij het verdelen van de zorgtaken in het gezin. Sinds 2022 is een deel van ouderschapsverlof voor vaders ook betaald, wat het aantrekkelijker maakt om verlof op te nemen. Vaders kunnen recht op 26 keer het aantal uren dat ze per week werken, wat in de praktijk betekent dat ze zelf kunnen kiezen hoe en wanneer ze het verlof willen gebruiken.
Het aanvragen van ouderschapsverlof gebeurt in overleg met de werkgever, en voor betaald verlof moet via het UWV een uitkering aangevraagd worden. Het is belangrijk om op tijd te beginnen met het gesprek over ouderschapsverlof en de financiële gevolgen te overwegen. Ouderschapsverlof helpt bij het vinden van een nieuwe balans tussen werk en gezin en ondersteunt het welzijn van zowel vader als kind.