Ouderschapsverlof is een wettelijke regeling die ouders mogelijk maakt om tijdelijk minder te werken, zodat ze meer tijd kunnen doorbrengen met hun kind(eren) jonger dan acht jaar. Het verlof is beschikbaar voor alle ouders, ongeacht geslacht, en is berekenbaar op basis van het aantal werkuren per week dat een ouder gewoonlijk werkt. In dit artikel wordt uitgelegd hoe ouderschapsverlof wordt berekend, hoeveel verlof er beschikbaar is, of het verlof betaald is, en wat de voorwaarden zijn om het aan te vragen en op te nemen.
Het aantal beschikbare uren ouderschapsverlof is vastgelegd in de wet en berekend als 26 keer het aantal werkuren dat een ouder per week werkt. Dit betekent dat een ouder die 32 uur per week werkt, recht heeft op 26 × 32 = 832 uur ouderschapsverlof. Voor ouders met een flexibel of onregelmatig rooster wordt het gemiddelde aantal uren over de laatste drie maanden als uitgangspunt genomen. Als dat geen accuraat beeld geeft van het gewerkte aantal uren, kan ook het gemiddelde over een langere periode, zoals een heel jaar, worden gebruikt.
Een deel van het ouderschapsverlof is deels betaald, namelijk negen weken waarin ouders 70% van hun dagloon ontvangen. Deze negen weken moeten binnen het eerste jaar van het kind worden opgenomen. De overige weken blijven onbetaald. Het UWV (Uitvoering Wettelijke Verplichtingen) is verantwoordelijk voor de uitkering van het betaald ouderschapsverlof, en de berekening van het dagloon gebeurt op basis van het sociaal verzekeringsloon van de afgelopen 12 maanden of, indien korter, het aantal werkdagen dat de ouder in dienst was.
Het is mogelijk om ouderschapsverlof verspreid of aaneengesloten op te nemen. Ouders kunnen kiezen voor een paar uur per week gedurende meerdere weken of voor een blok van hele werkweken. Ook is het mogelijk om verlofuren te combineren met betaald en onbetaald verlof. Als ouders niet alle uren van het betaald verlof gebruiken, kunnen de resterende uren opgenomen worden als onbetaald ouderschapsverlof.
Wat is ouderschapsverlof?
Ouderschapsverlof is een wettelijke regeling die ouders de mogelijkheid geeft om tijdelijk minder te werken, zodat ze meer tijd kunnen doorbrengen met hun kind. Het verlof is beschikbaar voor ouders van kinderen jonger dan acht jaar en kan worden opgenomen door zowel moeders als vaders. Dit betekent dat beide ouders gelijke rechten hebben op ouderschapsverlof.
Het ouderschapsverlof is bedoeld om ouders te ondersteunen bij de combinatie van werk en gezin. Het biedt de flexibiliteit om tijdelijk minder te werken, zonder dat dit leidt tot een permanente verandering in de arbeidsomstandigheden of het arbeidsovereenkomst. Dit maakt de regeling geschikt voor ouders die willen overgaan naar een parttime regime, of die tijdelijk willen stoppen met werken om bijvoorbeeld te zorgen voor hun jonge kind.
Het ouderschapsverlof is niet alleen beschikbaar voor biologische kinderen, maar ook voor adoptie-, stief- en pleegkinderen. Dit maakt de regeling toegankelijk voor een breed scala aan gezinnen en onderstreept de wettelijke gelijkheid voor alle ouders, ongeacht het type relatie of het type kind.
Hoeveel ouderschapsverlof heb je recht op?
Het aantal uren ouderschapsverlof is vastgelegd in de wet en berekend op basis van het aantal werkuren dat een ouder gewoonlijk werkt. In het algemeen heeft een ouder recht op 26 keer het aantal werkuren dat per week wordt gewerkt. Dit betekent dat een ouder die 32 uur per week werkt, recht heeft op 26 × 32 = 832 uur ouderschapsverlof.
Voor ouders met een vast contract is het aantal werkuren eenvoudig te bepalen, omdat dit vastligt in het arbeidsovereenkomst. Voor ouders met een flexibel of onregelmatig rooster wordt het gemiddelde aantal uren over de laatste drie maanden als uitgangspunt genomen. Als die periode niet accuraat is, kan er ook naar een langere periode worden gekeken, zoals het afgelopen jaar.
Bijvoorbeeld: Joep werkt 40 uur per week. Hij heeft dus recht op 26 × 40 = 1040 uur ouderschapsverlof. Als Natalies werkrooster wisselend is en ze gemiddeld 12 uur per week werkt, heeft ze recht op 26 × 12 = 312 uur ouderschapsverlof.
Het aantal beschikbare uren ouderschapsverlof is dus recht evenredig met het aantal werkuren dat een ouder gewoonlijk werkt. Hoe meer een ouder werkt, hoe meer ouderschapsverlof beschikbaar is.
Berekening ouderschapsverlof bij verandering in werkuren
Als een ouder tijdens of na de opname van ouderschapsverlof meer of minder gaat werken, moet het aantal uren ouderschapsverlof opnieuw worden berekend. Dit komt omdat het aantal beschikbare verlofuren direct afhangt van het aantal werkuren per week.
Als een ouder bijvoorbeeld van 32 uur naar 28 uur per week werkt, moet het resterende ouderschapsverlof opnieuw worden berekend. Het totale aantal ouderschapsverlof wordt berekend aan de hand van het oorspronkelijke aantal werkuren, en daarna wordt bepaald hoeveel verlofuren zijn gebruikt. Het resterende aantal verlofuren wordt gedeeld door het nieuwe aantal werkuren per week.
Bijvoorbeeld: Een ouder werkte eerst 32 uur per week en heeft 6 weken ouderschapsverlof genomen. Het totale aantal ouderschapsverlof is 32 × 26 = 832 uur. In 6 weken is 6 × 32 = 192 uur ouderschapsverlof gebruikt. Het resterende aantal uren is 832 – 192 = 640 uur. Als de ouder nu 28 uur per week werkt, is het resterende aantal ouderschapsverlof 640 : 28 = 22,86, wat afgerond wordt tot 22 weken ouderschapsverlof.
Bij een verandering in het aantal werkuren is het dus belangrijk om het ouderschapsverlof opnieuw te berekenen, zodat de resterende uren correct worden bepaald. Dit geldt zowel als een ouder minder gaat werken als als hij of zij meer gaat werken.
Betaald ouderschapsverlof
Sinds augustus 2022 is een deel van het ouderschapsverlof deels betaald. Ouders kunnen negen weken ouderschapsverlof opnemen waarin ze 70% van hun dagloon ontvangen. Deze negen weken moeten binnen het eerste jaar van het kind worden opgenomen. De overige 17 weken ouderschapsverlof zijn onbetaald en kunnen worden opgenomen tot het kind acht jaar is.
Het UWV is verantwoordelijk voor de uitkering van het betaald ouderschapsverlof. De berekening van het dagloon gebeurt op basis van het sociaal verzekeringsloon (sv-loon) van de afgelopen 12 maanden of, indien korter, het aantal werkdagen dat de ouder in dienst was. Het sv-loon wordt gedeeld door 261 dagen, wat het gemiddelde aantal werkdagen per jaar is. Als de ouder korter dan een jaar in dienst was, wordt het sv-loon gedeeld door het aantal werkdagen dat de ouder in die periode heeft gewerkt.
Het maximumdagloon dat een ouder kan ontvangen is € 297,82. Dit betekent dat de uitkering voor het betaald ouderschapsverlof maximaal 70% van dit bedrag is, wat € 208,47 bedraagt.
Het UWV berekent het dagloon door de datum van 1 maand voor het verlof te nemen. Als de ouder per 4 weken betaald krijgt, wordt de datum van 4 weken voor het verlof gebruikt. Vanaf die datum wordt het sv-loon over een periode van 1 jaar berekend. Als het verlof bijvoorbeeld op 1 januari begint, wordt de berekening gemaakt op basis van de loonperiode van 1 december tot 1 januari.
Het betaald ouderschapsverlof is bedoeld om ouders te ondersteunen bij de combinatie van werk en gezin. Het maakt het mogelijk om tijdelijk minder te werken zonder dat dit leidt tot een volledige inkomensverlies. Het is een belangrijke ondersteuning voor gezinnen die willen overgaan naar een parttime regime of tijdelijk willen stoppen met werken om bijvoorbeeld te zorgen voor hun jonge kind.
Aanvragen en opnemen van ouderschapsverlof
Ouders moeten ouderschapsverlof minimaal vier weken voordat het ingaat aanvragen bij hun werkgever. Dit kan per e-mail of via een brief. In de aanvraag moeten de volgende dingen worden vermeld: wanneer het verlof start, hoeveel verlof wordt opgenomen, en hoe het verlof wordt gespreid over meerdere weken of maanden.
De werkgever vraagt vervolgens, indien van toepassing, de uitkering voor betaald ouderschapsverlof aan bij het UWV. Het UWV controleert of de ouder voldoet aan de voorwaarden voor betaald ouderschapsverlof en berekent het dagloon op basis van het sv-loon.
Het is mogelijk om ouderschapsverlof verspreid of aaneengesloten op te nemen. Ouders kunnen kiezen voor een paar uur per week gedurende meerdere weken of voor een blok van hele werkweken. Ook is het mogelijk om verlofuren te combineren met betaald en onbetaald verlof. Als ouders niet alle uren van het betaald verlof gebruiken, kunnen de resterende uren opgenomen worden als onbetaald ouderschapsverlof.
Het is belangrijk dat ouders en werkgevers goed overleggen over de aanvraag en opname van ouderschapsverlof. Dit zorgt ervoor dat er geen verwarring ontstaat over het aantal verlofuren, de tijdsplanning, en de financiële aspecten. Het overleg is ook belangrijk om te bespreken of het verlof in combinatie met andere regelingen, zoals het geboorteverlof of het aanvullend geboorteverlof, wordt opgenomen.
Ouderschapsverlof bij meerlinggezinnen
Ouders van meerlinggezinnen hebben ook recht op ouderschapsverlof per kind. Dit betekent dat een ouder van twee kinderen recht heeft op ouderschapsverlof voor elk kind afzonderlijk. Het totaal aantal ouderschapsverlofuren is dus dubbel zo groot als het aantal ouderschapsverlofuren voor één kind.
De berekening van ouderschapsverlof bij meerlinggezinnen werkt op dezelfde manier als voor gezinnen met één kind. Het aantal uren ouderschapsverlof is 26 keer het aantal werkuren dat per week wordt gewerkt. Voor ouders die 32 uur per week werken, is dit 26 × 32 = 832 uur ouderschapsverlof per kind. Voor ouders van twee kinderen is het totaal dus 2 × 832 = 1664 uur ouderschapsverlof.
Het betaald ouderschapsverlof is ook beschikbaar voor ouders van meerlinggezinnen. Ouders kunnen negen weken ouderschapsverlof opnemen per kind, waarin ze 70% van hun dagloon ontvangen. Deze negen weken moeten binnen het eerste jaar van elk kind worden opgenomen.
Het is mogelijk om ouderschapsverlof voor meerdere kinderen te combineren. Ouders kunnen bijvoorbeeld ouderschapsverlof opnemen voor één kind en daarna voor het andere kind, of beide verlofen tegelijk opnemen. Het is ook mogelijk om ouderschapsverlof voor meerdere kinderen verspreid of aaneengesloten op te nemen.
Overzicht van ouderschapsverlof
| Aspect | Informatie |
|---|---|
| Aantal ouderschapsverlofuren | 26 × aantal werkuren per week |
| Maximaal betaald ouderschapsverlof | 9 werkweken of 9 × het aantal werkuren per week |
| Aanvragen ouderschapsverlof | Minstens 4 weken van tevoren bij de werkgever |
| Berekening dagloon | Sociaal verzekeringsloon gedeeld door 261 dagen |
| Maximumdagloon | € 297,82 |
| Aantal ouderschapsverlofuren bij verandering in werkuren | Opnieuw berekenen op basis van het oorspronkelijke aantal werkuren en het nieuwe aantal werkuren |
| Ouderschapsverlof bij meerlinggezinnen | 26 × aantal werkuren per week per kind |
Conclusie
Ouderschapsverlof is een wettelijke regeling die ouders de mogelijkheid biedt om tijdelijk minder te werken, zodat ze meer tijd kunnen doorbrengen met hun kind. Het aantal beschikbare verlofuren is vastgelegd in de wet en berekend als 26 keer het aantal werkuren dat per week wordt gewerkt. Voor ouders met een flexibel of onregelmatig rooster wordt het gemiddelde aantal uren over de laatste drie maanden als uitgangspunt genomen.
Sinds augustus 2022 is een deel van het ouderschapsverlof deels betaald. Ouders kunnen negen weken ouderschapsverlof opnemen waarin ze 70% van hun dagloon ontvangen. Deze negen weken moeten binnen het eerste jaar van het kind worden opgenomen. De overige 17 weken ouderschapsverlof zijn onbetaald en kunnen worden opgenomen tot het kind acht jaar is.
Het is mogelijk om ouderschapsverlof verspreid of aaneengesloten op te nemen. Ouders kunnen kiezen voor een paar uur per week gedurende meerdere weken of voor een blok van hele werkweken. Ook is het mogelijk om verlofuren te combineren met betaald en onbetaald verlof. Als ouders niet alle uren van het betaald verlof gebruiken, kunnen de resterende uren opgenomen worden als onbetaald ouderschapsverlof.
Het aanvragen van ouderschapsverlof moet minstens vier weken van tevoren bij de werkgever worden gedaan. De werkgever vraagt vervolgens, indien van toepassing, de uitkering voor betaald ouderschapsverlof aan bij het UWV. Het UWV berekent het dagloon op basis van het sociaal verzekeringsloon van de afgelopen 12 maanden of, indien korter, het aantal werkdagen dat de ouder in dienst was.
Ouderschapsverlof is beschikbaar voor alle ouders, ongeacht geslacht, en is bedoeld om ouders te ondersteunen bij de combinatie van werk en gezin. Het biedt de flexibiliteit om tijdelijk minder te werken zonder dat dit leidt tot een permanente verandering in de arbeidsomstandigheden of het arbeidsovereenkomst.