Kinderopvang: Financiering en Vergoedingen voor Ouders
september 7, 2025
In situaties waarin het evenwicht tussen de draagkracht en draaglast van een jeugdige en/of diens ouders ernstig verstoord is, kan een crisis ontstaan. Dergelijke crises vereisen onmiddellijke hulp om schade te voorkomen. Deze procedure richt zich op de maatregelen die genomen kunnen worden in dergelijke situaties, met name in de context van jeugdhulp. Dit artikel beschrijft de crisisprocedure, overbruggingshulp, en de mogelijkheden voor spoedzorg en spoedopvang, gebaseerd op de beschikbare regelgeving.
Een crisis wordt gedefinieerd als een onverwachte, ingrijpende en ernstige verstoring van het evenwicht tussen draagkracht en draaglast. Dit vereist onmiddellijke hulp om schade bij een jeugdige en/of diens ouders te voorkomen. Voorbeelden van crisissituaties zijn acute, ernstige onveiligheid als gevolg van huiselijk geweld, (kinder)mishandeling en/of verwaarlozing, acute en levensbedreigende situaties, huisuitzetting of uithuisplaatsing van een jeugdige, en eerwraak.
In crisisgevallen dient het college zo spoedig mogelijk een passende tijdelijke maatregel te treffen. Er is geen vereiste voor een voorafgaande ondertekende aanvraag. Het besluit en het perspectiefplan moeten binnen vier weken worden verstrekt. Dit benadrukt de urgentie en de noodzaak tot snelle actie in dergelijke situaties.
Spoedzorg en spoedopvang zijn bedoeld voor crisissituaties waarin er plotseling behoefte is aan zorg of opvang. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn wanneer er plotseling verpleging en verzorging nodig is, een mantelzorger uitvalt, een psychische crisis zich voordoet, of na een ingreep in het ziekenhuis wanneer directe terugkeer naar huis niet mogelijk is. Het is belangrijk op te merken dat dit niet betrekking heeft op medische spoedhulp van de spoedeisende hulp of de huisartsenpost.
Spoedzorg verschilt van vervangende zorg (respijtzorg) doordat spoedzorg onverwacht en snel nodig is, terwijl vervangende zorg vaak gepland is. De vergoeding voor spoedzorg kan variëren afhankelijk van de specifieke zorgwetten die van toepassing zijn op de situatie.
Wanneer er een wachttijd is van langer dan drie maanden na de toekenning van een individuele voorziening, is de jeugdhulpaanbieder verplicht om binnen twee weken samen met het Loket Jeugd of een Gecertificeerde Instelling te bepalen of de jeugdige kan wachten of dat overbruggingshulp nodig is. Indien overbruggingshulp noodzakelijk is, wordt hiervoor een indicatie afgegeven door het Loket Jeugd of de Gecertificeerde Instelling. Dit zorgt ervoor dat jeugdigen die wachten op langdurige hulp toch de ondersteuning krijgen die ze nodig hebben.
In bepaalde gevallen kan directe toegang tot specialistische jeugdhulp noodzakelijk zijn. Dit geldt bijvoorbeeld wanneer een huisarts, jeugdarts of medisch specialist verwijst naar specialistische jeugdhulp, of in crisissituaties waarin onmiddellijke uitvoering van (hoog)specialistische jeugdhulp of verblijf geen uitstel duldt. In deze gevallen kan het college het verzoek van de jeugdhulpaanbieder tot zorgtoewijzing overnemen zonder nader onderzoek, tenzij het gaat om hoog-specialistische jeugdhulp, specialistische jeugdhulp voor multi problem-gezinnen of verblijf. In die gevallen is een grondiger onderzoek vereist.
Wanneer een jeugdige en/of zijn ouders zwaarwegende bezwaren hebben tegen de betrokkenheid van het Loket Jeugd bij hoog-specialistische jeugdhulp, kunnen zij gebruik maken van een opt-out regeling. In dat geval neemt het college het besluit enkel op aanwijzing van de jeugdhulpaanbieder dat inzet van hoog-specialistische jeugdhulp noodzakelijk is. De jeugdhulpaanbieder voert dan zelf het vereiste onderzoek uit. Het is echter niet mogelijk om gebruik te maken van de opt-out regeling bij een pgb-aanvraag.
In crisissituaties kan soms niet gewacht worden met de inzet van (hoog)specialistische jeugdhulp totdat een perspectiefplan is opgesteld. In dergelijke gevallen is het de jeugdhulpaanbieder toegestaan de spoedhulp te verlenen voordat een gesprek met het Loket Jeugd heeft plaatsgevonden en een perspectiefplan is opgesteld. Dit betreft echter kortdurende inzet. Wanneer daarna langdurige (hoog)specialistische jeugdhulp nodig is, dient alsnog een perspectiefplan opgesteld te worden.
Voor hoog-specialistische jeugdhulp wordt over het algemeen een perspectiefplan vereist, waarbij het Loket Jeugd betrokken is. Dit is vanwege de complexiteit en omvang van hoog-specialistische jeugdhulp, waarbij een integrale aanpak en continuïteit van groot belang zijn. Een arts kan wel zelfstandig verwijzen naar de jeugdhulpaanbieder, maar er zal vervolgens alsnog een perspectiefplan opgesteld moeten worden, geaccordeerd door het Loket Jeugd, voordat de inzet van hoog-specialistische jeugdhulp kan starten.
Het college draagt zorg voor de beschikbaarheid van verschillende vormen van verblijfsvoorzieningen, waaronder pleegzorg, gezinsgericht verblijf, verblijf zonder behandeling, verblijf met behandeling, crisiszorg en gesloten jeugdhulp. De inzet van een verblijfsvoorziening is gericht op het bieden van een zo thuis-achtige omgeving mogelijk. Deze ondersteuning is bedoeld voor jeugdigen met complexe problematiek, vaak in combinatie met ouders die zich onmachtig voelen in het ouderschap. In sommige gevallen kan een jeugdige tijdelijk niet meer bij het eigen gezin wonen en aangewezen zijn op 24-uursverblijf.
Een toekenningsbesluit kan "herleven" als een jeugdige en/of zijn ouder(s) zich binnen vier maanden na een volgens plan beëindigd jeugdhulptraject opnieuw met dezelfde hulpvraag bij de jeugdhulpaanbieder meldt. Dit biedt de mogelijkheid om snel opnieuw hulp te bieden zonder een volledig nieuw traject te hoeven doorlopen.
Het onderzoek door het college kan achterwege gelaten worden in bepaalde situaties, zoals wanneer een huisarts, jeugdarts of medisch specialist verwijst naar specialistische jeugdhulp, of in crisissituaties waarin onmiddellijke uitvoering van (hoog)specialistische jeugdhulp of verblijf geen uitstel duldt.
De regelgeving erkent dat er sprake kan zijn van meervoudige en/of zeer specialistische hulpvragen, vaak op meerdere leefdomeinen van de jeugdige. In dergelijke gevallen is multidisciplinaire inzet noodzakelijk. De contacten kunnen plaatsvinden in de thuissituatie, het netwerk van de jeugdige, op het kinderdagverblijf, de school of de locatie van de jeugdhulpaanbieder.
De crisisprocedure en de mogelijkheden voor spoedzorg en overbruggingshulp zijn essentieel voor het bieden van snelle en adequate ondersteuning aan jeugdigen en hun ouders in crisissituaties. De regelgeving benadrukt de noodzaak van snelle besluitvorming, flexibiliteit en een integrale aanpak. Het is van belang dat alle betrokken partijen, waaronder het college, het Loket Jeugd, de jeugdhulpaanbieders en de huisartsen, goed op de hoogte zijn van de procedures en samenwerken om de best mogelijke zorg te bieden.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet