Governance en Kwaliteit in de Kinderopvang: Een Overzicht

De kinderopvangsector staat voor voortdurende uitdagingen op het gebied van bestuur, toezicht en kwaliteit. Verschillende initiatieven en codes zijn ontwikkeld om de integriteit en transparantie binnen de sector te waarborgen en de kwaliteit van de opvang te verbeteren. Dit artikel geeft een overzicht van de huidige stand van zaken, gebaseerd op beschikbare informatie, met betrekking tot governance, kwaliteitsborging en relevante wetgeving.

De Governancecode Kinderopvang

Een nieuwe Governancecode Kinderopvang is recentelijk gepresenteerd, met als doel beginselen van deugdelijk bestuur in de sector te bevorderen. De code is tot stand gekomen in opdracht van de VTOI-NVTK en de bdKO en wordt aanbevolen door de Brancheorganisatie Kinderopvang (BK), de Branchevereniging Maatschappelijke Kinderopvang (BMK) en de Belangenvereniging van Ouders in de Kinderopvang (BOinK). Er wordt gewerkt aan een programma om de implementatie van de code te ondersteunen, met themabijeenkomsten die later in het jaar gepland staan.

De Governance Code Kinderopvang wordt beschouwd als een instrument voor integer en transparant bestuur en toezicht. In een steeds complexere omgeving worden hogere eisen gesteld aan bestuurders en professionals, evenals aan interne toezichthouders. Toezicht is een vakgebied geworden dat specifieke competenties vereist, waaronder bestuurlijke en inhoudelijke expertise, evenals moreel besef en beschikbaarheid. De focus verschuift van puur financieel-technische kennis naar een bredere professionaliteit, met meer aandacht voor inhoudelijke betrokkenheid en de vaardigheid om tegenwicht te bieden.

Klokkenluidersregeling en Integriteit

Integriteit is een belangrijk aspect van goed bestuur. Kindercentra Puck&Co BV hechten waarde aan een deugdelijk integriteitsbeleid, waarbij een goed klokkenluidersbeleid een essentieel onderdeel vormt. Een klokkenluidersregeling is beschikbaar voor medewerkers die vermoedens hebben van misstanden.

Samenwerking en Kwaliteitscode

Zes kinderopvangorganisaties hebben het initiatief genomen om een Kwaliteitscode Kinderopvang aan te bieden aan het Ministerie van SZW. Dit initiatief is positief ontvangen en heeft geleid tot de oprichting van het ‘Samenwerkingsplatform Kwaliteitscode Kinderopvang’. Binnen dit platform wordt de code besproken met kinderopvangorganisaties door het hele land. Er zijn al landelijke dialoogsessies geweest en er staan er nog meer gepland in september, in Apeldoorn, Rotterdam en Assen. Daarnaast is er de mogelijkheid om digitaal input te leveren via een internetconsultatie tot 18 augustus. Alle informatie over het proces en de code zelf is te vinden op de website www.kwaliteitscodekinderopvang.nl.

Wettelijke Kader en Tegemoetkoming Kosten Kinderopvang

De Wet kinderopvang (Wk), die op 1 januari 2005 in werking is getreden, beoogt het voor ouders of verzorgers gemakkelijker te maken om werk en zorg te combineren. De wet richt zich niet alleen op werkende ouders, maar ook op specifieke doelgroepen die in aanmerking komen voor een gemeentelijke tegemoetkoming in de kosten van kinderopvang. Artikel 25 van de Wk bepaalt dat gemeenteraden bij verordening regels vaststellen omtrent deze tegemoetkoming.

De Wk regelt de aanspraak op een tegemoetkoming, maar niet de omvang daarvan. Wanneer een ouder tot een gemeentelijke doelgroep behoort, heeft deze recht op een gemeentelijke tegemoetkoming. De wet stelt geen beperkingen aan het aantal uren kinderopvang waarvoor de tegemoetkoming wordt verstrekt, waardoor ouders zelf kunnen bepalen hoeveel opvang zij nodig hebben. Voor bepaalde doelgroepen is de eigen bijdrage nihil, omdat deze wordt gecompenseerd door de gemeente (het zogenaamde ‘Koa-kopje’). Dit stimuleert de vraag naar kinderopvang.

Landelijk Register Kinderopvang

Het Landelijk Register Kinderopvang is op dit moment niet beschikbaar zonder JavaScript.

Scholing Werken met 0-jarigen

Vanaf 1 januari 2025 geldt een extra eis voor het werken met baby's: een goedgekeurde scholing die specifiek gericht is op de begeleiding van 0-jarigen. Deze scholing moet met goed gevolg zijn afgerond.

Bepaalde diploma's, zoals de Pedagogisch medewerker kinderopvang (crebonummer 25696) en de Gespecialiseerd pedagogisch medewerker (crebonummer 25697) vanaf instroomjaar 2021, omvatten al de benodigde kennis en vaardigheden. Echter, ook in deze gevallen moet de babyscholing met goed gevolg zijn afgerond en kan dit worden aangetoond met een diploma, certificaat, cijferlijst of studiepuntenoverzicht.

Voor medewerkers zonder deze diploma's is het mogelijk om een aparte scholing te volgen. Hierbij moeten alle leerdoelen worden behaald en dit moet op het certificaat of bewijs staan. Meer informatie over goedgekeurde scholingen is te vinden in bijlage V van de Cao Kinderopvang en in de tool Branche-erkende scholing en aanvullende bewijzen. Er zijn overgangsregelingen en uitzonderingen van toepassing op deze verplichting.

Conclusie

De kinderopvangsector is continu in beweging, met een sterke focus op het verbeteren van de kwaliteit en het waarborgen van integriteit. De Governancecode Kinderopvang, de inspanningen rondom de Kwaliteitscode Kinderopvang, de wettelijke kaders rondom de Wet kinderopvang en de nieuwe eisen voor scholing bij het werken met 0-jarigen, zijn allemaal stappen in de juiste richting. Deze ontwikkelingen benadrukken het belang van goed bestuur, transparantie en professionele ontwikkeling binnen de kinderopvang.

Bronnen

1. bdKO.nl: https://www.bdko.nl/kennisdeler/nieuwe-governancecode-kinderopvang/
2. Puck&Co: https://puckenco.nl/over-onsgovernance
3. Kinderopvang.nl: https://kinderopvang.nl/nieuws/doe-mee-met-het-samenwerkingsplatform-kwaliteitscode-kinderopvang
4. Lokale Regelgeving Overheid: https://lokaleregelgeving.overheid.nl/CVDR80876
5. Landelijk Register Kinderopvang: https://www.landelijkregisterkinderopvang.nl/pp/StartPagina.jsf
6. Kinderopvang Werkt: https://www.kinderopvang-werkt.nl/kwalificatie-eisen/scholing-werken-met-0-jarigen