Kinderopvang: Financiering en Vergoedingen voor Ouders
september 7, 2025
De financiering van kinderopvang is een complex systeem waarbij verschillende partijen een rol spelen: de overheid, ouders en werkgevers. Dit artikel biedt een overzicht van de kinderopvangtoeslag, de manier waarop deze wordt berekend, recente wijzigingen, en de procedures voor herstel in geval van problemen. De informatie is gebaseerd op beschikbare gegevens en richt zich op de situatie in Nederland.
De kosten van kinderopvang worden gefinancierd door drie partijen: het Rijk (via de Belastingdienst), de ouders zelf, en de werkgever. In sommige gevallen, met name voor specifieke doelgroepen, neemt de gemeente de rol van de werkgever over. De gemeente kan een bijdrage leveren van 1/6e deel van de kinderopvangkosten, of twee keer dit bedrag als beide ouders tot de wettelijke doelgroep behoren.
Naast de gemeentelijke bijdrage, kunnen ouders een inkomensafhankelijke tegemoetkoming aanvragen bij de Belastingdienst. Deze tegemoetkoming is een percentage van de kinderopvangkosten, waarbij het percentage afneemt naarmate het inkomen stijgt. In bepaalde gevallen kan het voorkomen dat de totale bijdrage van werkgevers lager is dan een derde van de kosten, waarna het Rijk een compensatie kan bieden. Deze compensatie is ook afhankelijk van het inkomen van de ouders. Voor eenoudergezinnen geldt een aanvullende, inkomensonafhankelijke compensatie.
In 2025 wordt een deel van de kinderopvangkosten vergoed door de overheid via de kinderopvangtoeslag. In 2025 wordt een maximum van 230 uur kinderopvang per maand vergoed. Het aantal uren dat daadwerkelijk wordt vergoed, is afhankelijk van het aantal gewerkte contracturen van de minst werkende partner. Voor kinderdagverblijven geldt een vergoeding van 140% van het aantal gewerkte contracturen, met een maximum van 230 uur per maand per kind. Voor buitenschoolse opvang (BSO) wordt 70% van de gewerkte contracturen vergoed.
Het maximum uurtarief dat wordt vergoed bedraagt in 2025 €10,71 voor een kinderdagverblijf, €9,52 voor BSO en €8,10 voor gastouderopvang. Als het uurtarief van de kinderopvang hoger is dan deze bedragen, wordt alleen de toeslag berekend over het maximumtarief.
Het uurtarief voor kinderopvang kan variëren afhankelijk van verschillende factoren. De locatie van de kinderopvang speelt een rol, aangezien de huisvestingskosten in de Randstad hoger zijn dan in andere regio's. Ook de vraag naar kinderopvang beïnvloedt de prijs; een lage vraag kan leiden tot hogere uurtarieven om de vaste kosten te dekken. De grootte van de organisatie kan eveneens een rol spelen.
Wanneer het uurtarief van de kinderopvang wijzigt, is het belangrijk dit door te geven aan de Belastingdienst om de kinderopvangtoeslag opnieuw te laten berekenen. Dit kan op twee manieren: via de kinderopvangtoeslag app of via de website van de Belastingdienst. Op de website dient men in te loggen met DigiD, naar ‘Kinderopvangtoeslag’ te navigeren en vervolgens ‘Wijzigen’ te selecteren. Vervolgens dient men aan te geven dat er iets verandert in de kinderopvang, de datum van de wijziging in te voeren en het nieuwe uurtarief te specificeren.
Tussen 2004 en 2019 heeft de Belastingdienst tienduizenden ouders in ernstige problemen gebracht door onterecht terugvorderingen van kinderopvangtoeslag. Dit leidde tot schulden, verlies van baan en huis, en zelfs tot het uit huis plaatsen van kinderen. In maart 2020 adviseerde de commissie-Donner om gedupeerde ouders snel en ruimhartig te compenseren.
In januari 2021 trad het kabinet Rutte-III af vanwege de toeslagenaffaire en bood gedupeerde ouders en kinderen excuses aan. Uit onderzoek is gebleken dat er sprake was van institutioneel racisme binnen de Belastingdienst en de Dienst Toeslagen, waarbij ouders met een laag inkomen, alleenstaanden en mensen met een andere nationaliteit vaker als fraudeur werden gezien.
De overheid heeft een Hersteloperatie Toeslagen opgezet om gedupeerde ouders te helpen met het oplossen van schulden en het terugkrijgen van regie over hun leven. Naast financiële compensatie biedt de overheid ook hulp bij het vinden van een baan of het verkrijgen van een nieuwe woning.
De gemeente heeft de mogelijkheid om te controleren of de verstrekte tegemoetkoming rechtmatig is, ook na de voorlopige toekenning. Indien een beschikking wordt ingetrokken of ten nadele van de ouder wordt gewijzigd, kan de gemeente het reeds betaalde bedrag terugvorderen. De terugvordering verloopt volgens de bepalingen van de Wet werk en bijstand (Wwb), wat betekent dat het bedrag kan worden verrekend met toekomstige tegemoetkomingen. De wijze van terugvordering moet in het besluit tot terugvordering worden vermeld.
De tegemoetkoming wordt uitbetaald in maandelijkse voorschotten, waardoor de omvang van eventuele onverschuldigde betalingen die de gemeente van de ouders moet terugvorderen, beperkt blijft. De gemeente is verplicht om gegevens te bewaren om de rechtmatigheid van de verstrekte tegemoetkoming te kunnen controleren.
De kinderopvangtoeslag is een belangrijk onderdeel van de financiering van kinderopvang in Nederland. Het systeem is complex en afhankelijk van verschillende factoren, waaronder inkomen, gewerkte uren en het uurtarief van de kinderopvang. De toeslagenaffaire heeft aangetoond dat er ernstige problemen zijn geweest met de uitvoering van de toeslagenregeling en dat er behoefte is aan een eerlijkere en transparantere aanpak. De herstelprocedures zijn bedoeld om gedupeerde ouders te compenseren en te helpen bij het herstellen van de schade die zij hebben geleden. Het is essentieel dat ouders op de hoogte zijn van hun rechten en de mogelijkheden om toeslag aan te vragen en eventuele problemen te melden.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet