De kwaliteit van kinderopvang is van groot belang voor de ontwikkeling en het welzijn van kinderen. Toezichthouders, zoals de GGD, controleren kinderopvanglocaties om te verzekeren dat aan bepaalde eisen wordt voldaan. Deze controle richt zich op diverse aspecten, waaronder de groepsgrootte, de verhouding tussen personeel en kinderen, het pedagogisch beleid, de kwalificaties van het personeel en de veiligheid en hygiëne van de omgeving. Deze handleiding, gebaseerd op de checklist van de GGD Zuid-Holland West, biedt een overzicht van de belangrijkste punten met betrekking tot hygiëne en veiligheid in de kinderopvang.
Personeel en Organisatie
De kwaliteit van de kinderopvang staat of valt met gekwalificeerd personeel. De checklist benadrukt het belang van functionarissen met de juiste opleiding, zoals beschreven in de CAO. Er moet een regeling zijn voor vervanging van personeel bij ziekte of vakantie, waarbij de voorkeur uitgaat naar vaste invallers. Functionarissen dienen hun gezondheidstoestand te melden bij vermoedens van infectieziekten. Het is wenselijk dat de instelling beschikt over een lijst met namen en telefoonnummers van de huisartsen van de kinderen.
Accommodatie en Gebruiksruimten
De accommodatie van een kinderopvanglocatie moet voldoen aan bepaalde eisen. De checklist vermeldt specifieke aandachtspunten voor verschillende ruimtes, zoals kantoor-/personeelsruimtes, slaap-/rustruimtes, garderobes en overige ruimtes zoals bergruimtes, meterkasten en voorraadkasten. De indeling en inrichting van deze ruimtes moeten bijdragen aan een veilige en hygiënische omgeving.
Brandveiligheid
Brandveiligheid is een cruciaal aspect van de veiligheid in de kinderopvang. De checklist vereist een vluchtplan en duidelijke vluchtwegen. Brandblusapparaten moeten aanwezig en functioneel zijn. Een presentielijst is essentieel om te controleren of alle kinderen aanwezig zijn in geval van een noodsituatie. De gebruiksruimten moeten voldoen aan de brandveiligheidseisen.
Medische Zaken
Met betrekking tot medische zaken is het belangrijk dat de kinderopvang een goede relatie heeft met een lokale huisarts voor acute gevallen. Het is aan te bevelen om afspraken hierover schriftelijk vast te leggen. Het verzamelen van kopieën van inentingskaarten kan helpen bij het handelen bij uitbraken van infectieziekten, hoewel ouders niet verplicht kunnen worden hun kind te laten inenten. De bereikbaarheid van ouders is essentieel wanneer een kind in de opvang verblijft.
Hygiëne en Ongedierte
Een goede hygiëne is van groot belang om de verspreiding van infectieziekten te voorkomen. De checklist besteedt aandacht aan diverse aspecten, zoals de aanwezigheid van ongedierte, elektrische apparaten, speelgoed en planten. Deze moeten regelmatig gecontroleerd en onderhouden worden om een veilige en hygiënische omgeving te garanderen.
Elektrische Apparaten en Speelgoed
Elektrische apparaten moeten veilig zijn en voldoen aan de geldende normen. Speelgoed moet regelmatig worden gecontroleerd op beschadigingen en schoongemaakt. Dit draagt bij aan de veiligheid en hygiëne van de speelomgeving.
Planten en Diversen
Planten kunnen een positieve bijdrage leveren aan de sfeer in de kinderopvang, maar het is belangrijk om te controleren of ze niet giftig zijn voor kinderen. Diverse andere aspecten, zoals de ventilatie en de algemene netheid, dragen bij aan een veilige en hygiënische omgeving.
Capaciteit van Slaap-/Rustruimtes
De capaciteit van slaap-/rustruimtes moet voldoende zijn om alle kinderen een comfortabele en veilige rustplek te bieden. De inrichting van deze ruimtes moet voldoen aan de eisen voor een goede hygiëne en veiligheid.
Garderobe en Ligging
De garderobe moet op een logische plaats zijn gelegen en voorzien zijn van voldoende kapstokken. Een goede ventilatie is belangrijk om schimmelvorming te voorkomen. Er moet voldoende ruimte zijn voor de tassen van zowel kinderen als personeel.
Overige Ruimtes
Overige ruimtes, zoals bergruimtes, meterkasten en voorraadkasten, moeten veilig en georganiseerd zijn. Toegang tot deze ruimtes moet beperkt zijn tot bevoegd personeel.
Toezicht en Inspectie
De GGD Hollands Noorden controleert de kwaliteit van kinderopvangorganisaties in Noord-Holland-Noord. De toezichthouder toetst aan de Wet kinderopvang en let op zaken als groepsgrootte, beroepskracht-kind-ratio, pedagogisch beleid en de kwalificaties van het personeel. Kinderdagverblijven, BSO en gastouderbureaus worden jaarlijks geïnspecteerd, terwijl gastouderopvangvoorzieningen steekproefsgewijs worden bezocht.
Landelijk Register Kinderopvang
Om de kwaliteit van kinderopvang te waarborgen, is er een Landelijk Register Kinderopvang. Inspectierapporten zijn openbaar en staan in dit register, samen met een samenvatting van de inspectieresultaten. Dit biedt ouders de mogelijkheid om een weloverwogen keuze te maken voor de opvanglocatie van hun kind.
Flexibilisering van de Inspectie
Sinds 1 januari 2022 kunnen GGD’en in overleg met gemeenten de inspecties op kinderopvanglocaties flexibiliseren. Dit betekent dat er meer flexibiliteit is in het toezicht en minder verplichte onderwerpen. De omvang van het toezicht blijft gelijk en de kwaliteitseisen blijven ongewijzigd. Deze flexibilisering wordt gemonitord om te bepalen of deze definitief kan worden ingevoerd.
Beoordeling van de Checklist
De checklist kan worden gebruikt door inspecteurs van de Inspectie Kinderopvang en hygiënebegeleiders van de GGD. De beoordeling kan plaatsvinden met behulp van de volgende symbolen: "+", "±" of "-", wat respectievelijk staat voor "voldoet aan eisen", "voldoet ten dele aan de eisen" en "voldoet niet aan de eisen". De checklist is ook bruikbaar voor interne toetsing door de kinderopvang zelf, maar kan dan een bijscholing van het personeel vereisen.
Wettelijke Basis
De checklist is gebaseerd op de eisen zoals geformuleerd in de gemeentelijke Verordening Kinderopvang, die is gebaseerd op het Tijdelijk besluit Kwaliteitsregels kinderopvang. Per gemeente kunnen de nadere regels verschillen, waardoor de checklist hierop moet worden aangepast. Daarnaast zijn er eisen opgenomen die betrekking hebben op hygiëne en veiligheid, die voortvloeien uit landelijke protocollen en wetten zoals de Wet collectieve preventie Volksgezondheid en de Wet bestrijding infectieziekten.
Conclusie
De checklist voor hygiëne en veiligheid in de kinderopvang, zoals ontwikkeld door de GGD, biedt een gedetailleerd overzicht van de eisen waaraan een kinderopvanglocatie moet voldoen. Deze checklist richt zich op aspecten zoals personeel, accommodatie, brandveiligheid, medische zaken en hygiëne. Het toezicht door de GGD en de beschikbaarheid van het Landelijk Register Kinderopvang dragen bij aan de waarborging van de kwaliteit van de kinderopvang. De flexibilisering van de inspectie biedt ruimte voor een meer op maat gesneden toezicht, terwijl de basiskwaliteitseisen ongewijzigd blijven. Het naleven van deze richtlijnen is essentieel voor het creëren van een veilige en stimulerende omgeving voor kinderen.
Bronnen
- GGD Zuid-Holland West, Hygiëne en Veiligheid in de Kinderopvang, https://media.delft.nl/raad/commissies/leefbaarheid/2004/Bijlage%20nota/l2004083_bn.html
- GGD Hollands Noorden, Inspectie kinderopvang, https://professionals.ggdhollandsnoorden.nl/inspectie-kinderopvang-en-peuterspeelzalen/
- GGD GHOR, Toezicht kinderopvang, https://ggdghor.nl/onderwerp/jeugd/toezicht-kinderopvang/
