Lezen en Voorlezen in de Kinderopvang: Stimuleren van Taalontwikkeling en Leesplezier

De rol van de kinderopvang in de ontwikkeling van kinderen is significant, en een belangrijk aspect daarvan is het stimuleren van taalontwikkeling en leesplezier. Verschillende initiatieven en methoden kunnen worden ingezet om kinderen al op jonge leeftijd enthousiast te maken voor boeken en lezen. Dit artikel beschrijft de mogelijkheden en benadrukt het belang van voorlezen en het werken met boeken binnen de kinderopvang, gebaseerd op beschikbare informatie.

Het Belang van Voorlezen en Taalontwikkeling

Voorlezen is een fundamentele activiteit die de taalontwikkeling van kinderen stimuleert. Dagelijks voorlezen en praten over boeken staan centraal in leesbevorderende activiteiten binnen de kinderopvang. Boeken bieden 'vitamine voor de hersenen', ontspannen kinderen en trainen hun concentratievermogen. Bovendien draagt het bij aan de ontwikkeling van fantasie, sociale en emotionele vaardigheden. Het is belangrijk om betekenisvolle activiteiten rondom het voorlezen te organiseren.

Nationale Initiatieven en Campagnes

Er zijn jaarlijks diverse nationale campagnes en projecten die de aandacht vestigen op het belang van lezen, zoals de Nationale Voorleesdagen en de Media Ukkie Dagen. Stadkamer organiseert tijdens deze themaweken activiteiten in en buiten de bibliotheek, vaak in samenwerking met het onderwijs. De Nationale Voorleesdagen, die plaatsvinden in januari, richten zich op het stimuleren van het voorlezen aan kinderen tot 6 jaar, met het Prentenboek van het Jaar als centraal thema. De campagne wordt afgetrapt met het Nationale Voorleesontbijt, waarbij bekende Nederlanders voorlezen op kinderopvanglocaties. De Media Ukkie Dagen, in maart, richten zich op mediawijsheid bij jonge kinderen.

Praktische Tips voor Leesbevordering in de Kinderopvang

Om lezen te promoten in de kinderopvang, is het belangrijk om een boekenrijke omgeving te creëren. Dit betekent dat er een divers aanbod aan boeken aanwezig moet zijn, van weetjesboeken tot moppenboeken, die aansluiten bij de interesses van de kinderen. Het is ook waardevol om kinderen de mogelijkheid te bieden om samen met een maatje te lezen, of om deel te nemen aan toneelleesactiviteiten. Een creatieve activiteit is het zelf maken van een boek, bijvoorbeeld een verhalenboek of een dichtbundel.

Verwerkingsactiviteiten na het Voorlezen

Na het voorlezen kunnen verwerkingsactiviteiten worden ingezet om het verhaalbegrip en het plezier te versterken. Activiteiten zoals knutselen, toneelspelen of het maken van een filmpje, geïnspireerd door het verhaal, zijn hierbij passend. Het is belangrijk om de verwerkingsactiviteit dicht bij het verhaal te houden. Voorbeelden van concrete, uitgewerkte voorbeelden bij boeken, speciaal voor de kinderopvang, zijn te vinden op www.leesplan.nl/kinderopvang/praktische-tips.

Boekideeën en Auteurs

Er zijn diverse auteurs en boeken die geschikt zijn voor gebruik in de kinderopvang. Enkele suggesties zijn:

• Linne Bie: (Geen verdere informatie beschikbaar in de bronnen)
• Guido van Genechten: (Geen verdere informatie beschikbaar in de bronnen)
• Hans en Monique Hagen en Marit Törnqvist: (Geen verdere informatie beschikbaar in de bronnen)
• Dick Bruna: (Geen verdere informatie beschikbaar in de bronnen)
• Myrian en Tibor Gergely: (Geen verdere informatie beschikbaar in de bronnen)
• Mies van Hout: (Geen verdere informatie beschikbaar in de bronnen)
• David Ellwand: (Geen verdere informatie beschikbaar in de bronnen)

Specifieke boeken die worden genoemd zijn:

• Hé, wie ben jij?: Dit boek is geschikt om samen met kinderen de diversiteit van mensen en culturen te ontdekken. De tweede druk is inclusiever en diverser dan de eerste.
• De Gorgels – Jochem Myjer: Een boek voor kinderen van 5 t/m 9 jaar, over een jongen die bevriend raakt met een Gorgel en samen de strijd aangaat tegen de Brutelaars.
• Spekkie en Sproet – Vivian den Hollander: Een spannende boekenserie voor speurneuzen, geschikt voor kinderen van 7 jaar en ouder.
• Oma Boef – David Walliams: Een humoristisch verhaal over een oma die een geheim heeft: ze is een juwelendief.
• De Kronieken van Narnia – C.S. Lewis: (Geen verdere informatie beschikbaar in de bronnen)
• Het leven van een loser. Kopje onder – Jeff Kinney: Een young adult-thriller met een snelle stijl, geschikt voor leerlingen van groep 8 die op zoek zijn naar een nieuwe uitdaging.
• Cis Meijer, Verdoofd: Een young adult-thriller met korte zinnen en niet al te moeilijk taalgebruik.

Voorlezen aan Oudere Kinderen: Tips

Het is belangrijk om ook oudere kinderen te blijven voorlezen. Om dit te stimuleren, kunnen de volgende tips worden toegepast:

• Samen naar de bibliotheek: Laat het kind zelf een boek uitzoeken dat er aantrekkelijk uitziet.
• Vast moment: Spreek een vast moment af om samen te lezen.
• Moeilijke woorden: Bespreek moeilijke woorden en probeer de betekenis te achterhalen.
• Samenvatting: Vat na het voorlezen kort samen wat er is gebeurd en vraag het kind wat het denkt dat er gaat gebeuren.
• Voorkennis activeren: Vraag bij het vervolgen van een boek wat er al is gebeurd en waar jullie waren gebleven.

De Rol van Pedagogisch Medewerkers

Pedagogisch medewerkers in de buitenschoolse opvang (BSO) spelen een cruciale rol in het enthousiasmeren van kinderen om te lezen. Door zelf als leesbevorderaar op te treden, kunnen ze kinderen ook na school in aanraking brengen met boeken en leesbevorderingsactiviteiten. Uit onderzoek blijkt dat bijna 70 procent van de zevenjarigen thuis vrijwel dagelijks een boek leest, maar dit percentage daalt naar 35 procent op twaalfjarige leeftijd. Dit onderstreept het belang van het stimuleren van lezen ook buiten de thuissituatie.

Conclusie

Het stimuleren van lezen en voorlezen in de kinderopvang is essentieel voor de taalontwikkeling en het leesplezier van kinderen. Door een boekenrijke omgeving te creëren, gebruik te maken van nationale campagnes en praktische tips toe te passen, kunnen pedagogisch medewerkers een belangrijke bijdrage leveren aan de ontwikkeling van jonge lezers. Het is belangrijk om te onthouden dat voorlezen niet alleen voor jonge kinderen is; ook oudere kinderen profiteren van het voorlezen en de interactie die daarbij komt kijken.

Bronnen

1. BoekStartPro
2. Hé, wie ben jij?
3. JSW - Lezen in de opvang
4. Stadkamer - Kinderopvang
5. Topkids - Voorlezen