Kinderopvang: Financiering en Vergoedingen voor Ouders
september 7, 2025
De afgelopen jaren is de manier waarop professionals in de kinderopvang werkzaam zijn, aanzienlijk veranderd. Een groeiend aantal pedagogisch medewerkers koos voor het zzp-model, aangetrokken door de flexibiliteit en vermeende vrijheid. Echter, de regelgeving omtrent zelfstandigheid wordt aangescherpt, met name door de toegenomen aandacht voor schijnzelfstandigheid. Dit artikel biedt een overzicht van de huidige situatie, de risico’s en de mogelijke gevolgen voor professionals in de kinderopvang.
De Aantrekkingskracht van het Zzp-Model
Voor veel pedagogisch medewerkers bood het werken als zzp’er in de kinderopvang aantrekkelijke voordelen. Zoals beschreven in de bronnen, werd de vrijheid en flexibiliteit vaak genoemd als belangrijke redenen om voor deze arbeidsvorm te kiezen. Dit sluit aan bij de wensen die ook bij medewerkers in loondienst bestaan: meer vrijheid, minder werkdruk, een betere balans tussen werk en privé, en een beter salaris. Uit onderzoek blijkt dat ruim 87% van de huidige zzp’ers in de kinderopvang eerder in loondienst werkzaam was, en bewust voor zelfstandigheid koos om deze wensen te realiseren.
Humankind biedt bijvoorbeeld mogelijkheden voor zzp’ers om hun zelfstandigheid om te zetten in zekerheid, door een dienstverband aan te bieden met contracturen in overleg, een salaris conform de CAO kinderopvang en diverse secundaire arbeidsvoorwaarden zoals een eindejaarsuitkering en reiskostenvergoeding. Dit toont aan dat er een bewustzijn is van de voordelen van een vast dienstverband, en een poging om deze te combineren met de wensen van de professionals.
Toenemende Aandacht voor Schijnzelfstandigheid
De Belastingdienst scherpt de regels aan om een duidelijk onderscheid te maken tussen echte zelfstandigen en zzp’ers die feitelijk als werknemers functioneren. Dit is met name relevant in de kinderopvang, waar pedagogisch medewerkers vaak een hoge mate van inbedding en aansturing binnen een organisatie ervaren. De publicatie “zzp - ja of nee?” van de Belastingdienst noemt de PM’er in de kinderopvang als voorbeeld van iemand die vaak geen zzp’er zou moeten zijn.
Het Deliveroo-arrest uit 2023 van de Hoge Raad heeft hierin een belangrijke rol gespeeld. Dit arrest geeft negen gezichtspunten om te bepalen of er sprake is van een arbeidsovereenkomst (werknemer) of een opdrachtovereenkomst (zzp’er). Deze gezichtspunten omvatten onder andere wie de werktijden en locatie bepaalt, wie de benodigde middelen levert, en hoeveel vrijheid de zzp’er heeft in de uitvoering van het werk.
Vanwege het grote risico op schijnzelfstandigheid hebben diverse kinderopvangorganisaties, waaronder Babilou Family, publiekelijk aangekondigd niet langer met zzp’ers te werken. Ook brancheverenigingen sluiten zich hierbij aan. Dit onderstreept de ernst van de situatie en de noodzaak voor organisaties om hun werkwijze aan te passen.
Criteria voor Echte Zelfstandigheid in de Kinderopvang
Om te voorkomen dat een zzp’er in de kinderopvang als schijnzelfstandige wordt aangemerkt, is het essentieel dat aan bepaalde criteria wordt voldaan. Zoals benadrukt door Unique, moet een zzp’er in de kinderopvang zelf verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van het werk, eigen ondernemersrisico’s dragen (zoals het afsluiten van verzekeringen), en niet volledig afhankelijk zijn van de opdrachtgever.
Het is belangrijk dat de opdrachtovereenkomsten zorgvuldig worden gecontroleerd en dat deze voldoen aan de criteria voor zelfstandigheid. Als de opdrachtgever de werktijden en werkplek bepaalt, of de materialen en hulpmiddelen verstrekt, kan dit wijzen op een dienstverband. Een echte zelfstandige moet de vrijheid hebben om het werk naar eigen inzicht uit te voeren.
Zorgwerk benadrukt dat zzp’ers in de kinderopvang zelf hun uurtarief kunnen bepalen en kunnen kiezen waar en wanneer ze werken. Dit is een belangrijk aspect van zelfstandigheid, maar het is niet voldoende om schijnzelfstandigheid te voorkomen.
Gevolgen van Schijnzelfstandigheid
Schijnzelfstandigheid kan aanzienlijke gevolgen hebben, zowel voor de zzp’er als voor de opdrachtgever. De zzp’er kan alsnog worden beschouwd als werknemer, met als gevolg dat de opdrachtgever alsnog loonbelasting en premies moet afdragen. Daarnaast kan de zzp’er aanspraak maken op werknemersrechten, zoals vakantiegeld en ziektekostenverzekering.
De Belastingdienst zal vanaf 2025 strenger controleren op schijnzelfstandigheid, en organisaties die zich hieraan schuldig maken, kunnen boetes en andere sancties opgelegd krijgen. Het is daarom van groot belang dat organisaties in de kinderopvang zich bewust zijn van de risico’s en de nodige maatregelen nemen om schijnzelfstandigheid te voorkomen.
De Toekomst van Zzp’ers in de Kinderopvang
Hoewel de mogelijkheden voor zzp’ers in de kinderopvang beperkter worden, betekent dit niet dat ze volledig verdwijnen. Het is echter wel essentieel dat zzp’ers voldoen aan de criteria voor echte zelfstandigheid en dat ze hun ondernemerschap actief vormgeven.
FNV Zzp benadrukt het belang van het betrekken van professionals bij het proces om de wensen van medewerkers (zoals meer vrijheid, minder werkdruk en een betere balans tussen werk en privé) op de agenda te zetten bij werkgevers. Het is belangrijk om te zoeken naar oplossingen die de voordelen van zowel zelfstandigheid als een vast dienstverband combineren.
Studyworks wijst op de risico’s van schijnzelfstandigheid en adviseert om financiële en juridische gevolgen te vermijden. Ze bieden advies en ondersteuning aan organisaties om een passende oplossing te vinden.
Alternatieven voor Zzp’ers
Voor organisaties die geen gebruik meer willen maken van zzp’ers, zijn er alternatieven beschikbaar, zoals het werken met uitzendkrachten of detacheren. Deze arbeidsvormen bieden meer zekerheid en controle voor de opdrachtgever, en zorgen ervoor dat de werknemersrechten worden gewaarborgd.
Het is belangrijk om de verschillende opties zorgvuldig te overwegen en te kiezen voor de oplossing die het beste past bij de specifieke behoeften en omstandigheden van de organisatie.
Conclusie
De regelgeving omtrent zelfstandigheid in de kinderopvang is aanzienlijk veranderd. De toegenomen aandacht voor schijnzelfstandigheid en de aanscherping van de regels door de Belastingdienst hebben geleid tot een vermindering van de mogelijkheden voor zzp’ers. Het is essentieel dat zzp’ers voldoen aan de criteria voor echte zelfstandigheid en dat organisaties zich bewust zijn van de risico’s en de nodige maatregelen nemen om schijnzelfstandigheid te voorkomen. De toekomst van de kinderopvang vraagt om een zorgvuldige afweging van de verschillende arbeidsvormen en een focus op het waarborgen van de rechten en belangen van alle professionals.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
