De cao Kinderopvang 2023-2024 is algemeen bindend verklaard, wat aanzienlijke gevolgen heeft voor alle medewerkers in de kinderopvangsector, inclusief gastouderbureaus. Deze algemene verbindendverklaring betekent dat de cao niet langer beperkt is tot organisaties die direct zijn aangesloten bij de cao-partijen BK en BMK, maar van toepassing is op de gehele sector. Een belangrijk aspect van deze cao is de eenmalige uitkering die in juli 2023 is uitgekeerd. Dit artikel biedt een gedetailleerd overzicht van de implicaties van de algemeen verbindende verklaring en de details van de eenmalige uitkering, evenals de overgangsregelingen voor medewerkers die voorheen onder andere cao’s vielen.
Algemene Verbindendverklaring en Werkingssfeer
De algemeen verbindendverklaring van de cao Kinderopvang 2023-2024, effectief sinds 27 juni 2023, heeft de situatie in de kinderopvangsector aanzienlijk vereenvoudigd. Voorafgaand aan deze datum konden medewerkers onder verschillende cao’s vallen, afhankelijk van de aangeslotenheid van hun werkgever bij verschillende werkgeversorganisaties. Zo waren er medewerkers die vielen onder de CAO Kinderopvang 2023-2024, de CAO MKMB 2023-2024, of zelfs onder een periode zonder geldende cao.
De huidige situatie zorgt voor gelijke rechten, voordelen en plichten voor alle medewerkers in de kinderopvang. Dit creëert een gelijk speelveld voor werkgevers wat betreft beloningen en arbeidsvoorwaarden. Het is echter opgemerkt dat veel medewerkers zich niet bewust zijn van de aangeslotenheid van hun werkgever bij brancheorganisaties zoals BK, BMK, BVOK, of andere belangenbehartigers.
De Eenmalige Uitkering in Juli 2023
Een belangrijk onderdeel van de cao Kinderopvang 2023-2024 is de eenmalige uitkering van bruto € 525 (naar rato van het dienstverband) die in juli 2023 is uitgekeerd aan medewerkers die op 1 juli 2023 in dienst waren. Deze uitkering is vastgelegd in artikel 5.7 van de cao. De uitkering dient als compensatie voor het feit dat er in januari, februari en maart 2023 geen loonsverhoging was overeengekomen.
Voor medewerkers die vóór 27 juni 2023 nog niet onder de CAO Kinderopvang 2023-2024 vielen, vormde deze bonus een extra voordeel. Echter, er zijn ook financiële bedenkingen geuit door bepaalde partijen, zoals BVOK en LBV, die reeds in januari 2023 een adequate loonsverhoging waren overeengekomen. Zij stellen dat de eenmalige uitkering voor hun leden dubbele lasten met zich meebrengt.
Overgangsregelingen en Compensatietoeslag
Voor medewerkers die overstapten van de cao Sociaal Werk naar de cao Kinderopvang, zijn specifieke overgangsregelingen van toepassing. Zij ontvangen een maandelijkse compensatietoeslag van 6,61% berekend over het oorspronkelijke salaris (cao Sociaal Werk), bovenop de eventuele persoonlijke toeslag. Deze compensatietoeslag wordt verrekend met de loonstijgingen die voortvloeien uit de cao Kinderopvang, evenals met eventuele toekomstige verhogingen van de eindejaarsuitkering.
De compensatietoeslag en de persoonlijke toeslag behoren tot het pensioengevend inkomen en worden meegenomen in de berekening van de jaarlijkse vakantietoeslag. Eerst wordt de persoonlijke toeslag afgebouwd, gevolgd door de compensatietoeslag. Medewerkers behouden het loopbaanbudget dat zij tot aan de overgangsdatum hebben opgebouwd, maar er vindt geen verdere opbouw meer plaats.
Verschillen in Arbeidsvoorwaarden tussen Cao’s
Er zijn significante verschillen in arbeidsvoorwaarden tussen de cao Kinderopvang en de cao Sociaal Werk. Zo bedraagt de vakantietoeslag 8% in beide cao’s, maar was de vakantietoeslag in de cao Sociaal Werk onderdeel van het Individueel Keuzebudget (IKB), terwijl dit in de cao Kinderopvang niet het geval is. De eindejaarsuitkering bedraagt 2,0% in de cao Kinderopvang, tegenover 8,3% (onderdeel van het IKB) in de cao Sociaal Werk. Ook de tegemoetkoming in zorgkosten en de waarde van extra verlof in geld verschillen tussen de twee cao’s. Het vitaliteitsbudget is met ingang van 1 juli 2020 vervallen in de cao Kinderopvang, terwijl dit in de cao Sociaal Werk afhankelijk was van de leeftijd van de medewerker. Het loopbaanbudget is in de cao Kinderopvang niet van toepassing, terwijl dit in de cao Sociaal Werk 1,5% bedroeg.
Functieboek en Salarisschalen
Het functieboek, dat digitaal beschikbaar is op de website Kinderopvang werkt! en in de app Cao Kinderopvang, beschrijft de meest voorkomende functies in de kinderopvangsector. Dit functieboek is bijlage 12 bij de cao Kinderopvang 2023-2024 en maakt integraal deel uit van de cao. Het functieboek bevat een overzicht van matrixfuncties en varianten, evenals de bijbehorende salarisschalen.
Indien een in de praktijk bestaande functie niet of slechts gedeeltelijk overeenkomt met een van de beschreven functies in het functieboek, wordt de toepasselijke salarisschaal vastgesteld volgens de richtlijnen in bijlage 1 van de cao. Het functieboek omvat functies binnen het primaire proces (zoals Groepshulp, Gastouder in loondienst, Pedagogisch medewerker), leidinggevende functies (zoals Assistent leidinggevende, Leidinggevende A, Hoofd gastouderbureau), en faciliterende/staf functies (zoals Huishoudelijk medewerker, Administratief-secretarieel medewerker).
Bezwaren tegen de Algemeen Verbindendverklaring
Tijdens de procedure voor de algemeen verbindendverklaring zijn bezwaren geuit door de bedenkingshebbende partij, die stelde dat er werkingssfeeroverlap bestond tussen de cao Kinderopvang en de eigen rechtsgeldige cao MKMB Kinderopvang. Dit zou een belemmering vormen voor het tot stand komen van een akkoord. Daarnaast werd aangevoerd dat de algemeen verbindendverklaring een te grote benadeling zou vormen voor de rechtmatige belangen van derden die onder de cao MKMB Kinderopvang vallen, omdat zij daardoor ‘ingelijfd’ zouden worden en geconfronteerd zouden worden met dubbele lasten.
De cao MKMB is uitsluitend bedoeld voor mkmb-bedrijven en heeft daardoor de voorkeur voor leden van de BVOK. De partijen bij de cao MKMB waren niet tevreden over de wijze van belangenbehartiging voor kleine bedrijven door BK.
Conclusie
De algemeen verbindendverklaring van de cao Kinderopvang 2023-2024 is een belangrijke stap geweest in het harmoniseren van de arbeidsvoorwaarden in de kinderopvangsector. De eenmalige uitkering in juli 2023 bood een financiële compensatie voor medewerkers, terwijl de overgangsregelingen en compensatietoeslagen een soepele overgang moesten waarborgen voor medewerkers die voorheen onder andere cao’s vielen. Hoewel er bezwaren zijn geuit tegen de algemeen verbindendverklaring, heeft deze geleid tot meer duidelijkheid en gelijkheid in de sector. De beschikbaarheid van het functieboek draagt bij aan een transparante en consistente toepassing van salarisschalen en functiebeschrijvingen.
