Salarisschalen en Periodieke Verhogingen in de Kinderopvang: Een Overzicht voor 2025
september 7, 2025
De kinderopvangsector in Nederland wordt primair gestuurd door de Wet Kinderopvang en Kwaliteitseisen Peuterspeelzaalwerk, die de kostenverdeling en de kwaliteit van de opvang reguleert. Deze wet omvat verschillende vormen van kinderopvang, waaronder dagopvang, buitenschoolse opvang, gastouderopvang en peuterspeelzaalwerk, waarbij combinaties mogelijk zijn. De wetgeving is van belang voor zowel de financiering als de kwaliteitsbewaking binnen de sector.
De Wet Kinderopvang onderscheidt verschillende opvangvormen, elk met specifieke kenmerken. Dagopvang vindt plaats in een kinderdagverblijf en is bedoeld voor kinderen van nul tot vier jaar, gedurende één of meer dagdelen per week, het hele jaar door. Buitenschoolse opvang (BSO) richt zich op kinderen in de basisschoolleeftijd en biedt opvang vóór en/of na schooltijd, tijdens studiedagen van leraren en in de schoolvakanties. Gastouderopvang is een meer persoonlijke vorm, waarbij kinderen worden opgevangen in de woning van de gastouder of vraagouder. Gastouders mogen maximaal zes kinderen tegelijkertijd onder hun hoede nemen, inclusief hun eigen kinderen, en moeten geregistreerd zijn bij een gastouderbureau. Informeel opvang, zoals oppas door vrienden of familie, au-pairs of incidentele oppas, valt niet onder de Wet Kinderopvang.
Aanbieders van kinderopvang zijn verplicht om ingeschreven te staan in een openbaar register. Deze inschrijving is cruciaal, aangezien zonder registratie geen subsidie wordt verstrekt door het rijk, werkgevers of de gemeente. Organisaties die al een vergunning hebben ontvangen, worden automatisch ingeschreven. Gemeenten houden een register bij, dat in de gemeente Schermer ter inzage ligt bij het zorgloket. De vorm van het register is niet voorgeschreven, en in Schermer wordt een papieren overzicht gehanteerd. Het register bevat verplichte gegevens zoals de naam en contactgegevens van de houder (natuurlijk persoon of rechtspersoon), de vestigingsgegevens, de soorten aangeboden kinderopvang (dagopvang en/of BSO) en het KvK-nummer. Optionele gegevens zijn de laatste inspectiedatum van de GGD en het aantal kindplaatsen.
De ruimtelijke beleidsregels voor kinderopvang zijn gebaseerd op de Wet Kinderopvang en Kwaliteitseisen Peuterspeelzaalwerk. Voor kleinschalige gastouderopvang (tot 6 kinderen) en kleinschalige kinderopvang (tot 8 kinderen) geldt dat deze als beroep of bedrijf aan huis worden beschouwd. Grootschalige kinderopvang past in principe niet in woonwijken vanwege mogelijke overlast, zoals verkeersoverlast bij het brengen en halen van kinderen en geluidsoverlast van spelende kinderen buiten. Nieuwbouw voor grootschalige kinderopvang in bestaande woonwijken is waarschijnlijk niet mogelijk vanwege ruimtegebrek.
Middel- en grootschalige kinderopvangcentra zijn primair bestemd voor de voorzieningengebieden Kruisboog en Weteringhoek. Een derde voorzieningengebied, tussen Amsterdam-Rijnkanaal en Meerpaal, is in ontwikkeling en zal ook ruimte bieden aan kinderopvang. Indien mogelijk, wordt in nieuwe bestemmingsplannen het mogelijk maken van middel- en grootschalige kinderopvang in scholen, wijkgebouwen, bedrijfsgebouwen, etc. overwogen. Dubbelgebruik of ondergeschikt gebruik van sociaal culturele centra, scholen, verenigings-, wijk- of kerkgebouwen is een goede optie, vooral voor BSO, waarbij de overlast naar de omgeving waarschijnlijk beperkt blijft, maar dit per geval beoordeeld moet worden.
Recent onderzoek, in opdracht van het ministerie van SZW, heeft zich gericht op de markt voor kinderopvang, met name de rol van grote kinderopvangorganisaties en de invloed van private equity (PE). Private equity is een vorm van eigendom die gericht is op het vergroten van de bedrijfswaarde, en de aanwezigheid van PE in de kinderopvangsector wordt door sommigen als onwenselijk gezien. De zorg is dat PE primair gericht is op het genereren van kortetermijnwinst ten koste van ouders en werknemers, en dat publieke middelen die naar de sector vloeien, door PE-partijen worden onttrokken.
Uit het onderzoek blijkt dat aan private equity gelieerde kinderopvangorganisaties 12 procent van het totale aanbod aan kinderdag- en buitenschoolse opvang in Nederland leveren. De marktaandelen van de drie grootste aan PE gelieerde organisaties zijn in sommige gemeenten aanzienlijk, in sommige gevallen zelfs boven de 50 procent. Het is belangrijk op te merken dat hoge marktaandelen niet exclusief zijn voor PE-organisaties; ook grote non-profitorganisaties (stichtingen) hebben in sommige delen van het land een groot deel van het aanbod in handen.
Het ministerie van SZW werkt samen met brancheorganisaties BK en BMK en NLwerktaanwerk aan sectorale ontwikkelpaden voor de kinderopvang. Een webinar op 23 mei gaf een toelichting op de stand van zaken en de eerste ervaringen van werkgevers en arbeidsmarktregio’s met het Ontwikkelpad kinderopvang. Dit initiatief is gericht op het verbeteren van de arbeidsmarktpositie en de professionele ontwikkeling van medewerkers in de kinderopvang.
Het onderzoek naar de markt voor kinderopvang is gebaseerd op kwantitatieve data-analyses, aangevuld met casestudies van zeven verschillende kinderopvangvestigingen. Per locatie zijn gesprekken gevoerd met ouders, medewerkers en een bestuurder van de overkoepelende moederorganisatie. Daarnaast is een enquête uitgezet onder kinderopvangorganisaties om hun financieringsbehoefte en -motieven in kaart te brengen, en zijn gesprekken gevoerd met sectorpartijen en experts.
De gemeente is verantwoordelijk voor het inrichten van toezicht en handhaving met betrekking tot de kinderopvang. Dit omvat het controleren van de naleving van de wet- en regelgeving, zoals de kwaliteitseisen en de registratie in het openbaar register.
Conclusie
De kinderopvangsector in Nederland is sterk gereguleerd door de Wet Kinderopvang en Kwaliteitseisen Peuterspeelzaalwerk. Verschillende vormen van opvang vallen onder deze wetgeving, elk met specifieke kenmerken en eisen. Ruimtelijke beleidsregels bepalen waar en hoe kinderopvangcentra gevestigd kunnen worden, met aandacht voor mogelijke overlast in woonwijken. De markt voor kinderopvang wordt gekenmerkt door een toenemende invloed van private equity, wat vragen oproept over de balans tussen winstbejag en de kwaliteit van de opvang. Initiatieven zoals sectorale ontwikkelpaden zijn gericht op het verbeteren van de arbeidsmarktpositie en de professionele ontwikkeling van medewerkers in de sector. Gemeenten spelen een belangrijke rol in het toezicht en de handhaving van de wet- en regelgeving.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet