Hygiëne en Persoonlijke Verzorging van Medewerkers in de Kinderopvang

De hygiëne in de kinderopvang is van groot belang om de verspreiding van ziekteverwekkers te minimaliseren en de gezondheid van zowel kinderen als medewerkers te beschermen. Deze richtlijnen zijn gebaseerd op aanbevelingen van het RIVM en andere relevante instanties, en richten zich op specifieke aspecten van persoonlijke verzorging, waaronder nagels, sieraden, handhygiëne en omgang met potentieel besmet materiaal.

Nagels en Nagelbedekking

Jonge kinderen zijn kwetsbaar voor infectieziekten, omdat hun immuunsysteem nog in ontwikkeling is. Een belangrijke route voor de verspreiding van ziekteverwekkers is via de handen. Daarom is goede handhygiëne van medewerkers essentieel. Onder lange nagels en nagelbedekking, zoals (gel-)nagellak, gelnagels, BIAB en andere kunstnagels, kunnen ziekteverwekkers zich ophopen, wat kan leiden tot de verspreiding van infectieziekten. Dit geldt ook voor op het oog intacte kunstnagels of nagellak.

Het wordt daarom aangeraden om in de kinderopvang helemaal geen nagelbedekking te dragen. Dit verkleint de kans op overdracht van ziekteverwekkers. De nagels zelf moeten kort, schoon en onbeschadigd zijn, zonder steentjes, pailletten of andere versieringen.

Handschoenen

Het dragen van handschoenen wordt in de kinderopvang over het algemeen niet aangeraden. Handschoenen zijn alleen nodig in specifieke situaties met een verhoogde kans op besmetting, of op advies van de GGD bij een infectieziekte-uitbraak. Voorbeelden van situaties met een verhoogde kans op besmetting zijn:

• Het schoonmaken van voorwerpen of oppervlakken waar bloed of braaksel op zit.
• Het behandelen van een bloedende wond bij iemand anders.

Indien handschoenen worden gebruikt, moeten deze geschikt zijn voor bescherming tegen micro-organismen en moet het gebruiksvoorschrift op de verpakking worden gevolgd. Handschoenen moeten direct na gebruik bij een vuile handeling worden uitgetrokken en weggegooid, gevolgd door onmiddellijke handhygiëne.

Sieraden

Horloges, armbanden, ringen en andere sieraden kunnen ziekteverwekkers vasthouden. Vooral bij risicohandelingen is het belangrijk om geen sieraden te dragen. Risicohandelingen in de kinderopvang omvatten:

• Het bereiden en geven van voedsel, waaronder zuigelingenvoeding.
• Het verschonen van luiers.
• Het helpen van een kind bij het afvegen na toiletbezoek.
• Het verzorgen van een bloedende wond.

Het wordt aangeraden om helemaal geen horloges, armbanden of ringen te dragen. Indien dit wel gebeurt, moet er extra aandacht worden besteed aan het schoonmaken en afdrogen van de sieraden tijdens het handen wassen, vooral wanneer er een infectieziekte heerst op de groep.

Handhygiëne

Goede handhygiëne is cruciaal in de kinderopvang. Medewerkers moeten hun handen regelmatig wassen met water en zeep, vooral:

• Voor het omgaan met flessen, spenen en zuigelingenvoeding.
• Na het verschonen van luiers.
• Na het helpen van een kind bij het afvegen.
• Na het verzorgen van een bloedende wond.
• Voor en na het bereiden en geven van voedsel.

Kinderen moeten ook worden aangemoedigd om hun handen te wassen op bovenstaande momenten.

Omgaan met Lichaamsvloeistoffen

Bij het opruimen of schoonmaken van oppervlakken of materialen die zichtbaar vervuild zijn met bloed, braaksel of ontlasting, moeten handschoenen worden gedragen. Ook op advies van de GGD kan het dragen van handschoenen noodzakelijk zijn bij een infectieziekte-uitbraak.

Zuigelingenvoeding en (Fop)spenen

Bij het omgaan met zuigelingenvoeding (moedermelk en flesvoeding) en de bijbehorende materialen, en fopspenen, is hygiëne van groot belang. Medewerkers moeten hun handen en polsen wassen met water en zeep voor het omgaan met flessen, spenen en zuigelingenvoeding.

Flessen en spenen moeten zeer goed worden schoongemaakt, omdat ziekteverwekkers zich gemakkelijk in zuigelingenvoeding kunnen vermenigvuldigen. Het gebruik van flessen en spenen die in de vaatwasser, magnetron of door uitkoken kunnen worden gereinigd, wordt aanbevolen. Zorg ervoor dat flessen en (fop)spenen kindgebonden zijn.

Sommige spenen en flessen zijn gemaakt van materialen waarvoor de standaard hygiënenormen niet volledig kunnen worden gevolgd, bijvoorbeeld bepaalde spenen van natuurrubber. Het gebruik van deze flessen en spenen wordt bij voorkeur vermeden. Indien ze wel worden gebruikt, is een goed hygiënisch beleid in overleg met de ouders noodzakelijk.

Afvalverwerking

Afval kan een bron van ziekteverwekkers zijn en ongewenste dieren aantrekken. Afvalbakken moeten minstens één keer per dag worden geleegd en schoon worden gehouden. Professionele damesverbandcontainers moeten volgens afspraak met de leverancier worden geleegd. Zakken moeten goed worden gesloten en direct in afvalcontainers worden gegooid. Etensresten moeten direct na gebruik in afsluitbare afvalbakken worden verzameld. Glas en ander gevaarlijk afval, zoals scherpe mesjes, moeten apart worden verzameld.

Het is belangrijk om geen lucht uit volle afvalzakken te drukken, omdat ziekteverwekkers zich via de lucht kunnen verspreiden. Gebruik vuilniszakken in afvalbakken (met uitzondering van zelfdovende afvalbakken).

Vuile Was

Vuile was kan besmet zijn met ziekteverwekkers. Het wasgoed kan zelf worden gewassen of worden uitbesteed aan een wasserij. Vuile was moet worden verzameld en verplaatst in een wasmand of zak. Was met een volledig wasprogramma en houd schone was gescheiden van vuile was.

Hoofdluis

Bij een kind met hoofdluis is het belangrijk om de ouders/verzorgers te informeren over de juiste behandeling. Adviseer tevens de ouders/verzorgers van de kinderen in de groep of klas om hun kind(eren) thuis te controleren op hoofdluis. Volledig bron- en contactonderzoek is niet noodzakelijk. Het is belangrijk dat alle kinderen met hoofdluis uit één klas zoveel mogelijk gelijktijdig worden behandeld.

Wering van kinderen met hoofdluis is niet nodig, omdat verspreiding al kan hebben plaatsgevonden. Het gebruik van luizencapes, luizenzakken of andere materialen is niet effectief en daarom niet nodig. Reinigen of desinfecteren van spullen, materialen en oppervlakken is niet nodig. Ook knuffels, (verkleed)kleren en ander textiel of speelgoed hoeft niet te worden gewassen.

Extra Advies bij Uitbraken

Bij uitbraken van infectieziekten kan de GGD Gemeentelijke Gezondheidsdienst (Gemeentelijke Gezondheidsdienst) extra adviezen geven om de uitbraak te bestrijden. Het is belangrijk om deze adviezen op te volgen. Bij medewerkers met maag-darmklachten is het raadzaam om contact op te nemen met de GGD, afdeling Infectieziektebestrijding, voor advies over hoe hiermee om te gaan op de werkvloer.

Acrylaatallergie en Gellak

Het gebruik van gellak kan leiden tot een acrylaatallergie. Deze allergie komt steeds vaker voor, mede door de toenemende populariteit van gellak. Kinderen moeten gellak al helemaal niet gebruiken, omdat zij een kwetsbare huid hebben en daardoor een groter risico lopen dat de acrylaten door de huidbarrière gaan. Bij mensen met een bestaande allergie is extra voorzichtigheid geboden bij het gebruik van gellak, omdat de kans op het ontwikkelen van andere allergieën toeneemt.

Conclusie

Hygiëne en persoonlijke verzorging van medewerkers zijn essentieel voor het waarborgen van de gezondheid en veiligheid van kinderen in de kinderopvang. Het naleven van de richtlijnen met betrekking tot nagels, sieraden, handhygiëne, omgang met lichaamsvloeistoffen, afvalverwerking, vuile was en hoofdluis draagt bij aan het minimaliseren van de verspreiding van infectieziekten en het creëren van een gezonde omgeving voor kinderen en medewerkers.

Bronnen

1. RIVM Hygiënerichtlijnen Kinderopvang
2. Kinderopvang-wijzer.nl Hygiënerichtlijn
3. Pointer - Veilige gellak
4. RIVM - Hoofdluis informatie voor professionals