Kinderopvang: Financiering en Vergoedingen voor Ouders
september 7, 2025
De kinderopvang speelt een cruciale rol in de ontwikkeling en het welzijn van kinderen. Om een veilige en stimulerende omgeving te garanderen, zijn er wettelijke eisen en een toezichtstructuur ingesteld. Dit artikel geeft een overzicht van de belangrijkste aspecten van de wet kinderopvang en de kwaliteitseisen waaraan kinderopvangorganisaties moeten voldoen, evenals de rol van de gemeente en de GGD bij het toezicht.
Wettelijke Basis en Informatieverstrekking
De Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen is onderhevig aan wijzigingen, met name in relatie tot het generiek interbestuurlijk toezicht. Indien de Wet revitalisering generiek toezicht in werking treedt, zijn gemeenten verplicht om desgevraagd gegevens en inlichtingen te verstrekken aan de minister voor de informatievoorziening, beleidsvorming en statistiek met betrekking tot de kinderopvang (Bron 1). De minister kan regels stellen over welke informatie verstrekt moet worden en hoe dit moet gebeuren, inclusief de mogelijkheid tot openbaarmaking (Bron 1). Deze gegevensverstrekking is kosteloos (Bron 1).
Kwaliteitseisen voor Kindercentra
De kwaliteit van kinderopvang bij een kindercentrum wordt gereguleerd door algemene maatregelen van bestuur. Deze regels omvatten verschillende aspecten, waaronder veiligheid en gezondheid, opleidingseisen voor beroepskrachten, de inzet van beroepskrachten in opleiding, de verhouding tussen het aantal beroepskrachten en kinderen per leeftijdscategorie, de groepsgrootte, het pedagogisch beleid en de inrichting van de ruimte (Bron 1).
Een belangrijk aspect is de verplichting voor de houder van een kindercentrum en alle werkzame personen om een verklaring omtrent het gedrag (VOG) te overleggen voordat zij met hun werkzaamheden beginnen. Deze verklaring mag niet ouder zijn dan twee maanden op het moment van overlegging (Bron 1).
Veiligheid en Gezondheid in de Kinderopvang
Veiligheid en gezondheid vormen een integraal onderdeel van de kwaliteitseisen. Een veilige en gezonde omgeving kenmerkt zich door veilige en schone binnen- en buitenruimtes, en veilige speelmaterialen (Bron 2). Er geldt een norm van 3,5 m² binnenspeelruimte per aanwezig kind. Indien gebruik wordt gemaakt van klaslokalen, moeten deze ook aan de wettelijke eisen voor binnenspeelruimte voldoen (Bron 2).
Naast de fysieke omgeving is er aandacht voor gezonde voeding en voldoende beweging. Organisaties in de kinderopvang moeten regels en afspraken hebben over hygiëne en het voorkomen van onverantwoorde risico’s (Bron 2).
Veiligheids- en Gezondheidsbeleid
Elke kinderopvangorganisatie is verplicht een actueel veiligheids- en gezondheidsbeleid te hebben dat voldoet aan de wettelijke eisen. Het doel van dit beleid is om kinderen te beschermen tegen grote risico’s en hen te leren omgaan met kleine risico’s (Bron 2). Voorbeelden van maatregelen die in het beleid kunnen worden opgenomen, zijn maatregelen om te voorkomen dat kinderen hun vingers tussen deuren beknellen of in aanraking komen met elektriciteit (Bron 2).
De ontwikkeling van het veiligheidsbeleid gebeurt in overleg met de pedagogisch medewerkers en de oudercommissie, die adviesrecht heeft over het beleid. De GGD fungeert als toezichthouder en controleert of het beleid aan de eisen voldoet (Bron 2).
Specifieke Veiligheidseisen
Indien er tijdens openingsuren slechts één pedagogisch medewerker aanwezig is, moet de organisatie een achterwachtregeling opnemen in het veiligheidsbeleid. De achterwacht moet binnen 15 minuten ter plaatse kunnen zijn in geval van nood (Bron 2). Het beleid moet actueel worden gehouden en worden aangepast bij veranderingen in de omgeving of bij de constatering dat bepaalde maatregelen niet effectief zijn (Bron 2). Pedagogisch medewerkers moeten op de hoogte zijn van het beleid en in staat zijn om dit uit te voeren (Bron 2).
Organisaties kunnen gebruik blijven maken van een risico-inventarisatie veiligheid en gezondheid, mits deze voldoet aan de eisen van de Wet Innovatie en Kwaliteit Kinderopvang (IKK) die in 2018 is ingegaan (Bron 2). Daarnaast is de kinderopvangondernemer verplicht een risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) te hebben, gericht op de arbeidsomstandigheden van de werknemers (Bron 3).
Aanwezigheid van EHBO'er
Tijdens de opvang moet minimaal één volwassene aanwezig zijn met een geldig kinder-EHBO-certificaat. Dit hoeft niet per se een pedagogisch medewerker te zijn, en een geldig kinder-EHBO-certificaat behaald tijdens een BHV-cursus is ook voldoende (Bron 2).
Organisatie van de Kinderopvang en Personeelsinzet
De houder van een kindercentrum is verantwoordelijk voor het organiseren van de kinderopvang op een manier die leidt tot verantwoorde kinderopvang. Dit omvat het aantoonbaar besteden van aandacht aan het aantal beroepskrachten in relatie tot het aantal kinderen per leeftijdscategorie, de groepsgrootte, de opleidingseisen van de beroepskrachten en de mogelijkheden voor beroepskrachten in opleiding (Bron 1).
Toezicht en Handhaving
Gemeenten zijn verantwoordelijk voor het toezicht op de kinderopvang en gastouderopvang en schakelen hiervoor de GGD’en in (Bron 3). Landelijk gelden dezelfde kwaliteitseisen voor alle houders, vastgesteld door het Rijk (Bron 3). De GGD GHOR Nederland ondersteunt de GGD’en bij het toezicht en adviseert het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) over de kwaliteitseisen (Bron 3).
Toezichthouders richten hun aandacht op voorzieningen of situaties die de meeste aandacht behoeven, een aanpak die bekend staat als risicogestuurd werken (Bron 3). Het toezicht kan lokaal worden ingericht binnen de wettelijke kaders, wat kan leiden tot verschillen in de uitkomsten van het toezicht tussen verschillende regio’s (Bron 3). Steeds meer toezichthouders hebben een HBO-opleiding met een pedagogische achtergrond, wat wordt gestimuleerd door GGD GHOR Nederland via opleidingen, trainingen en intervisie (Bron 3).
Uniformiteit en Professionalisering van Toezicht
GGD GHOR Nederland bevordert de uniformiteit van het toezicht door het up-to-date houden van instrumenten en het verstrekken van richtlijnen (Bron 3). De professionalisering van toezichthouders wordt gestimuleerd door gerichte opleidingen en trainingen (Bron 3).
Conclusie
De wet kinderopvang en de bijbehorende kwaliteitseisen vormen een belangrijk kader voor het waarborgen van de veiligheid, gezondheid en ontwikkeling van kinderen in de kinderopvang. De verplichtingen voor kinderopvangorganisaties omvatten aspecten als veiligheid, gezondheid, personeelsinzet, pedagogisch beleid en de aanwezigheid van gekwalificeerd personeel. Gemeenten en GGD’en spelen een cruciale rol bij het toezicht op de naleving van deze eisen, met als doel een uniforme en kwalitatief hoogwaardige kinderopvang te garanderen.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
