Kinderopvang: Financiering en Vergoedingen voor Ouders
september 7, 2025
De kwaliteit van kinderopvang in Nederland is voortdurend onderwerp van aandacht en regelgeving. Recentelijk zijn er diverse wijzigingen doorgevoerd in de Wet kinderopvang, met als doel de kwaliteit te verbeteren en de flexibiliteit voor zowel ouders als opvangorganisaties te vergroten. Dit artikel geeft een overzicht van deze ontwikkelingen, met inbegrip van de evaluatie van de Wet innovatie en kwaliteit kinderopvang (Wet IKK), de discussie over financiering en personeelstekorten, en de handhavingsprocedures.
Evaluatie van de Wet IKK
In 2018 trad de Wet IKK in werking, met als doel de kwaliteit van de kinderopvang te verbeteren en meer ruimte te bieden voor maatwerk. Een evaluatie uit 2022 heeft aangetoond dat de kwaliteit van de kinderopvang in het algemeen naar verwachting is gestegen door deze wet. Dit is onder meer te danken aan de concretisering van de eisen die betrekking hebben op het pedagogisch beleidsplan.
De evaluatie bracht echter ook aan het licht dat sommige kwaliteitseisen in de praktijk niet het gewenste effect hebben en zelfs een negatief effect kunnen hebben op de kwaliteit. Een specifiek voorbeeld is de aangepaste beroepskracht-kind ratio voor de buitenschoolse opvang, die heeft geleid tot een hogere werkdruk voor de beroepskrachten.
Herziening van het Beleidsplan en Regeldruk
Een recente wijziging in de wet introduceert een nieuwe verplichting voor houders van kindercentra: het aanpassen van het pedagogisch beleidsplan. Deze aanpassing, inclusief het voorleggen van de wijzigingen aan de oudercommissie en het afstemmen met de medewerkers, wordt geschat op gemiddeld 4 uur per kindercentrum. Voor alle buitenschoolse opvanglocaties (ruim 7.800 in december 2022) komt dit neer op een totale regeldrukkosten van € 1,7 miljoen, uitgaande van een intern uurtarief van € 54.
Er zijn echter ook voordelen aan deze wijziging. Een BKR (beroepskracht-kind ratio) op kindercentrumniveau in plaats van groepsniveau kan het makkelijker maken om tot een optimale groepsindeling te komen, wat indirect tijd kan besparen voor de houders. Om houders te ondersteunen bij de berekening van een BKR op kindercentrumniveau, zal een rekentool beschikbaar worden gesteld via www.1ratio.nl.
Kinderopvang-overstijgende Opvang tijdens Schoolvrije Dagen
Een belangrijk aandachtspunt is de kinderopvang-overstijgende opvang, met name tijdens schoolvrije dagen. Voorheen was het vereist dat elke keer dat opvang op een nieuwe locatie plaatsvond, de overeenkomst tussen de houder en de ouder werd aangepast en ondertekend. Dit leidde tot administratieve lasten, vooral bij structurele opvang in meerdere kindercentra.
Om deze lasten te verminderen, is een uitzondering gemaakt voor kinderopvang-overstijgende opvang op de buitenschoolse opvang gedurende schoolvrije dagen. Tijdens deze dagen is het niet langer nodig om de overeenkomst aan te passen. De houder moet wel de ouders informeren over de schoolvrije dagen waarop kinderopvang-overstijgende opvang plaatsvindt en de vormgeving hiervan.
Vormgeving van Kinderopvang-overstijgende Opvang
De wet specificeert dat bij de vormgeving van kinderopvang-overstijgende opvang op schoolvrije dagen aandacht moet worden besteed aan de volgende aspecten:
- De wijze waarop invulling wordt gegeven aan verantwoorde kinderopvang.
- De geregistreerde voorzieningen van de houder waar deze opvang kan plaatsvinden.
- De wijze waarop dit van toegevoegde waarde is voor de ontwikkeling van het kind.
- De wijze waarop kinderen worden toegewezen aan een basisgroep.
Deskundigheid van Andersgekwalificeerde Beroepskrachten
De wet vereist ook dat houders aangeven op welke wijze de deskundigheid van andersgekwalificeerde beroepskrachten bijdraagt aan het activiteitenaanbod van het kindercentrum en de ontwikkeling van het kind. Dit benadrukt het belang van diversiteit in expertise binnen de kinderopvang.
Handhaving van de Wet Kinderopvang
Gemeenten spelen een cruciale rol bij de handhaving van de Wet kinderopvang. Beleidsregels handhaving Wet kinderopvang Gorinchem geven een voorbeeld van hoe gemeenten dit in de praktijk brengen. In beginsel wordt bij niet-naleving van de kwaliteitseisen een herstellend handhavingstraject gestart, gericht op het beëindigen van de overtreding en het voorkomen van herhaling.
Indien een houder niet langer voldoet aan de definities van de Wet kinderopvang, kan de toestemming tot exploitatie worden ingetrokken en de registratie uit het landelijk register kinderopvang worden verwijderd.
Recente Ontwikkelingen en Kamerdebat
Recentelijk heeft er een debat plaatsgevonden in de Tweede Kamer over de kinderopvang. De vaste Kamercommissie van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) sprak met minister Van Gennip over diverse thema’s, waaronder de herziening van het financieringsstelsel en het ingroeipad. De commissie is overwegend positief over het voorstel van directe financiering, maar vraagt om extra informatie over de effecten op marginale druk en verschillende inkomensklassen.
Daarnaast werden vragen gesteld over personeelstekorten in de kinderopvang. De minister gaf aan dat het aantal vacatures licht is gedaald, evenals de wachttijd voor een plekje op de opvang. Ook werden vragen beantwoord over de kwaliteitseisen van speeltoestellen voor gastouderopvang, de verlaging van de leerplicht van 5 naar 4 jaar, gemeentelijke regelingen en private equity.
Wijzigingen in Artikel 16 van de Wet Kinderopvang
Artikel 16 van de Wet kinderopvang is gewijzigd om de terminologie te actualiseren. "Op een basisgroep" is vervangen door "op een kindercentrum" en "in de basisgroep" is vervangen door "in het kindercentrum". Ook is de verwijzing naar tabel 2 vervangen door "op grond van de rekenregels". Deze wijzigingen zijn bedoeld om de wet duidelijker en consistenter te maken.
Adviescollege Toetsing Regeldruk
Bij de totstandkoming van de wijzigingen is advies gevraagd aan het Adviescollege toetsing regeldruk. Dit college adviseerde om in de toelichting op te nemen in welke mate de maatregelen de gesignaleerde problemen wegnemen en in welke mate maatregelen die om andere redenen dan kwaliteitsborging worden voorgesteld, effect hebben op de kwaliteit van de kinderopvang. De nota van toelichting is op deze punten aangevuld en er is een hoofdstuk over monitoren toegevoegd om de effecten van de wijzigingen te volgen.
Conclusie
De Wet kinderopvang is voortdurend in ontwikkeling, met als doel de kwaliteit te waarborgen en de flexibiliteit te vergroten. Recente wijzigingen richten zich op het verminderen van de regeldruk, het vereenvoudigen van de administratie en het vergroten van de mogelijkheden voor kinderopvang-overstijgende opvang. Gemeenten spelen een belangrijke rol bij de handhaving van de wet, waarbij in beginsel wordt gestreefd naar een herstellend handhavingstraject. De evaluatie van de Wet IKK heeft waardevolle inzichten opgeleverd, die zijn gebruikt om de wet verder te verbeteren. Het is van belang dat houders van kindercentra op de hoogte blijven van de actuele regelgeving en de wijzigingen implementeren om te voldoen aan de gestelde eisen.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
