Meertaligheid Stimuleren: Het Belang van Voorlezen in de Thuistaal

Voorlezen is een fundamentele activiteit die de taalontwikkeling van kinderen stimuleert en de band tussen ouder en kind versterkt. Het belang van voorlezen in de moedertaal wordt steeds meer erkend, vooral in een samenleving waar veel kinderen meertalig opgroeien. Onderzoek toont aan dat meertaligheid het leren van nieuwe talen kan vergemakkelijken en dat het idee dat anderstalige ouders alleen Nederlands moeten spreken achterhaald is. "Je merkt hoe trots ouders zijn als hun moedertaal hier ook centraal mag staan. Ze voelen zich gezien. En kinderen ook," aldus Lydia Heesbeen van de Bibliotheek Rotterdam. Dit artikel belicht het belang van voorlezen in verschillende talen, de voordelen van meertaligheid en praktische tips voor ouders en opvoeders.

De Voordelen van Meertaligheid

Veel kinderen in Nederland groeien op in een meertalige omgeving, waarbij naast het Nederlands ook regionale talen of andere talen zoals Arabisch, Chinees of Engels worden gesproken. Het beheersen van meerdere talen biedt significante voordelen voor de ontwikkeling van kinderen. "Woordenschat per taal van meertalige kinderen is over het algemeen kleiner dan de woordenschat van eentalige kinderen. Hierdoor kunnen lagere prestaties op begrijpend lezen ontstaan. Maar de complete woordenschat over alle talen blijkt gemiddeld vergelijkbaar met die van eentalige leerlingen," zo geeft de Stichting Lezen aan. Het is dus belangrijk dat meertalige leerlingen alle talen die ze beheersen kunnen benutten bij het leren en lezen op school.

Het thuis voorlezen in de thuistaal, in combinatie met het leren van de tweede taal op school, stimuleert de taalontwikkeling van kleuters in de tweede taal. De thuistaal vormt geen obstakel bij het leren van een nieuwe taal, maar kan dit proces juist vergemakkelijken. "De kennisbasis is hetzelfde, maar deze kan in verschillende talen worden uitgedrukt. Een sterke basis in de thuistaal stimuleert dus de taalontwikkeling in een tweede of volgende taal," aldus Cummins (1981).

Voorlezen in de Thuistaal: Een Brug Tussen Culturen

Voorlezen in de moedertaal is essentieel voor de taalontwikkeling van kinderen en draagt bij aan hun culturele identiteit. Het helpt kinderen zich te identificeren met hun achtergrond en versterkt de band met ouders en familie. "Voor kinderen is het belangrijk dat ze zichzelf herkennen in de taal die ze thuis horen. Het helpt bij hun taalontwikkeling, ook in het Nederlands," benadrukt Lydia Heesbeen.

Bibliotheken spelen een cruciale rol in het stimuleren van voorlezen in verschillende talen. Zo biedt Bibliotheek Rotterdam wekelijkse voorleesmomenten in talen zoals Chinees, Italiaans, Papiamentu en Oekraïens. Dit initiatief is ontstaan uit de behoefte om ouders een veilige en inclusieve omgeving te bieden waar ze hun moedertaal kunnen delen met hun kinderen. "Je voelt gelijk: dit doet ertoe," aldus Lydia Heesbeen, die opmerkt dat ouders zich welkom voelen en de mogelijkheid krijgen om hun taal en cultuur te vieren.

Ook andere bibliotheken, zoals die in Tessenderlo-Ham en Heesch, organiseren voorleesactiviteiten in verschillende talen. In Heesch wordt bijvoorbeeld om de twee weken in het Turks voorgelezen, wat de kinderen helpt om hun moedertaal te behouden en tegelijkertijd Nederlands te leren. "Het verhaal van Rinus wordt niet alleen in het Nederlands, maar ook in verschillende andere talen voorgelezen, zoals Arabisch, Turks, Oekraïens en Pools in verschillende bibliotheken," wordt opgemerkt.

Praktische Tips voor Ouders en Opvoeders

Er zijn verschillende manieren om voorlezen in de thuistaal te stimuleren:

• Kies boeken die passen bij het leven van je kind: Selecteer verhalen die herkenbaar zijn voor je kind en die aansluiten bij hun interesses.
• Maak van voorlezen een vast moment: Integreer voorlezen in de dagelijkse routine, bijvoorbeeld voor het slapengaan.
• Maak je kind nieuwsgierig naar het verhaal: Stel vragen over het verhaal en moedig je kind aan om mee te denken.
• Lees rustig voor, praat duidelijk en kijk je kind regelmatig aan: Creëer een ontspannen en interactieve sfeer.
• Voorspel samen het verhaal: Stimuleer de verbeeldingskracht van je kind door samen te voorspellen wat er gaat gebeuren.
• Leg moeilijke woorden uit: Help je kind om nieuwe woorden te begrijpen en te gebruiken.
• Laat je kind vertellen: Moedig je kind aan om het verhaal na te vertellen of erover te praten.
• Lees hetzelfde boek vaker voor: Herhaling helpt kinderen om de taal beter te begrijpen en te onthouden.

Daarnaast zijn er diverse hulpmiddelen beschikbaar om voorlezen in verschillende talen te vergemakkelijken. Zo zijn er prentenboeken beschikbaar in twee talen (bijvoorbeeld Nederlands en Arabisch, Frans, Turks) en luisterfragmenten van het Prentenboek van het Jaar Rinus in maar liefst 24 andere talen en dialecten. "Het Prentenboek van het Jaar Rinus is in maar liefst 24 andere talen en dialecten beschikbaar als luisterfragment. Van Arabisch tot Farsi en Oekraïens en van Brabants tot Achterhoeks en Fries," zo meldt Huis73. Ook zijn er online tools beschikbaar, zoals Speechify, die PDF-bestanden kunnen omzetten naar spraak, waardoor ouders en kinderen verhalen in verschillende talen kunnen beluisteren.

Initiatieven en Programma's

Naast bibliotheken zijn er verschillende andere organisaties die zich inzetten voor het stimuleren van meertaligheid en voorlezen in verschillende talen. Zo biedt Planck het programma Junior Einstein aan, een online leeromgeving waar kinderen in hun eigen taal kunnen oefenen. Ook organiseren Planck en JES Rijnland de VoorleesExpress en de DoorleesExpress, waarbij vrijwilligers bij gezinnen thuis komen om voor te lezen en voorleestips aan ouders te geven.

De Nationale Voorleesdagen bieden elk jaar een platform om het belang van voorlezen te benadrukken. Tijdens deze dagen worden er diverse activiteiten georganiseerd, waaronder voorleesontbijten, familievoorstellingen en workshops. In 2025 staat het Prentenboek van het Jaar Rinus centraal, dat in verschillende talen beschikbaar is.

De Rol van Onderwijs

Ook in het onderwijs is het belangrijk om meertaligheid te erkennen en te stimuleren. Leerkrachten kunnen leerlingen aanmoedigen om hun thuistaal te gebruiken en te waarderen. "Alle talen en taalvariëteiten van een leerling spelen een gelijkwaardige rol in de taal- en leesontwikkeling," aldus Delarue (2018). Het is belangrijk dat meertalige leerlingen alle talen die ze beheersen kunnen benutten bij het leren en lezen op school.

Conclusie

Voorlezen in de thuistaal is van cruciaal belang voor de taalontwikkeling, culturele identiteit en het welzijn van meertalige kinderen. "Stel je voor dat een groep volwassenen uit verschillende landen samenkomt, bijvoorbeeld in een taalklas. Ze luisteren gezamenlijk naar een luisterboek in het Nederlands. Aanvankelijk lijkt het moeilijk om de nieuwe taal te begrijpen, maar na verloop van tijd beginnen ze steeds meer woorden en zinnen op te pikken. Het luisteren naar verhalen helpt hen niet alleen bij het leren van de taal, maar geeft hen ook inzicht in de cultuur en gebruiken van hun nieuwe thuisland." Bibliotheken en andere organisaties spelen een belangrijke rol in het stimuleren van voorlezen in verschillende talen, door het aanbieden van diverse programma's en hulpmiddelen. Ouders en opvoeders kunnen door het toepassen van praktische tips en het benutten van beschikbare middelen een positieve bijdrage leveren aan de meertalige ontwikkeling van hun kinderen. "Voorlezen in andere talen is een brug tussen kind en ouder, thuis en school én cultuur en taal."

Bronnen

1. https://cultuurhuisplanck.nl/nieuws/ontdek-onze-meertalige-prentenboekenkast/
2. https://www.bibliotheek.rotterdam.nl/nieuwsoverzicht/voorlezen-in-andere-talen
3. https://tessenderlo-ham.bibliotheek.be/lees-voor-andere-talen
4. https://www.hoieersel.nl/agenda/2025/2/22/dag-van-de-moedertaal-17244
5. https://speechify.com/nl/blog/pdf-to-speech/?gad_source=1
6. https://www.lezen.nl/onderzoek/meertaligheid-gunstig-voor-ontwikkeling/
7. https://ondoku3.com/nl/post/inbound-movie/
8. https://www.weekblad-debrug.nl/nieuws/activiteiten-evenementen/82170/voorleesfeestjes-tijdens-de-nationale-voorleesdagen-bij-huis73
9. https://denieuwenederlanders.nl/voorlezen-bevordert-de-woordenschat/
10. https://oss.nieuws.nl/nieuws/voorlezen-in-andere-talen-tijdens-nationale-voorleesdagen-in-heesch
11. https://www.netwerkmeertaligheidenlerenantwerpen.be/post/lezen-in-meertalige-klassen-inspiratievoormiddag-voor-het-secundair-onderwijs
12. https://www.rijnenveluwe.nl/lokaal/lokaal/1161002/voorlezen-in-meerdere-talen-en-spelletjes-in-de-zoomerij-op-boekstartdag
13. https://www.centrumjong.nl/nationale-voorleesdagen-2025/
14. https://ondoku3.com/nl/post/sodoku/