BAM Kinderopvang: Een Veilige en Stimulerende Omgeving voor Kinderen
september 7, 2025
De pedagogisch coach speelt een cruciale rol in de hedendaagse kinderopvang. Deze functie is gericht op het verbeteren van de kwaliteit van de zorg en de ontwikkeling van kinderen door het ondersteunen, coachen en adviseren van pedagogisch medewerkers. Sinds 1 januari 2022 is de aanwezigheid van een pedagogisch beleidsmedewerker of coach ook verplicht op alle Voorschoolse Educatie (VE) locaties, met als doel de ondersteuning en coaching met betrekking tot de VE-methodiek te waarborgen. Dit artikel beschrijft de taken, kwalificaties en de betekenis van deze functie binnen de kinderopvang.
De Taken van een Pedagogisch Coach
De taken van een pedagogisch coach zijn divers en omvatten zowel beleidsmatige aspecten als directe ondersteuning van het personeel. Een belangrijk aspect is het ontwikkelen en uitzetten van het pedagogisch beleid van de organisatie. Dit houdt in dat de coach bijdraagt aan het creëren van een omgeving die optimale ontwikkeling van kinderen stimuleert. Naast beleidsvorming, richt de pedagogisch coach zich op het coachen en adviseren van pedagogisch medewerkers in hun dagelijkse werkzaamheden.
Specifieke werkzaamheden kunnen bestaan uit het opstellen van coachingsplannen voor de organisatie, het geven van video- en interactiebegeleiding aan individuele medewerkers of groepen, en het bieden van individuele begeleiding waar nodig. Ook het verzorgen van cursussen en studiedagen, afgestemd op de behoeften en doelen van de organisatie, behoort tot de taken. De focus ligt op het verbeteren van de algehele kwaliteit van de kinderopvang.
De functie kan worden uitgevoerd als een gecombineerde rol (pedagogisch coach en beleidsmedewerker) of als twee afzonderlijke functies. Er bestaat ook de mogelijkheid van een “meewerkend pedagogisch coach”, waarbij de coach naast de coachingstaken ook actief op de groep werkt.
De Pedagogisch Coach in de Voorschoolse Educatie (VE)
De wettelijke verplichting van een pedagogisch beleidsmedewerker/coach op VE-locaties sinds 2022 benadrukt het belang van ondersteuning en coaching specifiek gericht op de VE-methodiek. Dit is bedoeld om zowel de pedagogisch medewerkers als de kinderen te ondersteunen in hun persoonlijke ontwikkeling en groei. In sommige gevallen kan de pedagogisch beleidsmedewerker/coach ook verantwoordelijk zijn voor het onderhouden van contact met externe partijen, zoals de doorstroombasisschool en het consultatiebureau, om de kwaliteit van de voorschoolse educatie te waarborgen. Een VE-coach heeft in de praktijk 10 coachingsuren per VE-peuter per jaar.
Kwalificatie-eisen en Opleiding
Om als pedagogisch coach te kunnen werken, zijn specifieke kwalificatie-eisen van toepassing. Voor de functies Pedagogisch Coach én Pedagogisch Beleidsmedewerker/coach gelden dezelfde eisen, zoals vastgelegd in bijlage 13.2 van de Cao Kinderopvang.
In het algemeen is minimaal een afgeronde mbo-4 of hbo-opleiding nodig in de richting kinderopvang, onderwijs of sociaal pedagogisch werk. Daarnaast is het wenselijk om al enige praktische ervaring in de kinderopvang te hebben opgedaan. Indien men een diploma heeft dat direct toegang geeft tot het werken als pedagogisch medewerker (diplomagroepen A1 en B1 van de kwalificatie-eis pedagogisch medewerker), of een docentenopleiding op hbo-niveau heeft gevolgd, kan men aanvullende scholing volgen om te kunnen werken als PBMC-er. Deze aanvullende scholing moet betrekking hebben op coaching en/of pedagogiek, gericht op kinderen van 0 tot 13 jaar.
Een post-MBO opleiding pedagogisch coach combineert leren met de praktijk, waarbij de student één tot twee dagen per week aan het werk is als pedagogisch coach tijdens de leergang.
De Pedagogisch Coach als Middenpositie
De pedagogisch coach bekleedt een unieke middenpositie binnen de organisatie. Deze professional staat tussen de werkvloer (pedagogisch medewerkers), het management en het beleid. De coach vertaalt de visie en doelstellingen van de organisatie naar de dagelijkse praktijk, waardoor de kwaliteit van de kinderopvang wordt verhoogd.
Het is echter belangrijk dat de organisatie heldere doelstellingen, afspraken en een duidelijke visie heeft, om de rol van de pedagogisch coach effectief te laten zijn. Zonder deze basisvoorwaarden kan de rol niet goed worden ingevuld. Ook is het essentieel dat er voorafgaand aan een coachingstraject duidelijk wordt gecommuniceerd wat de pedagogisch coach op de groep komt doen en welke afspraken er zijn gemaakt. Verwarring hierover kan de effectiviteit van de coaching verminderen.
Het Belang van het Eén-op-Één Gesprek
Een belangrijk instrument voor de pedagogisch coach is het één-op-één gesprek met de pedagogisch medewerkers. Deze gesprekken bieden de mogelijkheid om individuele vragen te beantwoorden, knelpunten te bespreken en samen te werken aan oplossingen. De coach kan hierbij ondersteuning bieden bij het omgaan met kinderen in verschillende situaties en helpen bij de persoonlijke en professionele ontwikkeling van de medewerkers.
Persoonlijke Eigenschappen van een Pedagogisch Coach
Naast de formele kwalificaties, zijn er ook bepaalde persoonlijke eigenschappen die van belang zijn voor een succesvolle pedagogisch coach. Het is belangrijk dat de coach energie haalt uit het coachen en begeleiden van anderen, communicatief sterk is, positief ingesteld is, oplossingsgericht denkt en empathisch is. Deze eigenschappen helpen de coach om een vertrouwensband op te bouwen met de pedagogisch medewerkers en om effectieve coaching te bieden.
Verschillende Inzet van de Pedagogisch Coach
De inzet van de pedagogisch coach kan per organisatie verschillen. Nicole Verdonk, adviseur Onderwijs & Kinderopvang bij de Rolf groep, benadrukt dat de rol van de coach afhankelijk is van de specifieke behoeften en context van de organisatie. Sommige organisaties zetten de coach in op specifieke projecten, terwijl andere de coach een meer algemene ondersteunende rol geven. Het is belangrijk dat de organisatie duidelijk definieert welke verwachtingen er zijn van de pedagogisch coach en dat de coach de ruimte krijgt om deze rol effectief te vervullen.
Conclusie
De pedagogisch coach is een onmisbare schakel in de kinderopvang. Door het ondersteunen, coachen en adviseren van pedagogisch medewerkers, draagt de coach bij aan het verbeteren van de kwaliteit van de zorg en de ontwikkeling van kinderen. De wettelijke verplichting van een pedagogisch beleidsmedewerker/coach op VE-locaties onderstreept het belang van deze functie. Een goede pedagogisch coach beschikt over de juiste kwalificaties, persoonlijke eigenschappen en een duidelijke visie op pedagogiek. Door een effectieve samenwerking tussen de coach, het management en de pedagogisch medewerkers kan de kwaliteit van de kinderopvang verder worden geoptimaliseerd.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
