Samenwerking tussen Onderwijs en Kinderopvang: Een Overzicht van AVEM en IBS Mozaïek
september 7, 2025
De GGD speelt een cruciale rol in het waarborgen van de kwaliteit en veiligheid van kinderopvang in Nederland. Dit artikel beschrijft de taken en verantwoordelijkheden van de GGD bij het toezicht op verschillende vormen van kinderopvang, zoals kinderdagverblijven, buitenschoolse opvang, gastouderbureaus en gastouders. De informatie is gebaseerd op de wettelijke kaders en de procedures die door de GGD worden gevolgd.
De basis voor het toezicht op kinderopvang ligt in de Wet Kinderopvang (WKO). Gemeenten zijn primair verantwoordelijk voor de handhaving van deze wet. Om deze taak uit te voeren, schakelen gemeenten vaak de GGD in voor het uitvoeren van inspecties en het rapporteren over de kwaliteit van de kinderopvangvoorzieningen. De GGD rapporteert aan de gemeente, die vervolgens eventueel handhavingsmaatregelen neemt. De wetgeving benadrukt het belang van een veilige en stimulerende omgeving voor jonge kinderen, aangezien de eerste levensjaren van een kind een significante invloed hebben op de latere ontwikkeling.
De GGD voert jaarlijks inspecties uit bij verschillende soorten kinderopvang. Deze inspecties kunnen zowel aangekondigd als onaangekondigd plaatsvinden. De inspecties richten zich op een breed scala aan aspecten, waaronder registratie, administratie, pedagogisch klimaat, personeel, veiligheid, gezondheid, accommodatie en inspraak van ouders. Bij gastouderbureaus wordt ook de administratie van de gastouders gecontroleerd.
De inspecties worden uitgevoerd in opdracht van de gemeente. De frequentie en intensiteit van het toezicht kunnen variëren, afhankelijk van een risico-inschatting. Kinderopvanglocaties met een lager risicoprofiel (groen) worden minder frequent geïnspecteerd dan locaties met een hoger risicoprofiel (oranje of rood). Het risicoprofiel wordt bepaald op basis van eerdere inspectieresultaten en andere relevante informatie.
De GGD controleert diverse aspecten tijdens de inspecties. Deze omvatten:
Alle geregistreerde kinderopvangvoorzieningen en peuterspeelzalen zijn opgenomen in het Landelijk Register Kinderopvang (LRK). De inspectierapporten van de GGD zijn in te zien via de website van het LRK. Dit biedt ouders de mogelijkheid om informatie in te winnen over de kwaliteit van de kinderopvangvoorziening voordat zij hun kind inschrijven. De rapporten bevatten vaak een samenvatting van de bevindingen van de inspectie.
Indien ouders ontevreden zijn over de kinderopvang, wordt aangeraden om eerst de klacht te bespreken met de kinderopvang zelf. Indien dit niet tot een oplossing leidt, kunnen ouders zich wenden tot het Klachtenloket Kinderopvang. Dit klachtenloket probeert tot een goede oplossing te komen voor beide partijen. Als het klachtenloket niet tot een oplossing kan komen, of als ouders geen gebruik willen maken van het klachtenloket, kunnen zij de klacht voorleggen aan de Geschillencommissie Kinderopvang. Alle kinderopvangorganisaties zijn verplicht zich aan te sluiten bij deze geschillencommissie.
Het is belangrijk om signalen van mogelijk niet-naleving van de wettelijke eisen of van kindermishandeling te melden. Ouders kunnen een melding doen bij de gemeente of bij de GGD. Bij een vermoeden van kindermishandeling of seksueel misbruik door een medewerker van een kindercentrum of gastouder, is het van belang dit direct te melden bij de directie van de kinderopvangvoorziening. De directie is verplicht om contact op te nemen met de Vertrouwensinspectie. Ouders kunnen ook zelf direct contact opnemen met de Vertrouwensinspectie.
Na de start van een nieuwe kinderopvanglocatie voert de GGD binnen drie maanden een eerste onderzoek uit. Vervolgens wordt jaarlijks een onderzoek uitgevoerd, gebaseerd op de risico-inschatting. Bij tekortkomingen tijdens een inspectie kan de GGD een herstelaanbod doen, waarbij de houder de mogelijkheid krijgt om de tekortkoming binnen een bepaalde termijn op te lossen. Dit bevordert de kwaliteit van de opvang en kan handhaving in sommige gevallen voorkomen.
Naast de reguliere inspecties kan de GGD ook incidenteel onderzoek uitvoeren, bijvoorbeeld naar aanleiding van klachten of een wijziging van het aantal kindplaatsen. Indien er tijdens een inspectie tekortkomingen worden geconstateerd, kan de gemeente de GGD vragen een nader onderzoek uit te voeren om te controleren of de tekortkomingen zijn hersteld.
De GGD speelt een essentiële rol in het toezicht op de kwaliteit en veiligheid van kinderopvang in Nederland. Door middel van inspecties, het beoordelen van rapporten en het bieden van mogelijkheden voor klachtenafhandeling, draagt de GGD bij aan een veilige en stimulerende omgeving voor jonge kinderen. Het is belangrijk voor ouders om zich bewust te zijn van de rol van de GGD en om gebruik te maken van de beschikbare informatie, zoals de inspectierapporten in het Landelijk Register Kinderopvang, om een weloverwogen keuze te maken voor de kinderopvang van hun kind.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet