Wijzigingen in de Drie-Uursregeling en het Vaste Gezichten Criterium voor Kinderopvang
september 7, 2025
De kinderopvang speelt een cruciale rol in de ontwikkeling van kinderen, niet alleen op het gebied van cognitieve en motorische vaardigheden, maar ook in de vorming van hun sociaal-emotionele competenties. Een belangrijk aspect van deze ontwikkeling is de overdracht van normen en waarden. Deze bieden kinderen een kader voor wat als sociaal acceptabel gedrag wordt beschouwd en vormen de basis voor hun morele kompas. Dit artikel belicht het belang van normen en waarden in de kinderopvang, hoe deze worden overgedragen en welke rol pedagogisch medewerkers hierin spelen.
Wat zijn Normen en Waarden?
Normen en waarden zijn nauw met elkaar verbonden, maar verschillen in hun aard. Waarden zijn idealen en overtuigingen die mensen belangrijk vinden. Ze zijn vaak cultureel bepaald en kunnen variëren per religie, maatschappelijke achtergrond of regio. Een voorbeeld van een waarde is respect voor ouderen. Normen daarentegen zijn concrete gedragsregels die voortkomen uit deze waarden. Ze beschrijven hoe we ons in specifieke situaties behoren te gedragen en kunnen zowel formeel (zoals regels in de opvang of op school) als informeel (zoals omgangsvormen) zijn. Een norm die voortkomt uit de waarde respect is bijvoorbeeld het afwachten van je beurt in een spel.
Voor professionals die met kinderen werken, is het essentieel om het onderscheid tussen normen en waarden te begrijpen. Zij vervullen een voorbeeldfunctie en helpen kinderen bij hun sociale ontwikkeling door deze begrippen te verduidelijken en toe te passen in het dagelijks leven. Dit kan door zelf het gewenste gedrag voor te doen, zoals vriendelijk omgaan met anderen, of door uit te leggen waarom het belangrijk is om afspraken na te komen.
Socialisatie en de Rol van de Kinderopvang
Kinderen leren de regels, normen en waarden van de samenleving door socialisatie. De kinderopvang biedt hier een belangrijke omgeving voor. Kinderen leren niet alleen de ‘regels van het huis’ van de opvang, maar ook meer algemene waarden en normen. De groepssetting, waarin kinderen in contact komen met andere kinderen en volwassenen, vaak met een verschillende sociale en culturele achtergrond, biedt extra mogelijkheden voor dit leerproces.
De pedagogische kwaliteit van de kinderopvang is hierbij van groot belang. Indicatoren van deze kwaliteit omvatten het welbevinden en de betrokkenheid van het kind. Een kind dat zich veilig en ontspannen voelt en geniet van de activiteiten, is beter in staat om te leren en zich te ontwikkelen. Het ontwikkelingsniveau van het kind is echter geen goede indicator voor de pedagogische kwaliteit, omdat de ervaringen die kinderen thuis met hun ouders opdoen hierin ook een belangrijke rol spelen.
Pedagogisch Beleid en de Overdracht van Normen en Waarden
Een goed pedagogisch beleidsplan is essentieel voor een kwalitatieve kinderopvang. Dit plan beschrijft de visie van de opvang op de omgang met kinderen en bevat concrete beschrijvingen van de wijze waarop de emotionele veiligheid van kinderen wordt gewaarborgd, de mogelijkheden voor de ontwikkeling van hun persoonlijke en sociale competentie worden geboden, en de overdracht van normen en waarden plaatsvindt.
Pedagogisch medewerkers spelen een sleutelrol in dit proces. Zij stimuleren kinderen in gedrag waartoe ze nog niet zelfstandig in staat zijn, maar met een beetje hulp wel. Dit doen ze door uitdagende activiteiten aan te bieden die alle ontwikkelgebieden stimuleren en spelenderwijs vaardigheden bevorderen. Daarnaast besteden ze aandacht aan de ‘morele competentie’ van kinderen, door het overdragen van waarden en normen.
De acht pedagogische dimensies volgens CLASS bieden een kader voor professioneel, planmatig en kwalitatief werken met kinderen. Deze dimensies zijn gebaseerd op wetenschappelijke inzichten, praktijkkennis en gedeelde waarden en normen in de maatschappij over wat belangrijk is om kinderen te leren.
De Beroepscode Kinderopvang en Professionele Zeggenschap
Sinds 2023 kunnen pedagogisch professionals in de kinderopvang gebruikmaken van de herziene beroepscode. Deze code bevat de beroepswaarden en -normen die professionals met elkaar delen en vormt een belangrijke basis voor het beroep. De beroepscode draagt bij aan de versterking van de professionele zeggenschap van pedagogisch medewerkers, waardoor ze meer invloed hebben op de professionalisering van hun vak en zelf verantwoordelijkheid kunnen nemen voor hun handelen.
De beroepscode is geen verzameling protocollen en regels, maar spoort pedagogisch medewerkers aan om samen na te denken over de redenen achter hun handelen. Het is een hulpmiddel waarmee professionals zelf nog beter verantwoordelijkheid kunnen nemen voor hun vak.
Emotionele Veiligheid en de Ontwikkeling van Competenties
Een veilige en stimulerende omgeving is essentieel voor de ontwikkeling van kinderen. De kinderopvang heeft de verantwoordelijkheid om de emotionele veiligheid van kinderen te waarborgen. Dit betekent dat kinderen zich veilig moeten voelen om zichzelf te zijn, hun emoties te uiten en risico's te nemen.
Naast emotionele veiligheid is het belangrijk dat kinderen de mogelijkheid krijgen om hun persoonlijke en sociale competenties te ontwikkelen. Dit kan door het aanbieden van uitdagende activiteiten die hun interesses prikkelen en hen stimuleren om te leren en te groeien. Pedagogisch medewerkers begeleiden kinderen hierbij en stimuleren hen in gedrag waartoe ze nog niet zelfstandig in staat zijn.
Omgaan met Gedrag en Sancties
In de praktijk kan het voorkomen dat kinderen gedrag vertonen dat niet in overeenstemming is met de gestelde normen. In dergelijke gevallen is het belangrijk om te handelen volgens het pedagogisch beleidsplan. Dit plan beschrijft de wijze waarop met dergelijk gedrag wordt omgegaan en welke sancties eventueel worden toegepast.
De wet kinderopvang maakt onderscheid tussen herstellende en bestraffende sancties. Herstellende sancties zijn gericht op het herstellen van de situatie en het leren van het kind, terwijl bestraffende sancties gericht zijn op het straffen van het kind. Het is belangrijk om te streven naar herstellende sancties, omdat deze bijdragen aan de ontwikkeling van het kind en het leren van verantwoordelijkheid.
Conclusie
Normen en waarden vormen een essentieel fundament voor de ontwikkeling van kinderen in de kinderopvang. Door een duidelijke visie op de omgang met kinderen, een goed pedagogisch beleidsplan en professionele begeleiding van pedagogisch medewerkers, kan de kinderopvang een belangrijke bijdrage leveren aan de vorming van sociaal-emotioneel competente kinderen. De overdracht van normen en waarden is niet alleen een taak van de opvang, maar ook van de ouders. Een goede samenwerking tussen opvang en ouders is daarom essentieel om een consistente boodschap over te brengen en de ontwikkeling van het kind optimaal te ondersteunen.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
