25 Jaar Toewijding in de Kinderopvang: Erkenning en Voorwaarden
september 7, 2025
Voor- en vroegschoolse educatie (VVE) speelt een cruciale rol in de ontwikkeling van jonge kinderen, met als doel onderwijs- of ontwikkelingsachterstanden te verminderen en een goede start te bieden voor de basisschool. Dit artikel beschrijft de principes van VVE in de kinderopvang, de methoden die gebruikt worden, en de ontwikkelingsgebieden waarop gefocust wordt, gebaseerd op beschikbare informatie.
Wat is VVE?
VVE is een programma gericht op kinderen van ongeveer 2 tot 6 jaar die extra ondersteuning kunnen gebruiken in hun ontwikkeling. Het kan zowel voorschoolse educatie omvatten, aangeboden op peuterspeelgroepen en kinderdagverblijven voor peuters van 2 à 2,5 en 3 jaar, als vroegschoolse educatie op de basisschool voor kleuters. Het doel is om kinderen een betere start te geven en een positief effect te hebben op hun schoolloopbaan. VVE richt zich op het stimuleren van de taal-, reken-, motorische, en sociaal-emotionele ontwikkeling van het kind.
VVE-programma's en Methoden
Er zijn verschillende VVE-programma's die in de kinderopvang gebruikt worden. Enkele voorbeelden zijn Piramide, Uk & Puk en Startblokken.
Piramide
Piramide is een veelgebruikt VVE-totaalprogramma voor kinderen van 0 tot 7 jaar. Het bestaat uit elf thema’s met uitgewerkte projecten en dekt alle SLO-doelen (Standaard Leerlijnen Ontwikkeling). Het programma is met name effectief op cognitief gebied en is beschikbaar in een digitale versie voor eenvoudige planning. Piramide is geen kant-en-klare methode, maar vereist van pedagogisch medewerkers dat ze een beredeneerd aanbod maken dat aansluit bij de ontwikkelbehoeften van de kinderen in de groep. Elk project bestaat uit vier stappen: oriënteren, demonstreren, verbreden en verdiepen. De activiteiten stimuleren een onderzoekende houding, creativiteit, samenwerking, en metacognitieve vaardigheden zoals anticiperen en reflecteren. Er is aandacht voor visuele en auditieve ondersteuning om een duidelijke structuur van de dag te bieden en soepele overgangen te creëren. Ook wordt er aandacht besteed aan het stimuleren van de woordenschat, wat een belangrijke basis vormt voor verdere ontwikkeling. Kinderen die extra aandacht nodig hebben, kunnen ondersteuning krijgen in de vorm van tutoring.
Uk & Puk
De methode Uk & Puk maakt gebruik van thema’s die gedurende een kalenderjaar worden aangeboden. Binnen elk thema worden activiteiten aangeboden die kinderen prikkelen en stimuleren in hun ontwikkeling. De activiteiten zijn gericht op spelen, ontdekken en plezier maken. Puk, een handpop, fungeert als een kameraadje voor de kinderen en neemt deel aan alle activiteiten. De kinderen worden uitgebreid gevolgd in hun ontwikkeling door middel van observaties, die met de ouders besproken en afgestemd worden. Ouders worden actief betrokken bij het VVE-programma door middel van intakegesprekken, oudergesprekken, afstemming van activiteiten, suggesties voor activiteiten thuis, en thema-avonden.
Startblokken
Startblokken is een spelgeoriënteerd programma voor kinderen van 0 tot 8 jaar. Het richt zich op het ontwerpen van betekenisvolle spelactiviteiten die afgestemd zijn op de interesse, enthousiasme en actieve betrokkenheid van kinderen. Spelontwikkeling staat centraal en er wordt gewerkt met de 3B’s: betekenisvolle activiteiten, een bemiddelende rol van de volwassenen en brede ontwikkeling. Pedagogisch medewerkers leren aansluiten bij wat kinderen doen en zeggen, en ontwerpen en bereiden activiteiten voor op basis van observaties. Het is belangrijk om te kijken naar wat kinderen al kennen en kunnen, en niet naar wat ze nog niet kunnen. Er is aandacht voor interactie, observeren, evalueren en reflecteren, met vragen als: wat heb ik gezien en wat betekent dat voor mijn volgende thema, activiteiten en mijn rol als pedagogisch medewerker?
Ontwikkelingsgebieden binnen VVE
Een VVE-programma richt zich op meerdere ontwikkelingsgebieden:
Taalontwikkeling
De taalontwikkeling omvat het vergroten van de woordenschat en het stimuleren van de beginnende geletterdheid. Dit kan bijvoorbeeld door voorlezen, knutselen en het leren van liedjes over een bepaald thema.
Beginnende Rekenvaardigheid
Bij de beginnende rekenvaardigheid gaat het om het leren tellen, het meten en de oriëntatie in ruimte en tijd.
Motorische Ontwikkeling
De motorische ontwikkeling omvat het ontwikkelen van de grove en de fijne motoriek.
Sociaal-Emotionele Ontwikkeling
De sociaal-emotionele ontwikkeling richt zich op het stimuleren van zelfstandigheid, zelfvertrouwen en het samen spelen en werken.
Thema's in de Kinderopvang
Thema's spelen een belangrijke rol in VVE. De Blokkenhut, een VVE Piramide erkende kinderopvangorganisatie, biedt thema-gerichte activiteiten aan op zowel het kinderdagverblijf als de buitenschoolse opvang. Deze thema’s maken deel uit van de Piramide methode en zijn bedoeld om de sociale, emotionele, taalkundige, rekenkundige, lichamelijke en kunstzinnige ontwikkeling van een kind te stimuleren. Voorbeelden van thema’s zijn "Wonen en verkeer" en de "Zomer". Tijdens de zomerperiode worden er uitstapjes georganiseerd, zoals zwemmen, klimmen, spelen, picknicken, koken en relaxdagen. Voor peuters zijn er activiteiten zoals waterpret, het maken van ijsjes en zomerse wandelingen.
Toelating tot VVE
Ouders kunnen gebruik maken van VVE indien zij een VVE-indicatie hebben ontvangen van het consultatiebureau. Niet alle locaties voor peuteropvang bieden VVE aan. In de gemeente Rheden zijn bijvoorbeeld Kindercentra Puck&Co locaties 't Spank, Annie M.G. Schmidt, Koningin Emma, De Vlinder en Kroeseboom VVE-gecertificeerd.
De Rol van de Pedagogisch Medewerker
De rol van de pedagogisch medewerker is cruciaal binnen VVE. Zij leren een beredeneerd aanbod te maken dat aansluit bij de ontwikkelbehoeften van de kinderen. Ze observeren kinderen, evalueren activiteiten en reflecteren op hun eigen rol. Ze benutten routines als kansrijke momenten voor leren en ontwikkelen, en organiseren betekenisvolle speel-leeractiviteiten. De pedagogisch medewerker is een bemiddelaar en begeleider, en stimuleert de interactie tussen kinderen onderling en met de volwassene. De basistraining VVE richt zich op wat een kind nodig heeft om zich te kunnen ontwikkelen en op de rol van de pedagogisch medewerker in die ontwikkeling.
Conclusie
VVE is een waardevol programma dat jonge kinderen de kans biedt om zich optimaal te ontwikkelen op verschillende gebieden. Door middel van thema-gerichte activiteiten, spel en een stimulerende omgeving worden kinderen voorbereid op de basisschool en wordt een positieve basis gelegd voor hun verdere schoolloopbaan. De betrokkenheid van ouders en de expertise van de pedagogisch medewerkers zijn essentieel voor het succes van VVE.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
