Tonijn voor Kinderen: Veiligheid, Voeding en Leeftijdsadvies
juni 18, 2025
De spraak- en taalontwikkeling van een kind is een complex proces dat per kind verschilt. Tussen de leeftijd van twee en vier jaar vinden er significante veranderingen plaats in de manier waarop kinderen communiceren. Dit artikel biedt een overzicht van de typische mijlpalen in deze periode, gebaseerd op beschikbare informatie, en geeft aan wanneer het raadzaam is om professioneel advies in te winnen.
Rond de tweede verjaardag begint de spraak van een kind duidelijker te worden. Er worden meer medeklinkers correct uitgesproken, hoewel sommige, zoals dubbele medeklinkers en bepaalde combinaties, nog lastig kunnen zijn. Kinderen beginnen zinnen van drie tot vijf woorden te vormen en gebruiken steeds meer woorden uit hun omgeving. Ze vertellen over hun ervaringen en uiten gevoelens. De woordenschat groeit snel, met een gemiddelde van ongeveer 400 tot 500 woorden op 2,5-jarige leeftijd.
In deze fase begrijpen kinderen zinnetjes met twee woorden en kunnen ze één of meer lichaamsdelen aanwijzen. Ze gebruiken veel en gevarieerd brabbelen, afgewisseld met herkenbare woorden. Het is belangrijk om te benoemen wat er gebeurt en te praten over de dagelijkse dingen, om de woordenschat van het kind te vergroten. Het voorlezen van boekjes, het zingen van liedjes en het aanmoedigen van het kind om zinnetjes aan te vullen, dragen bij aan de taalontwikkeling.
Rond de derde verjaardag maken kinderen zinnetjes van minimaal drie tot vijf woorden. Ze gebruiken soms al moeilijkere woorden en ontdekken vaste patronen in de taal, zoals de vervoeging van woorden (sok wordt sokken, ik koop/wij kopen). Fouten in de grammatica zijn normaal in deze fase. Uitspraakfouten komen nog steeds voor, bijvoorbeeld “piesnazie” in plaats van “spinazie”.
De wereld van het kind wordt groter, bijvoorbeeld door de peuterspeelzaal of het kinderdagverblijf, en daarmee de woordenschat. Soms denkt een kind sneller dan het kan praten en struikelt het over woorden. Dit wordt ook wel “haperen” genoemd en is een normaal onderdeel van de spraak- en taalontwikkeling. Kinderen beleven veel en willen veel vertellen, maar kunnen moeite hebben om alles onder woorden te brengen. Door te haperen winnen ze tijd om na te denken en de juiste woorden te vinden. Ze zoeken naar woorden, herhalen een stuk van de zin of verlengen een klank.
Tussen de 3,5 en 4 jaar praat een kind in goede, korte zinnen. De ‘r’ en sommige klankcombinaties kunnen nog lastig zijn. Spontaan vertelt het kind wel eens een verhaaltje en is het mogelijk om een gesprekje te voeren. Het kind geniet van voorlezen, rijmpjes en liedjes en het is goed om vaak hetzelfde te doen.
Het is belangrijk om taal leuk te maken en het kind te stimuleren door veel met hem of haar te praten. Als een kind een fout maakt, moet dit niet belachelijk worden gemaakt, maar juist geholpen worden door het woord of de zin in de goede vorm te herhalen.
Vanaf 2 jaar beginnen kinderen ook begrippen te gebruiken voor dingen die niet direct zichtbaar of tastbaar zijn, zoals eigenschappen (groot, klein, zacht, hard) of gevoelens (lief). Het leren van begrippen kan lastig zijn, omdat ze vaak afhankelijk zijn van de situatie.
Technologie kan een hulpmiddel zijn bij de spraakontwikkeling. Met tekst-naar-spraak functionaliteit kan een apparaat tekst omzetten in audio, wat handig kan zijn voor kinderen die moeite hebben met lezen of schrijven. Er zijn verschillende tekst-naar-spraak engines beschikbaar, waaronder die van Google. Het is mogelijk om spraakgegevens voor verschillende talen te installeren.
Het is belangrijk om te onthouden dat elk kind zich in zijn eigen tempo ontwikkelt. Echter, er zijn signalen die reden kunnen zijn om professioneel advies in te winnen. Deze signalen zijn onder meer:
Als een kind 2 jaar is en nog niet praat, is het belangrijk om de ontwikkeling in de gaten te houden, maar is er nog geen reden tot paniek. Echter, een kind van 3 jaar dat nog niet praat, kan een indicatie zijn van een taalontwikkelingsstoornis (TOS).
Een TOS houdt in dat een kind moeite heeft met het begrijpen of gebruiken van taal. Het is belangrijk om een TOS vroegtijdig te signaleren en te begeleiden.
De relatie tussen snelle taalverwerving en hoogbegaafdheid is onduidelijk en controversieel. Kinderen die later als hoogbegaafd worden bestempeld, beginnen vaak vroeg met praten, maar er zijn ook veel vroeg-praters die later niet hoogbegaafd blijken te zijn.
De spraak- en taalontwikkeling van een kind is een continu proces met verschillende mijlpalen. Tussen de leeftijd van 2 en 4 jaar vinden er significante veranderingen plaats in de manier waarop kinderen communiceren. Het is belangrijk om de ontwikkeling van het kind te volgen en professioneel advies in te winnen als er zorgen zijn. Door een stimulerende omgeving te creëren en het kind te ondersteunen, kan een positieve bijdrage worden geleverd aan de spraak- en taalontwikkeling.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet