Kinderopvang: Financiering en Vergoedingen voor Ouders
september 7, 2025
De veiligheid van kinderen in de kinderopvang is van groot belang. Om dit te waarborgen, is een wettelijk kader ingesteld dat onder andere de Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) en het Personenregister Kinderopvang (PRK) omvat. Dit artikel beschrijft de procedures en vereisten rondom deze onderwerpen, gericht op medewerkers in de kinderopvang, gastouders en de organisaties die hen in dienst hebben.
Het Personenregister Kinderopvang is een landelijk systeem waarin alle personen die werkzaam zijn in de kinderopvang, of structureel aanwezig zijn, geregistreerd moeten staan. Dit omvat gastouders, pedagogisch medewerkers, uitzendkrachten, administratief personeel, stagiaires, vrijwilligers, schoonmakers en zelfs regelmatige bezoekers die vaker dan 30 minuten per drie maanden op een locatie aanwezig zijn. Particuliere oppassers die niet onder een georganiseerde opvang vallen, zijn hiervan uitgezonderd. Het doel van dit register is om een veilige omgeving voor kinderen te creëren door middel van dagelijkse screening op strafbare feiten.
Een geldige VOG is een vereiste voor iedereen die in de kinderopvang wil werken. De VOG is een verklaring van Justis waaruit blijkt dat een persoon geen strafbare feiten op zijn naam heeft staan die een risico vormen voor de veiligheid van kinderen. De VOG moet worden aangevraagd en is maximaal twee maanden geldig voor inschrijving in het PRK. Voor het onderwijs is een VOG maximaal zes maanden geldig.
De aanvraagprocedure voor een VOG verloopt in verschillende stappen. In veel gevallen is het de werkgever die de VOG aanvraagt, maar het kan ook zijn dat de medewerker dit zelf moet doen. De aanvraag gebeurt via Justis. Na het invullen van het aanvraagformulier ontvangt de aanvrager de VOG doorgaans binnen één tot vier weken per post.
Na ontvangst van de VOG, met een geldigheidsduur van maximaal twee maanden voor de kinderopvang, kan men zich inschrijven in het Personenregister Kinderopvang. Dit gebeurt online via de website van Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) met behulp van Digi-D en het Burgerservicenummer (BSN). Vervolgens moet het kenmerknummer van de VOG (14 tot 18 cijfers) worden ingevoerd en eenmalig €12,- betaald via iDEAL. Deze kosten, evenals de kosten van de VOG zelf, kunnen vaak worden gedeclareerd bij de werkgever.
Na inschrijving in het PRK moet een koppelverzoek worden ingediend bij de betreffende kinderopvangorganisatie. Na goedkeuring van dit verzoek wordt de medewerker doorlopend gecontroleerd door de Justitiële Informatiedienst (Justis). Dit is de zogenaamde continue screening, die sinds 2018 wettelijk verplicht is.
In eerste instantie werden bepaalde groepen medewerkers in de kinderopvang niet volledig meegenomen in de screening. Dit betrof uitzendkrachten, vrijwilligers, zelfstandigen en een deel van de stagiaires die niet in loondienst waren of een stagevergoeding ontvingen onder een bepaald niveau. Circa 35.000 personen vielen hieronder en moesten tot voor kort iedere twee jaar een nieuwe VOG aanvragen. Door de verbeteringen in het systeem van continue screening is het doel om ook deze groep medewerkers continu te kunnen screenen.
De invoering van het personenregister leidt tot een structurele daling van de administratieve lasten voor kinderopvanginstellingen, met ongeveer € 370.000 per jaar. Bovendien hoeft een instelling bij een personeelsmutatie slechts een nieuwe VOG aan te vragen als de huidige VOG ouder is dan twee jaar. Ook bij een overstap van een medewerker naar een andere kinderopvanginstelling is enkel het leggen van een koppeling in het personenregister voldoende.
Kinderopvanginstellingen hebben minimaal een eHerkenningsmiddel op niveau 2 nodig om toegang te krijgen tot de online diensten van het register. Dit middel kan ook worden gebruikt voor andere overheidsdiensten, wat een extra voordeel oplevert.
Er is een verschil in de screening tussen de kinderopvang en het onderwijs. In het onderwijs is het voldoende om bij aanvang van de stage een VOG te kunnen aantonen, terwijl in de kinderopvang continue screening plaatsvindt via het PRK. De geldigheidseisen voor de VOG verschillen ook: maximaal zes maanden voor het onderwijs en maximaal twee maanden voor de kinderopvang. De screening in de kinderopvang is strenger, omdat de eisen hoger liggen.
De VOG-plicht en de continue screening gelden voor al het personeel dat direct of indirect in contact staat met de kinderen en invloed kan hebben op hun veiligheid. Dit omvat ook kantoorpersoneel met toegang tot kindgegevens, waaronder beeldmateriaal. Het personenregister draagt bij aan het vergroten van de veiligheid van jonge kinderen, die in een kwetsbare levensfase verkeren en zich nog niet goed verbaal kunnen uiten. Door inschrijving in het register accepteren medewerkers dat continu wordt getoetst of zij nog voldoen aan de eisen voor het werken met kinderen.
De werkgever speelt een cruciale rol in dit proces. Zij zijn vaak verantwoordelijk voor het aanvragen van de VOG en het begeleiden van de medewerker bij de inschrijving in het PRK. Het is belangrijk dat werkgevers op de hoogte zijn van de wettelijke vereisten en procedures, en dat zij hun medewerkers hierover informeren.
De Verklaring Omtrent het Gedrag en het Personenregister Kinderopvang zijn essentiële instrumenten om de veiligheid van kinderen in de kinderopvang te waarborgen. Door de wettelijke verplichtingen en de continue screening wordt een veilige en vertrouwde omgeving gecreëerd voor de meest kwetsbare leden van de samenleving. Het is van belang dat alle betrokken partijen, inclusief medewerkers, werkgevers en de overheid, hun verantwoordelijkheid nemen om dit systeem effectief te laten functioneren.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet