Kinderopvang: Financiering en Vergoedingen voor Ouders
september 7, 2025
De kinderopvangsector kent specifieke verlofregelingen voor haar medewerkers, die zowel wettelijke als bovenwettelijke componenten omvatten. Dit artikel biedt een gedetailleerd overzicht van deze regelingen, gebaseerd op de geldende CAO Kinderopvang en relevante wetgeving. Het is bedoeld voor zowel medewerkers in de kinderopvang als voor ouders die inzicht willen hebben in de rechten en plichten van de professionals die voor hun kinderen zorgen.
De wet stelt dat elke werknemer in de kinderopvang recht heeft op verlofuren, berekend op basis van het aantal contracturen. Voor een fulltime medewerker (36 uur per week) bedraagt dit wettelijk verlof 144 uur per jaar. Voor parttime medewerkers wordt dit bedrag naar rato berekend. Zo heeft een medewerker met een contract van 27 uur per week recht op 108 uur wettelijk verlof per jaar (4 x 27 = 108).
Een belangrijk aspect van het wettelijk verlof is dat deze uren in principe niet kunnen worden uitbetaald, tenzij de werknemer uit dienst treedt. Bovendien vervallen de wettelijke verlofuren zes maanden na het einde van het kalenderjaar. Uren van 2024 vervallen dus op 1 juli 2025, tenzij opname niet mogelijk was door bijvoorbeeld ziekte.
Naast het wettelijk verlof, hebben medewerkers in de kinderopvang ook recht op bovenwettelijke verlofuren. Bij een fulltime contract (36 uur per week) bedraagt dit 66 uur per jaar. Dit brengt het totale verlof voor fulltime medewerkers op 210 uur per jaar (144 wettelijk + 66 bovenwettelijk). Ook hier geldt dat parttime medewerkers recht hebben op een naar rato berekend bedrag. Voor een medewerker met een contract van 27 uur per week is dit 157,5 uur per jaar (27/36 x 210 = 157,5). De oorsprong van deze bovenwettelijke uren ligt in CAO-afspraken.
In de praktijk worden de wettelijke en bovenwettelijke uren vaak al opgeteld. Bij een volledig jaar gewerkt in fulltime dienstverband, resulteert dit in 210 verlofuren, verdeeld over 68,57% wettelijke uren en 31,43% bovenwettelijke uren. De berekening van verlofuren kan variëren afhankelijk van het softwaresysteem of de methode die de werkgever gebruikt, maar de uitkomsten dienen consistent te zijn.
Voor een dienstverband van 20 uur bedraagt het totale verlof 116,67 uur per jaar (20/36 * 210 = 116,67). De opbouw is dan 11,2179% per gewerkt uur. Bij een dienstverband van 20 uur met extra gewerkte uren, zijn er twee berekeningsmethoden: op basis van de werkelijk gewerkte uren per week, waarbij de toename varieert, of op basis van een percentage per gewerkt uur (11,2179%).
Een speciale regeling binnen de CAO Kinderopvang is het seniorenverlof. Dit is een afbouwregeling voor medewerkers die in 2009 in de leeftijdscategorie 50-55 jaar (of ouder) vielen en onafgebroken in dienst zijn gebleven bij een organisatie die onder de CAO Kinderopvang valt. Bij een voltijdbaan hebben deze medewerkers recht op 153 uur extra verlof per kalenderjaar.
Naast het reguliere verlof en seniorenverlof, kent de CAO Kinderopvang diverse andere verlofregelingen, waaronder:
Ouders hebben recht op ouderschapsverlof, zowel betaald als onbetaald. De maximale duur van het ouderschapsverlof is 26 weken x de formele arbeidsduur per week onbetaald. In de CAO voor gemeenteambtenaren is afgesproken dat een gemeenteambtenaar maximaal 13 x de formele arbeidsduur per week recht heeft op doorbetaling van een percentage van het loon (gedeeltelijk betaald ouderschapsverlof).
Voor adoptie- of pleegzorg hebben medewerkers recht op 4 weken verlof gedurende een periode van 26 weken. Tijdens deze periode wordt het salaris volledig doorbetaald. Dit recht ontstaat vier weken vóórdat de adoptie of pleegzorg begint. Bij de adoptie van meerdere kinderen tegelijkertijd, bestaat er slechts recht op één keer verlof. Pleegouders hebben eveneens recht op vier weken verlof als bij plaatsing in het gezin duidelijk is dat het kind duurzaam in het gezin wordt opgenomen. De opbouw van verlof en compensatie loopt door tijdens adoptie- of pleegzorgverlof.
Na de bevalling van de partner heeft de vader/partner recht op 2 dagen betaald verlof, die binnen vier weken na de feitelijke verhuizing van het kind naar het gezamenlijke adres moeten worden opgenomen. Daarnaast heeft de vader/partner recht op 3 dagen onbetaald ouderschapsverlof, die in mindering worden gebracht op eventueel later opgenomen onbetaald ouderschapsverlof.
Ambtenaren kunnen buitengewoon verlof met behoud van salaris en salaristoelagen krijgen voor het leiden of volgen van een cursus gericht op vrijwilligers in de jeugd- en jongerenwerk, het leiden van een jeugdkamp of kindervakantie-activiteit als hoofdleider, of het assisteren van de hoofdleider op basis van een bepaalde ratio van vrijwilligers per deelnemers (één vrijwilliger op 15 deelnemers, of één op drie bij een kamp voor gehandicapte jeugd). De cursus moet worden aangeboden door een erkende organisatie en ten minste drie dagen duren. Het jeugdkamp of de kindervakantie-activiteit moet worden georganiseerd door een erkende jeugd- of sportorganisatie en moet minimaal 10 deelnemers hebben.
De vernieuwde CAO Kinderopvang benadrukt het belang van betere waardering voor pedagogisch medewerkers, hogere lonen en meer aandacht voor professionalisering. Werkgevers worden aangemoedigd om de CAO niet alleen als een compliance-opdracht te zien, maar als een strategische verbetering. Dit omvat het organiseren van teamoverleggen over werkdruk, het controleren van functiebeschrijvingen en het opstellen van een CAO-actieplan voor 2025-2026.
De verlofregelingen in de kinderopvang zijn complex en omvatten zowel wettelijke als CAO-specifieke bepalingen. Het is essentieel voor medewerkers om op de hoogte te zijn van hun rechten en plichten, en voor werkgevers om deze regelingen correct toe te passen. De CAO Kinderopvang biedt een breed scala aan verlofmogelijkheden, van regulier verlof tot seniorenverlof, ouderschapsverlof en verlof voor vrijwilligerswerk. Een correcte toepassing van deze regelingen draagt bij aan het welzijn van de medewerkers en de kwaliteit van de kinderopvang.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet