Samenwerking UWV en Kinderopvang: Toegang tot Verantwoorde Kinderopvang en Financiele Ondersteuning

De kwaliteit en financiering van kinderopvang zijn onderwerpen van groot belang voor ouders, werkgevers en de overheid. De Wet kinderopvang, van kracht sinds 2005, regelt de kwaliteit en financiering van kinderopvang, met als uitgangspunt dat dit een gedeelde verantwoordelijkheid is. Gemeenten spelen een cruciale rol in het toezicht op de kwaliteit van kinderopvang en de verstrekking van financiële ondersteuning aan ouders. Dit artikel beschrijft de regelgeving rondom kinderopvang, de verantwoordelijkheden van gemeenten en de mogelijkheden voor financiële tegemoetkomingen, met speciale aandacht voor de samenwerking tussen het UWV en kinderopvangorganisaties.

Inschrijving en Registratie van Kinderopvang

Aanbieders van kinderopvang zijn verplicht om ingeschreven te staan in een openbaar register. Deze inschrijving is essentieel, aangezien zonder registratie geen subsidie wordt verstrekt door het rijk, de werkgever of de gemeente. Organisaties die reeds een vergunning van de gemeente hebben ontvangen, worden automatisch ingeschreven. Het register wordt in de gemeente Schermer ter inzage gelegd bij het zorgloket en kent geen voorgeschreven vorm. De gemeente hanteert een papieren overzicht met de benodigde gegevens.

De volgende gegevens worden in het register opgenomen voor een kindercentrum:

• Indien de houder een natuurlijk persoon is: Naam, adres, postcode, woonplaats en telefoonnummer.
• Indien de houder een rechtspersoon is: Naam, rechtsvorm, adres, postcode, plaats van vestiging en telefoonnummer, evenals de namen, adressen en functies van de bestuursleden.
• Vestigingsgegevens: Naam, adres, postcode, woonplaats en telefoonnummer van de vestiging.
• Soorten kinderopvang: Opgave van de aangeboden diensten, zoals dagopvang en/of buitenschoolse opvang.
• Kamer van Koophandel: Inschrijvingsnummer bij de Kamer van Koophandel.

Daarnaast kunnen extra gegevens worden opgenomen, zoals de laatste inspectiedatum van de GGD en het aantal beschikbare kindplaatsen.

Verantwoorde Kinderopvang: Kwaliteitseisen en Toezicht

De Wet kinderopvang stelt een basisniveau aan kwaliteit waar kindercentra en gastouderbureaus aan moeten voldoen, aangeduid als “verantwoorde kinderopvang”. Dit omvat het bieden van kinderopvang die bijdraagt aan een goede en gezonde ontwikkeling van het kind in een veilige en gezonde omgeving. De minister geeft uitleg over het begrip “verantwoorde kinderopvang” en concretiseert de globale normen via een beleidsregel op grond van de Awb. Deze concretisering omvat kwaliteitseisen met betrekking tot de leidster-kinderratio, de groepsgrootte en de opleidingseisen van de leidsters.

Naast deze globale normen, regelt de wet concrete normen zoals medezeggenschap, risico-inventarisatie voor kindercentra en de verplichting van een verklaring omtrent gedrag voor personeel.

Het toezicht op zowel de globale als de concrete normen is in handen van de gemeenten, die dit uitvoeren via de GGD. De GGD voert uniforme controles uit volgens landelijke toezichtprotocollen, die eveneens door de minister worden vastgesteld. De burgemeester en wethouders zijn verantwoordelijk voor het officieel aanstellen van de inspecteur kinderopvang van de GGD als toezichthouder en het publiceren hiervan in een huis-aan-huis blad.

Financiering en de Rol van de Gemeente

Voor 2005 kregen gemeenten specifieke uitkeringen voor de uitbreiding of instandhouding van kinderopvang. Met de inwerkingtreding van de Wet kinderopvang zijn deze specifieke uitkeringen vervallen. Vanaf 2005 vindt er een uitname plaats uit het gemeentefonds, ter compensatie. De hoogte van deze uitname is kenbaar gemaakt en werd in 2004 nog als subsidie verstrekt. Ook wordt een tegemoetkoming verstrekt in de kosten voor toezicht door de GGD.

Gemeenten die deze middelen niet eerder hebben gebruikt voor de subsidiëring van kinderopvangorganisaties, dienen deze op andere begrotingsposten te bezuinigen. De subsidierelaties met de kinderopvangorganisaties zijn beëindigd en alle organisaties zijn hiervan schriftelijk op de hoogte gesteld.

Tegemoetkoming in de Ouderbijdrage

De ouderbijdrage kan een belemmering vormen voor reïntegratie van ouders, met name voor ouders met een laag inkomen. Ouders kunnen in een armoedeval terechtkomen, waarbij het extra inkomen door werk teniet wordt gedaan door de stijgende kinderopvangkosten. Om dit te voorkomen, is het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid voornemens om voor bepaalde doelgroepen een extra tegemoetkoming te verstrekken ter compensatie van de ouderbijdrage.

De doelgroepen die in aanmerking komen voor deze tegemoetkoming zijn:

• Bijstandsgerechtigden
• WW’ers (werklozen)
• Arbeidsgehandicapten
• Herintreders
• ANW’ers (uitkeringsgerechtigden op basis van de Algemene nabestaandenwet)

De tegemoetkoming wordt in principe verstrekt voor de duur van één jaar, aansluitend op de wijze waarop betalingen door de Belastingsdienst worden verstrekt. Een uitzondering wordt gemaakt voor gevallen waarin de aanspraak op de tegemoetkoming beperkt is tot een bepaalde periode, bijvoorbeeld de duur van een reïntegratietraject of de periode tot het kind naar de basisschool gaat.

Samenwerking UWV en Kinderopvang: Zij-instroom

Kinderopvangorganisaties, zoals Kinderwoud en Sinne kinderopvang, hebben succesvol samengewerkt met het UWV om kandidaten te werven. Deze samenwerking richt zich op het benaderen van mensen met relevante, maar verouderde diploma’s, die via een zij-instroomtraject aan de slag kunnen bij de kinderopvangorganisaties. Het Expertisecentrum Spiekr verzorgt het opleidingstraject dat nodig is om de kandidaten te kwalificeren. Deze samenwerking is gestart met twee klassen begin dit jaar, met een derde klas die op 10 mei van start gaat.

Definities

Om een helder begrip van de regelgeving te waarborgen, worden de volgende definities gehanteerd:

• College: Het college van burgemeester en wethouders.
• Wet: De Wet Kinderopvang.
• Kinderopvang: Het bedrijfsmatig of anders dan om niet verzorgen en opvoeden van kinderen tot de eerste dag van de maand waarop het voortgezet onderwijs voor die kinderen begint.
• Gastouderopvang: Kinderopvang als bedoeld in artikel 1, eerste lid onderdeel c van de wet.
• Kindercentrum: Een voorziening waar kinderopvang plaatsvindt, anders dan gastouderopvang.
• Gastouderbureau: Een organisatie die gastouderopvang tot stand brengt en begeleidt.
• Ouder: Een persoon als bedoeld in artikel 1, eerste lid, onderdeel i van de wet.
• Partner: Een persoon als bedoeld in artikel 2 van de wet.
• Tegemoetkoming: Een tegemoetkoming in de kosten van kinderopvang door de gemeente.

Conclusie

De Wet kinderopvang heeft de kwaliteit en financiering van kinderopvang in Nederland aanzienlijk beïnvloed. Gemeenten spelen een cruciale rol in het toezicht op de kwaliteit en de verstrekking van financiële ondersteuning aan ouders. De samenwerking tussen het UWV en kinderopvangorganisaties biedt mogelijkheden voor zij-instroom van gekwalificeerd personeel, terwijl de tegemoetkoming in de ouderbijdrage een belangrijke bijdrage levert aan de toegankelijkheid van kinderopvang voor ouders met een laag inkomen. Het is essentieel dat alle betrokken partijen, ouders, werkgevers en overheid, samenwerken om te zorgen voor verantwoorde en betaalbare kinderopvang voor alle kinderen.

Bronnen

1. Fryslân Werkt!
2. Lokale Regelgeving Overheid - Uitvoeringsnotitie Wet Kinderopvang
3. Lokale Regelgeving Overheid - Uitvoeringsnotitie Wet Kinderopvang