Foto's en Filmpjes van Kinderen in de Kinderopvang: Een Verantwoordelijke Aanpak

De opkomst van sociale media en digitale platforms heeft het delen van foto's en filmpjes van kinderen eenvoudiger gemaakt dan ooit tevoren. Dit fenomeen, vaak aangeduid als 'sharenting', brengt echter risico's met zich mee, vooral wanneer het gaat om beelden die worden gedeeld door scholen, kinderopvanglocaties en sportverenigingen. Deze instanties moeten zorgvuldig omgaan met het publiceren van beelden van kinderen op internet, en ouders spelen een cruciale rol in het beschermen van de privacy van hun kinderen. Dit artikel bespreekt de regels rondom het delen van foto's en filmpjes, de risico's van sharenting, en praktische tips voor een veilige aanpak, specifiek gericht op de context van de kinderopvang.

Toestemming voor het Delen van Beelden

Een school, kinderopvang of sportclub mag niet zonder meer foto's of filmpjes van een kind publiceren op internet, inclusief de eigen website of sociale media. Wettelijk gezien is expliciete toestemming van de ouders of verzorgers vereist, en deze toestemming moet telkens opnieuw worden gevraagd. Het is niet voldoende om eenmalig toestemming te vragen en deze vervolgens te beschouwen als een permanente overeenkomst. De organisatie moet duidelijk uitleggen wat ze met de beelden van plan zijn.

De gevraagde toestemming moet expliciet en ondubbelzinnig zijn. Een school of kinderopvang mag niet aannemen dat toestemming is verleend als ouders niet reageren op een e-mail waarin staat dat de toestemming impliciet is als ze niet antwoorden. Ook is het onacceptabel om te suggereren dat een kind niet mag deelnemen aan een activiteit als de ouders geen toestemming geven voor het maken van foto's. Vanaf 16 jaar is het kind zelf verantwoordelijk voor het geven van toestemming voor het gebruik van zijn of haar foto's.

Ouders hebben het recht om hun toestemming op elk moment in te trekken, zowel voor specifieke foto's als voor alle beelden. De school of organisatie is dan verplicht om de betreffende foto's te verwijderen en niet opnieuw te gebruiken.

Bescherming van Beelden

Naast het verkrijgen van toestemming, is het van groot belang dat de organisatie die de foto's of filmpjes maakt, deze goed beschermt. De beelden mogen niet toegankelijk zijn voor het publiek en er moeten maatregelen worden genomen om te voorkomen dat anderen de foto's van de site kunnen halen. Het gebruik van een beveiligde website (https:// met een groen slotje) is een belangrijke stap in deze bescherming.

Risico's van Sharenting

Het delen van foto's en filmpjes van kinderen op internet, ook door vertrouwde instanties, brengt verschillende risico's met zich mee. Deze risico's omvatten de mogelijkheid dat de beelden worden misbruikt, dat de privacy van het kind wordt geschonden, en dat het kind in de toekomst last ondervindt van de online aanwezigheid van deze beelden.

Veilige Praktijken voor het Delen van Foto's

Om de risico's van sharenting te minimaliseren, zijn er verschillende maatregelen die ouders en kinderopvangorganisaties kunnen nemen:

• Privacyinstellingen controleren: Ouders moeten de privacyinstellingen van hun sociale media-accounts controleren en deze zo instellen dat alleen vrienden en familie de foto's kunnen zien. De functie om anderen de foto's te laten delen moet worden uitgeschakeld.
• Metagegevens en geotagging uitschakelen: Metagegevens en geotagging kunnen informatie bevatten over de locatie waar de foto is genomen en de identiteit van het kind. Deze informatie moet worden verwijderd voordat de foto wordt gedeeld.
• Vermijd het delen van persoonlijke informatie: Ouders moeten vermijden om namen, geboortedata, schoolnamen of adressen van hun kind te delen op foto's of filmpjes.
• Gebruik beveiligde platformen: In plaats van foto's te delen op openbare sociale media, kunnen ouders een beveiligd online fotoalbum aanmaken. WhatsApp biedt een optie om foto's te versturen die slechts één keer bekeken kunnen worden.
• Maak het gezicht van het kind onzichtbaar: Als ouders toch een foto willen delen, kunnen ze het gezicht van het kind vervagen of bedekken met stickers.

Bewegingsstimulering in de Kinderopvang

Naast de aandacht voor digitale veiligheid, is het belangrijk om de fysieke ontwikkeling van kinderen in de kinderopvang te stimuleren. Pedagogisch medewerkers kunnen dit doen door actief te stimuleren en aanmoedigen tot bewegen. Dit kan door samen te spelen, door speelmateriaal te gebruiken dat beweging vereist (zoals ballen en loopfietsen), en door complimenten te geven aan kinderen die veel bewegen.

Specifieke activiteiten om beweging te stimuleren zijn onder meer:

• Integratie van beweging in dagelijkse routines: Laat kinderen zelf hun jas halen, op de commode klimmen (indien veilig), en helpen bij de voorbereiding van activiteiten.
• Creatief gebruik van simpele materialen: Gebruik lege dozen als stapstenen, voor een stoelendans, of om op te mikken met een bal.
• Buiten spelen: Speel vaker en langer buiten, ook bij slecht weer.
• Natuurlijke ontwikkeling volgen: Laat kinderen zitten en staan wanneer ze er zelfstandig sterk genoeg voor zijn. Vermijd hulpmiddelen zoals zitfietsen en looptuigjes.

Mediaopvoeding in de Kinderopvang

Het is belangrijk dat kinderopvangmedewerkers zich bewust zijn van de invloed van media op jonge kinderen. Het beperkt inzetten van tablets en het stimuleren van alternatieve activiteiten, zoals bewegen op muziek en het ontdekken van contrastfoto's, zijn belangrijke stappen. Het is ook belangrijk om ouders te inspireren om dergelijke activiteiten thuis te doen.

Voorlezen en Taalontwikkeling

Voorlezen en het werken met boeken zijn essentieel voor de taalontwikkeling van kinderen. Dagelijks voorlezen en praten over boeken zijn belangrijke activiteiten in de kinderopvang. Er zijn diverse programma's en initiatieven, zoals BoekStart, die materialen en tips bieden voor het stimuleren van leesplezier en taalontwikkeling.

Conclusie

Het delen van foto's en filmpjes van kinderen op internet brengt aanzienlijke risico's met zich mee. Zowel ouders als kinderopvangorganisaties moeten zich bewust zijn van deze risico's en maatregelen nemen om de privacy en veiligheid van kinderen te waarborgen. Het verkrijgen van expliciete toestemming, het beschermen van beelden, en het bewust omgaan met sociale media zijn essentieel. Daarnaast is het belangrijk om de fysieke ontwikkeling van kinderen te stimuleren en aandacht te besteden aan mediaopvoeding en taalontwikkeling. Een verantwoordelijke aanpak is cruciaal om de voordelen van digitale platforms te benutten zonder de kwetsbaarheid van kinderen in gevaar te brengen.

Bronnen

1. CJG Land van Cuijk
2. BoekStartPro
3. Alles over Sport
4. Gezonde Kinderopvang