Kinderen en Tassen: Een Gids voor Ouders en Verzorgers
juni 18, 2025
Een normale hartslag bij kinderen varieert aanzienlijk met de leeftijd en activiteitsniveau. Ouders en verzorgers maken zich vaak zorgen over de hartslag van hun kind, maar het is belangrijk om te begrijpen wat als normaal wordt beschouwd en wanneer het raadzaam is om medische hulp in te schakelen. Dit artikel biedt een overzicht van de normale hartslagbereiken voor verschillende leeftijdsgroepen, methoden om de hartslag te meten, en indicaties voor wanneer een arts te raadplegen.
De hartslag, of polsslag, is het aantal keren dat het hart per minuut klopt. Bij kinderen is de hartslag over het algemeen hoger dan bij volwassenen, omdat hun hart kleiner is en harder moet werken om het bloed rond te pompen. Naarmate een kind ouder wordt, groeit het hart en daalt de gemiddelde hartslag.
Voor een kind jonger dan 1 jaar ligt de gemiddelde hartslag tussen de 105 en 160 slagen per minuut, met een maximale hartslag van 200 slagen per minuut tijdens extreme inspanning. Tussen de 1 en 2 jaar is de gemiddelde hartslag 100-160 slagen per minuut, met een maximale hartslag van 190. Kinderen van 3, 4 en 5 jaar hebben een gemiddelde hartslag van 95 tot 140 slagen per minuut. Voor kinderen van 6 tot 11 jaar ligt de gemiddelde hartslag tussen de 80 en 120 slagen per minuut, met een maximale hartslag van 180 slagen per minuut tijdens extreme belasting. Kinderen ouder dan 12 jaar hebben een gemiddelde hartslag van 60 tot 100 slagen per minuut.
Het is belangrijk op te merken dat deze waarden gemiddelden zijn en dat individuele variaties kunnen voorkomen. Een snelle hartslag kan bijvoorbeeld worden verklaard door activiteit, zoals rennen of springen, of door angst.
De hartslag van een kind kan op verschillende plaatsen worden gemeten, waaronder de pols en de hals. Om de hartslag te meten, gebruik je twee vingers (niet de duim) en druk je zachtjes op de slagader. De meest gebruikelijke plaatsen zijn:
Tel het aantal slagen gedurende 60 seconden. Als alternatief kan het aantal slagen in 30 seconden worden geteld en vermenigvuldigd met twee. Het is belangrijk dat het kind rustig is tijdens het meten, omdat activiteit de hartslag kan verhogen. Herhaal de meting op verschillende momenten over meerdere dagen voor een nauwkeuriger beeld van de gemiddelde hartslag.
Een snelle hartslag, ook wel tachycardie genoemd, kan verschillende oorzaken hebben. Bij zuigelingen en peuters wordt een hartslag boven de 200 slagen per minuut in rust als te hoog beschouwd. Voor kinderen ouder dan 5 jaar is dit 160 slagen per minuut. Een plotselinge, snelle hartslag kan gepaard gaan met duizeligheid, wankelheid en flauwvallen.
Een snelle hartslag kan ook veroorzaakt worden door factoren zoals cafeïne, bepaalde medicijnen, koorts, uitdroging of pijn. In sommige gevallen kan het een teken zijn van een onderliggende hartritmestoornis.
Een onregelmatige hartslag kan zich uiten in extra slagen (extrasystolen) of een onvoorspelbaar ritme. Kinderen kunnen een onregelmatige hartslag ervaren na het drinken van veel cafeïne of tijdens stressvolle situaties. Meestal zijn er weinig klachten en verdwijnt de onregelmatigheid vanzelf. Als een kind echter vaak klaagt over een overslaande hartslag, is het raadzaam om een arts te raadplegen.
Hoewel een snelle hartslag vaak onschuldig is, zijn er situaties waarin medische hulp noodzakelijk is. Raadpleeg een arts in de volgende gevallen:
Een arts kan het hartritme en de hartfrequentie beoordelen door naar het hart te luisteren. In sommige gevallen kan een Holter onderzoek worden aangevraagd, waarbij elektroden op het kind worden geplakt om de hartslag gedurende 24 uur te meten.
Hartritmestoornissen zijn afwijkingen in het normale elektrische systeem van het hart. Deze kunnen zich uiten in een te snelle, te langzame of onregelmatige hartslag. Bij jonge kinderen kunnen ritmestoornissen moeilijk te herkennen zijn, omdat ze vaak geen klachten hebben. Oudere kinderen kunnen duizeligheid, vermoeidheid of pijn op de borst ervaren.
De oorzaken van hartritmestoornissen bij kinderen kunnen variëren, waaronder aangeboren hartafwijkingen, schade aan het hart na een virusinfectie of erfelijke factoren.
De behandeling van hartritmestoornissen hangt af van de ernst en de oorzaak van de stoornis. Gewone extra slagen vereisen meestal geen behandeling. Kinderen met een zeer snelle hartslag kunnen in het ziekenhuis behandeld worden om de hartslag te normaliseren.
Het is belangrijk voor ouders en verzorgers om op de hoogte te zijn van de normale hartslagbereiken voor verschillende leeftijdsgroepen. Hoewel een snelle hartslag vaak onschuldig is, zijn er situaties waarin medische hulp noodzakelijk is. Door de hartslag regelmatig te meten en alert te zijn op symptomen, kan je de gezondheid van je kind waarborgen. Bij twijfel is het altijd raadzaam om een arts te raadplegen.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet