Slaapapneu bij kinderen is een aandoening waarbij de ademhaling tijdens de slaap herhaaldelijk stopt en start. Hoewel vaak geassocieerd met snurken, manifesteert slaapapneu zich bij kinderen anders dan bij volwassenen. Het is belangrijk om deze aandoening te herkennen, omdat onbehandelde slaapapneu kan leiden tot diverse gezondheidsproblemen en ontwikkelingsachterstanden. Dit artikel biedt een overzicht van de oorzaken, symptomen en mogelijke aanpak van slaapapneu bij kinderen, gebaseerd op beschikbare informatie.
Wat is Slaapapneu?
Slaapapneu wordt gekenmerkt door herhaalde ademstops tijdens de slaap, ook wel apneus genoemd. Deze apneus kunnen variëren in duur, van enkele seconden tot meer dan een minuut. Bij kinderen kunnen deze ademstops soms minder hoorbaar zijn dan bij volwassenen. De aandoening ontstaat wanneer de luchtweg geblokkeerd raakt, waardoor de ademhaling tijdelijk wordt onderbroken. Dit leidt tot een vermindering van de zuurstof in het bloed, wat de hersenen en andere organen kan beïnvloeden.
Oorzaken van Slaapapneu bij Kinderen
De meest voorkomende vorm van slaapapneu bij kinderen is obstructieve slaapapneu (OSA). Deze vorm wordt veroorzaakt door een fysieke blokkade van de luchtweg. Mogelijke oorzaken hiervan zijn:
- Vergrote amandelen en adenoïden: Dit zijn veelvoorkomende oorzaken van OSA bij kinderen, vooral bij jonge kinderen.
- Anatomische afwijkingen: Een niet goed aangelegde kin of afwijkingen aan de kaakbeenderen kunnen de luchtweg vernauwen.
- Overgewicht: Kinderen met overgewicht hebben een grotere kans op het ontwikkelen van OSA.
- Neurologische afwijkingen: In sommige gevallen kunnen neurologische aandoeningen leiden tot OSA.
- Allergieën: Ernstige allergieën kunnen zwellingen in de luchtwegen veroorzaken.
Minder vaak voorkomend is centraal slaapapneu, waarbij de hersenen geen correct signaal geven om te ademen.
Symptomen van Slaapapneu bij Kinderen
De symptomen van slaapapneu bij kinderen kunnen variëren afhankelijk van de ernst van de aandoening en de leeftijd van het kind. Enkele veelvoorkomende symptomen zijn:
- Stokkende ademhaling: Ouders kunnen opmerken dat het kind tijdens de slaap ademhalingen heeft die stoppen en weer beginnen.
- Slechte nachtrust: Het kind kan onrustig slapen en vaak wakker worden.
- Lusteloosheid en vermoeidheid: Overdag kan het kind zich vermoeid en lusteloos voelen.
- Slechte concentratie: Slaapapneu kan leiden tot concentratieproblemen op school.
- Snurken: Hoewel niet altijd aanwezig, kan snurken een symptoom zijn van slaapapneu.
- Gedragsproblemen: Slaapapneu kan leiden tot opstandigheid en andere gedragsproblemen.
- Bedplassen: Bij sommige kinderen kan slaapapneu leiden tot bedplassen.
- Groeiachterstand: In ernstige gevallen kan slaapapneu de groei van het kind belemmeren.
- Overmatig zweten in bed: Sommige kinderen zweet overmatig tijdens de slaap.
Het is belangrijk op te merken dat de apneus zelf vaak niet hoorbaar zijn voor ouders.
Diagnose van Slaapapneu
Een diagnose van slaapapneu wordt gesteld door een arts, vaak een kinderarts of een slaapspecialist. Er zijn verschillende methoden om slaapapneu te diagnosticeren:
- Slaaponderzoek (Polysomnografie): Dit is de meest betrouwbare methode om slaapapneu te diagnosticeren. Tijdens een slaaponderzoek worden verschillende parameters gemeten, zoals de hersenactiviteit, hartslag, ademhaling en zuurstofgehalte in het bloed.
- Nachtcamera: Het maken van een video-opname van de slaap kan helpen om het ademhalingspatroon van het kind te observeren.
- Actigrafie: Een actimeter, een apparaatje dat de mate van activiteit registreert, kan inzicht geven in de slaap-waakcyclus van het kind.
- Melatonine meting: Het meten van de melatonine waarde kan helpen om de slaap-waakcyclus te beoordelen.
- Nachtelijke saturatiemeting: Het meten van het zuurstofgehalte in het bloed tijdens de slaap.
Behandeling van Slaapapneu bij Kinderen
De behandeling van slaapapneu is afhankelijk van de oorzaak en de ernst van de aandoening. Mogelijke behandelingen zijn:
- Adenotonsillectomie: Dit is een operatie waarbij de amandelen en adenoïden worden verwijderd. Dit is vaak effectief bij kinderen met OSA veroorzaakt door vergrote amandelen en adenoïden.
- Beugel: In sommige gevallen kan een beugel helpen om de kaken juist te positioneren, waardoor de luchtweg vrijer wordt.
- Gewichtsverlies: Bij kinderen met overgewicht kan gewichtsverlies de symptomen van slaapapneu verminderen.
- Slaaphouding: Het vermijden van slapen op de rug kan de symptomen van slaapapneu verminderen.
- CPAP-therapie: In ernstige gevallen kan CPAP-therapie (Continuous Positive Airway Pressure) worden overwogen. Hierbij draagt het kind een masker tijdens de slaap dat lucht in de luchtwegen blaast om deze open te houden.
Het is belangrijk om samen te werken met een kinder-slaapspecialist om de beste behandeling te kiezen.
Preventie en Algemene Slaaphygiëne
Naast de behandeling van slaapapneu zijn er ook maatregelen die kunnen worden genomen om een goede slaaphygiëne te bevorderen:
- Vast slaapritueel: Het aanhouden van een vast slaapritueel kan de hersenen helpen om in slaap te vallen.
- Koele, donkere en rustige kamer: De slaapkamer moet koel (16-18 graden Celsius), donker en rustig zijn.
- Geen beeldschermen voor het slapen gaan: Vermijd het gebruik van computers, televisies, tablets en mobiele telefoons in de laatste 1-2 uur voor het slapen gaan.
- Geen cafeïne houdende dranken voor de nacht: Geef kinderen geen cafeïne houdende dranken voor het slapen gaan.
- Vaste bedtijden: Probeer kinderen elke dag op een vaste tijd naar bed te sturen, ook in het weekend.
- Knuffel en deken: Een vertrouwde knuffel en een comfortabele deken kunnen kinderen een gevoel van veiligheid geven.
Conclusie
Slaapapneu is een aandoening die de slaapkwaliteit en de gezondheid van kinderen kan beïnvloeden. Het is belangrijk om de symptomen te herkennen en een arts te raadplegen voor een diagnose en behandeling. Door een goede slaaphygiëne te bevorderen en de juiste behandeling te volgen, kan de impact van slaapapneu op het dagelijks leven van het kind worden verminderd.
Bronnen
- Apneu Vereniging
- Kinderneurologie.eu
- Snuggles and Dreams
- Test-Aankoop
- Thuisarts.nl
- Longfonds.nl
- Moet ik naar de dokter
- Ruysdael Slaapkliniek