Ska Kinderopvang: Een Overzicht van Diensten en Filosofie
september 6, 2025
De opvang van jonge kinderen is een belangrijke overweging voor ouders. Voor Joodse ouders kan het van extra belang zijn een opvanglocatie te vinden die aansluit bij hun religieuze en culturele achtergrond. Verschillende initiatieven in Nederland bieden specifieke kinderopvang voor Joodse kinderen, met een focus op een veilige, vertrouwde en stimulerende omgeving. Dit artikel beschrijft de kenmerken van deze opvang, de historische context en de doelstellingen van deze instellingen, gebaseerd op beschikbare informatie.
Historische Context van Joodse Kinderopvang
De geschiedenis van Joodse kinderopvang in Nederland is nauw verbonden met de omstandigheden tijdens de Tweede Wereldoorlog. Zo was Kindjeshaven, opgericht door Truitje van Lier en Jet Berdenis van Berlekom, de eerste crèche in Nederland en diende deze als een cruciale plek om Joodse baby's en peuters te beschermen en te verbergen voor de nazi's. Deze crèche ving kinderen op die anders moeilijk onder te brengen waren, en bood een veilige haven in een gevaarlijke tijd. Truitje en Jet boden onderdak aan ongeveer 150 kinderen, waarbij de nadruk lag op een gelukkige jeugd ondanks de oorlogssituatie en het missen van hun ouders.
Ook de Vereeniging Zuigelingen-Inrichting en Kinderhuis, later een crèche waar Sieny Cohen werkte, speelde een rol in de opvang van Joodse kinderen tijdens de oorlog. Na de razzia’s in 1942 werd het personeel vervangen door Joodse medewerkers en werden uitsluitend Joodse kinderen opgevangen. De Joodsche Raad zorgde voor de benodigde voorzieningen zoals bedden, eten en kleding.
Hedendaagse Initiatieven voor Joodse Kinderopvang
Vandaag de dag zijn er nog steeds verschillende instellingen die zich richten op Joodse kinderopvang. Gan Tzemach Hasadeh biedt bijvoorbeeld kinderopvang voor Joodse kinderen vanaf 12 weken tot 4 jaar, evenals buitenschoolse opvang voor kinderen van 4 tot 13 jaar. Een belangrijk aspect van deze opvang is de Joodse sfeer, die aanwezig is door symbolen zoals de mezuzah. De naam Tzemach Hasadeh, wat “Het gewas van het veld” betekent, verwijst naar de initialen van Rabbi Sja’oel Halevi en zijn echtgenote Dina, belangrijke figuren in de Joodse geschiedenis van Den Haag.
Villa Bambini Simcha in Amsterdam biedt eveneens kinderopvang uitsluitend voor Joodse kinderen. Deze vestiging streeft naar een gezellige en veilige omgeving, vergelijkbaar met de eerste vestiging in Amstelveen. Villa Bambini Simcha biedt opvang in horizontale groepen, bestaande uit een babygroep, twee dreumesgroepen, een peutergroep en twee BSO-groepen. Een vast team van medewerkers zorgt voor continuïteit en herkenning voor de kinderen.
Pedagogische Doelstellingen en Aanbod
De pedagogische doelstellingen van deze instellingen zijn gericht op het creëren van een veilige, vertrouwde en stimulerende omgeving waarin kinderen zich kunnen ontwikkelen. Gan Tzemach Hasadeh benadrukt het belang van veiligheid, geborgenheid en vertrouwdheid, zodat kinderen in hun eigen tempo kunnen groeien en hun mogelijkheden kunnen ontdekken. Pedagogisch medewerkers hebben een begeleidende, verzorgende en ontwikkelingsgerichte taak, waarbij kinderen worden geaccepteerd zoals ze zijn.
Villa Bambini Simcha streeft naar een vrolijke, gezellige en veilige omgeving die een tweede thuis biedt voor de kinderen. De focus ligt op het stimuleren van de ontwikkeling van kinderen en het creëren van een plek waar zowel kinderen als ouders zich welkom voelen.
Het aanbod van kinderopvang varieert per instelling. Gan Tzemach Hasadeh biedt verschillende mogelijkheden:
- Kinderopvang: Standaard dagopvang voor kinderen van 0-4 jaar, zowel halve als hele dag, met dagelijkse openingsuren van 07:30 tot 18:00 uur. De opvang is verdeeld in ochtend- (07:30-13:00) en middagsessies (13:00-18:00).
- Peuters: Flexibele uren voor peuterschoolleeftijd (2-4 jaar) met voorschoolse openingstijden van 07:30 tot 15:00 uur.
- Buitenschoolse opvang (BSO): Een proefprogramma voor kinderen van 4 tot 13 jaar, na school, op feestdagen en tijdens vakanties.
Villa Bambini Simcha biedt opvang in verschillende leeftijdsgroepen: baby's, dreumesen en peuters, evenals buitenschoolse opvang.
Kosher Voeding en Joodse Identiteit
Een belangrijk aspect van de Joodse kinderopvang is de aandacht voor kosher voeding. Villa Bambini Simcha biedt melkkost en vegetarisch kosher eten aan. Gan Tzemach Hasadeh benadrukt de bijzondere betekenis van de tijd die kinderen daar doorbrengen door de Joodse sfeer die aanwezig is. De instellingen streven ernaar om kinderen hun eerste stappen in de maatschappij te laten maken met een eigen Joodse identiteit.
Uitdagingen en Toekomstperspectief
De opvang van jonge kinderen, zeker in oorlogstijd, is niet zonder uitdagingen. Zoals beschreven in de bronnen, werden jonge kinderen als lastig ervaren in de schouwburg tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het vereiste veel inspanning van de verzorgers om te zorgen voor de kinderen, ondanks het gebrek aan voorzieningen.
De toekomst van Joodse kinderopvang lijkt verzekerd, gezien de blijvende vraag naar opvang die aansluit bij de religieuze en culturele achtergrond van ouders. Instellingen zoals Gan Tzemach Hasadeh en Villa Bambini Simcha blijven zich inzetten voor het bieden van een veilige, vertrouwde en stimulerende omgeving voor Joodse kinderen.
Conclusie
Joodse kinderopvang speelt een belangrijke rol in het bieden van een veilige en vertrouwde omgeving voor jonge kinderen, met respect voor hun Joodse identiteit. Van de historische initiatieven tijdens de Tweede Wereldoorlog, zoals Kindjeshaven, tot de hedendaagse instellingen zoals Gan Tzemach Hasadeh en Villa Bambini Simcha, blijft de focus liggen op het creëren van een plek waar kinderen zich kunnen ontwikkelen en groeien in een stimulerende en ondersteunende omgeving. De combinatie van pedagogische doelstellingen, kosher voeding en een Joodse sfeer maakt deze opvang uniek en waardevol voor Joodse ouders.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
