Hygiëne in de Kinderopvang: Richtlijnen voor een Gezonde en Veilige Omgeving

Een goede hygiëne in de kinderopvang is van essentieel belang voor de gezondheid en het welzijn van zowel kinderen als personeel. Kinderen, met hun nog ontwikkelende immuunsysteem, zijn vatbaarder voor ziekten. Een hygiënische omgeving draagt bij aan het verminderen van de verspreiding van ziekteverwekkers en het bevorderen van een gezonde leer- en speelomgeving. Dit artikel beschrijft de belangrijkste aspecten van hygiëne in de kinderopvang, gebaseerd op beschikbare richtlijnen en normen.

Het Belang van Hygiëne in de Kinderopvang

Kinderen brengen veel tijd door met spelen en interactie met elkaar, wat de verspreiding van ziektekiemen kan bevorderen. Het gebruik van dezelfde toiletten en het delen van materialen vergroten dit risico. Een goede hygiëne is daarom cruciaal om de kans op infecties te minimaliseren. Hygiëne in de kinderopvang omvat meer dan alleen schoonmaken; het is een integraal onderdeel van infectiepreventie, gericht op het voorkomen van de overdracht en verspreiding van bacteriën, virussen, parasieten en schimmels.

Hygiënerichtlijnen voor Kinderopvanglocaties

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) heeft specifieke hygiënerichtlijnen opgesteld voor kinderdagverblijven, peuterspeelzalen en buitenschoolse opvang. Deze richtlijnen vormen de basis voor een goede (basis)hygiëne en zijn bedoeld voor alle medewerkers en beroepskrachten die in de kinderopvang werkzaam zijn. De uiteindelijke verantwoordelijkheid voor de implementatie en uitvoering van deze richtlijnen ligt bij de werkgever.

Handhygiëne

Regelmatig handen wassen is een van de meest effectieve manieren om de verspreiding van ziektekiemen te voorkomen. Het handen wassen vermindert de kans op infectie met virussen tot 50%. Kinderen moeten al op jonge leeftijd worden aangemoedigd om hun handen regelmatig te wassen, vooral na toiletbezoek, voor en na het eten, na contact met dieren, en na het spelen buiten. Er zijn speciale programma's, zoals Charlie High Five, ontwikkeld om kinderen op een leuke manier handhygiëne aan te leren.

Hygiëne in de Verschoonruimte en het Toilet

De verschoonruimte en het toilet vereisen extra aandacht. Het is belangrijk om voldoende luierboxen te plaatsen voor het hygiënisch deponeren van luiers. Geurzakjes in de boxen kunnen helpen om nare geurtjes te neutraliseren. Een frisse en schone toiletruimte draagt bij aan een algemeen gevoel van hygiëne.

Hygiëne bij het Meten van Temperatuur

Het meten van de temperatuur kan een bron van infectie zijn als de thermometer door meerdere personen wordt gebruikt. Om dit te voorkomen, moeten de volgende normen worden nageleefd:

• Gebruik thermometerhoesjes.
• Maak de thermometer na elk gebruik schoon met reinigingsdoekjes of water en allesreiniger.
• Desinfecteer de thermometer volgens de gebruiksaanwijzing van de fabrikant.

Huid- en Wondverzorging

Bij het verzorgen van wondjes is het essentieel om infectie te voorkomen. Er kunnen virussen, zoals het hepatitis B- of C-virus of HIV, aanwezig zijn in bloed of wondvocht. Daarom is hygiënisch werken van groot belang:

• Was de handen voor en na de verzorging van de wond of huid.
• Gebruik een spatel of tissue bij het aanbrengen van crème uit een pot. Gebruik de spatel en tissue eenmalig en gooi deze weg.
• Draag handschoenen bij het verzorgen van een bloedende wond of bij het opruimen van bloed.

Hygiëne in de Keuken (HACCP)

In de keuken van de kinderopvang worden maaltijden en tussendoortjes bereid. Het is belangrijk om te voldoen aan de hygiënecode (HACCP) zoals beschreven in de richtlijnen voor een goede hygiëne. Dit omvat het naleven van specifieke procedures voor voedselbereiding, opslag en schoonmaak.

Vloerhygiëne en Entree

De entree en hal van een kinderopvang zijn vaak drukke plekken. Een schoonloopmat kan helpen om vuil en vocht tegen te houden, waardoor de vloer schoner en veiliger blijft. Ongeveer 70% tot 80% van het vuil in gebouwen wordt binnengebracht door bezoekers. Schoonloopmatten gemaakt van gerecycled materiaal zijn een duurzame optie. Een wissel- en reinigingsservice kan ervoor zorgen dat de matten altijd schoon zijn.

Omgaan met Huisdieren in de Kinderopvang

Als er huisdieren aanwezig zijn in de kinderopvang, moeten er specifieke hygiënemaatregelen worden genomen:

• Was de handen na contact met dieren of uitwerpselen.
• Laat een dier niet in het gezicht likken.
• Houd huisdieren uit de keuken en slaapruimtes.
• Laat alleen medewerkers de verblijven van huisdieren schoonmaken.
• Spoel een krab of beet goed schoon met lauw water en neem contact op met een arts bij een bijtwond.
• Zorg voor vaccinaties, regelmatige ontworming en bestrijding van vlooien, luizen en teken.
• Geef dieren schoon water en goede voeding, vermijd rauw vlees of slachtafval.

Agrarische Kinderopvang

Bij een agrarische kinderopvang, waar kinderen in contact komen met boerderijdieren, is extra aandacht voor hygiëne vereist. De kans op infectieziekten is groter door direct contact (knuffelen, aaien), indirect contact (mest, stallingsplaatsen) en via voedselresten. Het is belangrijk om besmetting met zoönosen te beperken door passende hygiënemaatregelen te treffen.

Algemene Normen en Aanvullende Regelgeving

De hygiënenormen en -tips in de richtlijn zijn aanvullend op de eisen in de arbocatalogus en regelgeving zoals het Arbobesluit, het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) en de Algemene Plaatselijke Verordening (APV). Eisen uit regelgeving gaan altijd voor de hygiënenormen en -tips.

Conclusie

Hygiëne in de kinderopvang is een cruciale factor voor de gezondheid en het welzijn van kinderen en personeel. Door het naleven van de richtlijnen van het RIVM en het implementeren van specifieke hygiënemaatregelen, kan de verspreiding van ziektekiemen worden geminimaliseerd en een veilige en gezonde leeromgeving worden gecreëerd. Regelmatig handen wassen, hygiënische verzorging van wondjes, aandacht voor hygiëne in de keuken en bij het omgaan met huisdieren, en een schone entree zijn allemaal belangrijke aspecten van een effectief hygiëneprotocol.

Bronnen

1. CWS
2. RIVM