Hop Up Speelpleinen: Ruimte voor Vrij Spel en Ontwikkeling

De afgelopen jaren is er een groeiende behoefte aan flexibele en stimulerende speelomgevingen voor kinderen, zowel tijdens als buiten schooltijd. Hop Up speelpleinen bieden een oplossing voor deze behoefte, door kinderen de ruimte te geven om vrij te spelen en hun eigen speel- en leeromgeving vorm te geven. Dit artikel beschrijft de kenmerken van Hop Up speelpleinen, hun potentiële voordelen en hoe ze ingezet kunnen worden in verschillende opvangsituaties.

Wat zijn Hop Up Speelpleinen?

Hop Up speelpleinen zijn modulair opgebouwde speelruimtes die bestaan uit levensgrote, open einde materialen. Deze materialen, zoals ‘Hopper domes’, ‘Hopper lines’, ‘Stix & Tubes’ en ‘Fixers Playset’, kunnen door kinderen op verschillende manieren gecombineerd worden om hun eigen speelomgeving te creëren. De speelpleinen zijn ontworpen om de vindingrijkheid en exploratiedrang van kinderen te stimuleren, en bieden tegelijkertijd mogelijkheden voor geborgenheid en rust. Een belangrijk kenmerk is de compacte opslag en eenvoudige verplaatsbaarheid dankzij de bijgeleverde trolley. De opbergruimte bedraagt slechts 1m², waardoor de speelpleinen ook geschikt zijn voor multifunctionele ruimtes.

De Ontwikkeling van Hop Up: Van Idee tot Implementatie

Het concept van Hop Up is ontstaan uit een samenwerking tussen organisaties uit het veld, studenten productontwikkeling van de Universiteit Antwerpen en, cruciaal, de kinderen zelf. Zeven jaar geleden werden de kinderen van Freinetschool de Regenboog betrokken bij de ontwikkeling, waarbij hun creatieve ideeën en vernuft aan de basis lagen van het ontwerp. De missie was duidelijk: kinderen opnieuw alle ruimte geven om vrij te spelen. De ontwikkeling van Hop Up is mede geïnspireerd door het nieuwe decreet voor Buitenschoolse Opvang en Activiteiten (BOA), dat de noodzaak benadrukt om de speelkansen van schoolgaande kinderen in hun opvangtijd te verhogen.

Toepassingsmogelijkheden en Doelgroepen

Hop Up speelpleinen zijn veelzijdig inzetbaar en geschikt voor een breed scala aan doelgroepen. Zo kunnen ze gebruikt worden in:

• Buitenschoolse Opvang (BSO): Lokale besturen investeren in extra opvangplaatsen in het kader van BOA, waarbij Hop Up zorgt voor de nodige speeluitdaging en het multifunctioneel gebruik van ruimte ondersteunt.
• Kleuteronderwijs: De materialen stimuleren de grove motoriek en bieden mogelijkheden voor fantasierijk spel en constructies.
• Peuteropvang: De lichte materialen zijn zelfs voor de kleinste kinderen toegankelijk.
• Speciaal Onderwijs: De speelpleinen kunnen ingezet worden om de motorische ontwikkeling van kinderen met uitdagingen te stimuleren.
• Therapeutische Setting: Breinprikkels, een programma gericht op motorische ontwikkeling, kan gebruik maken van de materialen om een stevige motorische basis te leggen bij kinderen.

De speelpleinen zijn geschikt voor kinderen van 2 tot 13 jaar, en kunnen ook gebruikt worden in groepen met verschillende leeftijden.

De Voordelen van Vrij Spel en Motorische Ontwikkeling

Het stimuleren van vrij spel is een belangrijk aspect van de Hop Up filosofie. Vrij spel draagt bij aan de ontwikkeling van de creativiteit, probleemoplossende vaardigheden en sociale interactie van kinderen. Door zelf hun speelomgeving te creëren, leren kinderen omgaan met uitdagingen, samenwerken en hun eigen ideeën te realiseren.

Daarnaast speelt de motorische ontwikkeling een cruciale rol in de algehele ontwikkeling van kinderen. Breinprikkels benadrukt dat een goede motorische basis essentieel is voor leren en sociaal-emotioneel welzijn. Door gericht te bewegen en de motoriek te stimuleren, kunnen kinderen meer rust ervaren in hun lijf, zich beter concentreren en beter tot leren komen. Hop Up speelpleinen bieden mogelijkheden om de grove motoriek te oefenen, maar ook om de fijne motoriek te ontwikkelen door het manipuleren van de verschillende materialen.

Integratie met Onderwijs en Opvang

Hop Up speelpleinen kunnen op verschillende manieren geïntegreerd worden in bestaande onderwijs- en opvangprogramma's. Zo kunnen de materialen gebruikt worden om:

• Rekendoelen te integreren: Tijdens gymles, buitenspel of spel in de hoeken kunnen rekendoelen op een speelse manier geoefend worden.
• Beginnende geletterdheid en rekenvaardigheden te stimuleren: Met materialen zoals de Letter & Getalcheck kunnen de vaardigheden van kleuters in beeld gebracht worden.
• Spelvormen uit improvisatietheater te gebruiken: LEF! biedt spelvormen die de leerlingen op een speelse manier vaardigheden leren.
• Motorische programma's te faciliteren: Breinprikkels kan gebruik maken van de materialen om beweegprogramma's aan te bieden.

De Rol van de Opvoeder

De rol van de opvoeder is essentieel bij het gebruik van Hop Up speelpleinen. Het is belangrijk om kinderen de ruimte te geven om zelf te ontdekken en te experimenteren, maar ook om te begeleiden en te ondersteunen waar nodig. De opvoeder kan een stimulerende omgeving creëren, vragen stellen die het denken stimuleren en kinderen helpen om hun eigen ideeën te realiseren. Ilse Windey benadrukt dat kleuteronderwijzers een eervolle taak hebben om kinderen te leren omgaan met zichzelf en hun omgeving.

Verschillende Hop Up Playground Modellen

Er zijn verschillende Hop Up Playground modellen beschikbaar, afgestemd op de behoeften van verschillende groepen en ruimtes. Zo is er een model speciaal voor kleine groepen, met een minimum oppervlakte van 40 m². Dit model bestaat uit:

• 4x Hopper domes
• 4x Hopper lines
• 24x Fixers Playset
• 10x Stix & Tubes
• 1 Trolley

Alle Hop Up Playgrounds zijn compact op te bergen en makkelijk te verplaatsen dankzij de bijgeleverde trolley.

Nationale Kleutercongres 2025

Op het Nationale Kleutercongres 2025 zullen verschillende organisaties, waaronder Boom primair onderwijs, hun aanbod presenteren. Dit biedt een uitgelezen kans voor opvoeders om kennis te maken met nieuwe ontwikkelingen en materialen, zoals Hop Up speelpleinen en het IEP leerlingvolgsysteem.

Conclusie

Hop Up speelpleinen bieden een innovatieve en stimulerende oplossing voor het creëren van flexibele speelomgevingen voor kinderen. Door de nadruk te leggen op vrij spel, motorische ontwikkeling en integratie met onderwijs en opvang, dragen Hop Up speelpleinen bij aan de algehele ontwikkeling van kinderen. De modulaire opbouw, compacte opslag en eenvoudige verplaatsbaarheid maken de speelpleinen geschikt voor een breed scala aan situaties en doelgroepen.

Bronnen

1. Eva Maréchal - LinkedIn post
2. Instondo - Nationale Kleutercongres 2025
3. Derolfgroep - Hop Up Playground