De Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) speelt een cruciale rol in de veiligheid binnen de kinderopvang en het peuterspeelzaalwerk. Deze verklaring toont aan dat het gedrag van een persoon in het verleden geen belemmering vormt voor het werken met kinderen. De regels rondom de VOG zijn onderhevig aan veranderingen en vereisen continue aandacht van zowel werkgevers als werknemers. Dit artikel biedt een overzicht van de actuele regels en procedures met betrekking tot de VOG in de kinderopvang, gebaseerd op beschikbare informatie.
Wie is Verplicht een VOG te Overleggen?
Een breed scala aan personen die werkzaam zijn in de kinderopvang of peuterspeelzaalwerk, is verplicht een VOG te overleggen. Dit omvat niet alleen de houders van kindercentra, gastouderbureaus en peuterspeelzalen, maar ook alle personen die daadwerkelijk werkzaam zijn binnen deze instellingen. Dit betreft een uitgebreide lijst, waaronder:
- Werknemers van (hoofd)vestigingen, ook kantoorpersoneel.
- Bestuurders.
- Vrijwilligers.
- Stagiairs.
- Beroepskrachten in opleiding.
- Uitzendkrachten.
- Bemiddelingsmedewerkers bij een gastouderbureau.
- Gastouders.
- Personen van 18 jaar en ouder die bij een gastouder wonen (huisgenoten).
- Ouders die werkzaam zijn bij een ouderparticipatiecrèche.
De verplichting strekt zich uit tot personen die structureel aanwezig zijn op de kinderopvanglocatie of in een gastoudergezin. Structureel wordt gedefinieerd als minimaal eens per drie maanden een half uur aanwezig zijn. Dit kan bijvoorbeeld betrekking hebben op een thuis studerende dochter in een gastoudergezin of een frequente bezoeker. Een eenmalige, kortdurende klus van maximaal twee weken is hiervan uitgezonderd.
Continue Screening en de VOG
Sinds 1 maart 2013 is er sprake van continue screening in de kinderopvang. Dit betekent dat medewerkers voortdurend worden gescreend op strafbare feiten die een belemmering kunnen vormen bij het werken met kinderen. Wanneer een dergelijk strafbaar feit aan het licht komt, informeert de toezichthouder de werkgever. De werkgever verzoekt de betreffende medewerker vervolgens een nieuwe VOG aan te vragen. Het niet verkrijgen van een nieuwe VOG kan leiden tot ontslag.
Geldigheid en Actualiteit van de VOG
De VOG zelf kent geen formele geldigheidsduur. Echter, de actualiteit van de VOG is van belang. Bij een wisseling van werkgever is een nieuwe VOG vereist. De overgelegde VOG mag niet ouder zijn dan twee maanden voordat met de werkzaamheden wordt begonnen. Voor gastouders (inclusief huisgenoten) en houders geldt deze termijn ook bij het indienen van een aanvraag voor registratie in het Landelijk Register Kinderopvang en Pedagogische Kwaliteit (LRKP). Een gastouder die al geregistreerd is, hoeft geen nieuwe VOG te overleggen bij aansluiting bij een ander gastouderbureau of bij een verandering van locatie.
Specifieke Regels voor Stagiairs en Uitzendkrachten
Stagiairs en uitzendkrachten dienen de eerste keer dat zij werkzaam zijn in een kindercentrum, gastouderopvang of peuterspeelzaal een VOG te overleggen. Deze verklaring moet aan de houder van de betreffende instelling worden overgelegd en mag niet ouder zijn dan twee maanden op het moment van aanvang van de werkzaamheden. Omdat stagiairs en uitzendkrachten vaak van stage- of werkplek veranderen, hoeven zij bij volgende instellingen niet direct een nieuwe VOG te overleggen, maar kunnen zij volstaan met de bestaande verklaring. Wel is het vereist dat stagiairs en uitzendkrachten tweejaarlijks een nieuwe VOG aanvragen, aangezien zij nog niet onder de continue screening vallen. Het is raadzaam dat de onderwijsinstelling (voor stagiairs) of het uitzendbureau de opdrachtgever is voor de VOG-aanvraag.
De Aanvraagprocedure
De aanvraag voor een VOG kan worden ingediend bij de gemeente waar de aanvrager is ingeschreven. In sommige gevallen is het mogelijk om de aanvraag online te doen via E-herkenning.
Beoordeling van de VOG-aanvraag
Justis beoordeelt de VOG-aanvraag op basis van het strafblad van de aanvrager. In principe krijgt iedereen een VOG als er geen strafbare feiten op zijn naam staan. Indien er wel strafbare feiten zijn, wordt beoordeeld of deze relevant zijn voor het doel van de aanvraag en hoe lang geleden deze feiten plaatsvonden. De beoordeling is afhankelijk van de functie waarvoor de VOG wordt aangevraagd.
Voor personen jonger dan 23 jaar geldt een terugkijktermijn van 2 jaar. Voor oudere personen is de terugkijktermijn 4 jaar, tenzij er sprake is van specifieke omstandigheden, zoals een veroordeling voor seksueel misbruik, terrorisme of een recente gevangenisstraf.
Wat te Doen bij een Afwijzing?
Indien Justis beslist dat er geen VOG wordt verstrekt, is het mogelijk om tegen deze beslissing te protesteren.
Wat Gebeurt er bij Strafbare Feiten na het Verkrijgen van een VOG?
Wanneer iemand na het verkrijgen van een VOG een strafbaar feit begaat, hangt de verdere procedure af van het beroep van de betrokkene. Voor bepaalde beroepen geldt continue screening, zoals in de kinderopvang. In dat geval ontvangt Justis een melding bij een strafbaar feit en kan de werkgever een nieuwe VOG-aanvraag verzoeken. De werkgever wordt niet geïnformeerd over het specifieke strafbare feit.
Hoe Herkent u een Echte VOG?
Een papieren VOG is te herkennen aan de volgende kenmerken:
- Een raster.
- Het blauwe Rijkslogo.
- Een golvend watermerk.
- Een hologram in het papier.
Onzekerheden en Beperkingen in de Informatie
De beschikbare informatie biedt een gedetailleerd overzicht van de regels rondom de VOG in de kinderopvang. Echter, de informatie is gebaseerd op de verstrekte bronnen en kan mogelijk niet volledig zijn. Het is belangrijk om te benadrukken dat de regels en procedures rondom de VOG onderhevig aan verandering zijn.
Conclusie
De VOG is een essentieel instrument voor het waarborgen van de veiligheid van kinderen in de kinderopvang en het peuterspeelzaalwerk. Het is van groot belang dat alle betrokkenen, zowel werkgevers als werknemers, op de hoogte zijn van de actuele regels en procedures. De continue screening en de verplichting tot het overleggen van een recente VOG dragen bij aan een veilige omgeving voor kinderen. Het is raadzaam om de officiële websites van Justis en de Rijksoverheid te raadplegen voor de meest actuele informatie.
