Epilepsie bij Kinderen: Herkenning, Symptomen en Behandeling
juni 18, 2025
Scheelzien, ook wel strabisme of loensen genoemd, komt voor bij ongeveer 2 tot 5 procent van de kinderen tussen de 6 maanden en 6 jaar. Het wordt vaak na het eerste levensjaar geconstateerd, maar kan ook op latere leeftijd ontstaan of opvallen. Het is belangrijk om te begrijpen wat scheelzien inhoudt, hoe het te herkennen en welke stappen er ondernomen kunnen worden. Dit artikel biedt een overzicht van de oorzaken, herkenning en behandelingsmogelijkheden van scheelzien bij kinderen, gebaseerd op beschikbare informatie.
Wat is Scheelzien?
Scheelzien treedt op wanneer de ogen niet tegelijkertijd naar hetzelfde punt kijken. Dit kan naar binnen, naar buiten, naar boven of naar beneden zijn. Bij jonge baby's is af en toe scheel kijken normaal, omdat de oogspieren en de samenwerking tussen de ogen zich nog ontwikkelen. Tot ongeveer 3 maanden is dit vaak onschuldig, omdat de ogen leren samenwerken. Echter, naarmate het kind ouder wordt, zou de oogstand rechter moeten worden. Wanneer een kind constant scheel kijkt, of wanneer het scheelzien plotseling optreedt, is het raadzaam om medisch advies in te winnen.
Oorzaken van Scheelzien
De oorzaken van scheelzien zijn niet altijd duidelijk, maar er zijn een aantal bekende factoren die een rol kunnen spelen. Een belangrijke factor zijn de oogspieren. Als een van de zes oogspieren te kort of te lang is, kan dit het oog scheeftrekken. Ook aandoeningen van de hersenzenuwen, die de oogspieren aansturen, kunnen scheelzien veroorzaken, hoewel dit gelukkig minder vaak voorkomt.
Erfelijkheid speelt ook een rol. Als scheelzien in de familie voorkomt, is de kans groter dat een kind er ook last van krijgt. Daarnaast kan onscherp zien, vooral een verschil in sterkte tussen beide ogen, leiden tot scheelzien. Factoren zoals roken of drugsgebruik tijdens de zwangerschap en vroeggeboorte kunnen de kans op scheelzien verhogen. Bij kinderen die te vroeg geboren zijn, komt scheelzien vaker voor, mogelijk door schade aan de ogen of door problemen met de aansturing van de oogbewegingen door de hersenen.
Herkenning van Scheelzien
Het kan soms lastig zijn om te bepalen of een kind scheel kijkt. Bij baby's kan het scheelzien subtiel zijn en wisselend voorkomen. Ouders kunnen proberen een eenvoudige test uit te voeren: houd een vinger voor het ene oog en laat het kind naar de vinger kijken, herhaal dit met het andere oog. Als het kind een bril nodig heeft, kan dit tijdens deze test opvallen.
Let op de volgende signalen:
- Constant scheel kijken: als het kind altijd of vaak scheel kijkt.
- Wisselend scheel kijken: als het scheelzien soms aanwezig is en soms niet.
- Het dichtknijpen van een oog: kinderen kunnen een oog dichtknijpen om dubbelzien te voorkomen.
- Hoofdschudden of scheef houden van het hoofd: dit kan een poging zijn om het dubbelbeeld te verminderen.
- Moeite met inschatten van afstand: dit kan leiden tot struikelen of moeite met het oppakken van voorwerpen.
- Klachten over vermoeidheid of irritatie: het kind kan moe of geïrriteerd zijn door de inspanning om te kijken.
- Een pupil die groter is dan de andere: dit kan in sommige gevallen voorkomen bij scheelzien.
Het is belangrijk om te onthouden dat scheelzien niet altijd zichtbaar is. Soms is het alleen merkbaar als het kind moe is of zich concentreert.
Scheelzien en Dubbelzien
Een kind dat scheel kijkt, ziet vaak dubbel. Dubbelzien is vervelend en de hersenen proberen dit te voorkomen door één oog niet te gebruiken, wat kan leiden tot een lui oog. Bij een lui oog leert het oog niet goed te zien, omdat het niet gestimuleerd wordt. Het is daarom belangrijk om scheelzien vroegtijdig te ontdekken en te behandelen om een lui oog te voorkomen.
Behandeling van Scheelzien
De behandeling van scheelzien is afhankelijk van de oorzaak en de ernst van de aandoening. Mogelijke behandelingen zijn:
- Bril: Een bril kan helpen om het zicht te corrigeren en de ogen beter te laten samenwerken.
- Afplakken: Bij een lui oog wordt vaak het goede oog afgeplakt, zodat het luie oog gedwongen wordt om te werken.
- Oefeningen: Oefeningen kunnen helpen om de oogspieren te versterken en de samenwerking tussen de ogen te verbeteren.
- Operatie: In sommige gevallen is een operatie aan de oogspiertjes nodig om het scheelzien te corrigeren. Tijdens een operatie worden de oogspiertjes korter gemaakt of verplaatst, zodat het schele oog weer recht kan kijken.
De duur van de behandeling is afhankelijk van de oorzaak van het scheelzien en de vorm die het kind heeft. Hoe jonger het kind is en hoe eerder er met een behandeling gestart wordt, hoe groter de kans is op succes. Soms is een tweede operatie nodig om het resultaat te optimaliseren.
Wanneer naar de Arts?
Het is belangrijk om contact op te nemen met een arts of orthoptist als u vermoedt dat uw kind scheel kijkt, vooral als:
- Het scheelzien constant is.
- Het scheelzien plotseling is ontstaan.
- Uw kind ouder is dan 6 maanden en nog steeds scheel kijkt.
- Er een familiegeschiedenis is van scheelzien, luie ogen of oogafwijkingen.
- Uw kind klachten heeft over vermoeidheid, irritatie of dubbelzien.
De jeugdarts op het consultatiebureau controleert de ogen van uw kind regelmatig. Het is belangrijk om naar deze controles te gaan en eventuele zorgen te bespreken. De arts kan u indien nodig doorverwijzen naar een oogarts of orthoptist voor verder onderzoek en behandeling.
Preventie
Hoewel scheelzien niet altijd te voorkomen is, zijn er een aantal dingen die u kunt doen om de kans te verkleinen:
- Vermijd roken tijdens de zwangerschap.
- Zorg voor een gezonde zwangerschap.
- Laat de ogen van uw kind regelmatig controleren door een arts of orthoptist.
- Let op signalen van scheelzien en zoek tijdig hulp.
Conclusie
Scheelzien is een aandoening die bij kinderen kan voorkomen en die, indien vroegtijdig ontdekt en behandeld, vaak goed te corrigeren is. Het is belangrijk om de oorzaken, herkenningssignalen en behandelingsmogelijkheden te kennen, zodat u tijdig actie kunt ondernemen. Door alert te zijn en professionele hulp te zoeken, kunt u ervoor zorgen dat uw kind optimaal kan zien en zich goed kan ontwikkelen.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
