Regels en Richtlijnen voor Kinderopvang: Een Overzicht voor Ouders en Verzorgers
september 5, 2025
De kinderopvangsector in Nederland kampt met een aanzienlijk personeelstekort, met een geschatte vraag naar ongeveer 6.000 medewerkers. Om dit tekort te adresseren, worden er verschillende trajecten aangeboden om werkzoekenden te kwalificeren voor functies binnen de kinderopvang. Een van deze trajecten is de opleiding tot groepshulp kinderopvang, die een laagdrempelige instap biedt in de sector. Dit artikel beschrijft de opleiding, de taken van een groepshulp, en de mogelijkheden tot verdere ontwikkeling.
Een groepshulp kinderopvang biedt ondersteuning aan pedagogisch medewerkers in verschillende vormen van kinderopvang, zoals kinderdagverblijven, peuteropvang en naschoolse opvang. De functie is bedoeld als een eerste stap voor mensen die willen werken met kinderen, maar nog niet beschikken over de vereiste kwalificaties voor een volledige pedagogisch medewerker functie. De taken van een groepshulp zijn ondersteunend van aard en omvatten huishoudelijke werkzaamheden, het assisteren bij de verzorging van kinderen (bijvoorbeeld het aandoen van kleding en schoenen), het begeleiden van kinderen tijdens het buitenspelen en het serveren van maaltijden. Deze werkzaamheden worden altijd uitgevoerd onder de directe begeleiding van een pedagogisch medewerker.
Er zijn verschillende manieren om de kwalificatie van groepshulp kinderopvang te behalen. Een mogelijkheid is via een voorschakeltraject, zoals de ‘Proeftuin Kinderopvang’, specifiek ontwikkeld voor werkzoekenden. Dit traject is toegankelijk voor alle inwoners van de regio, met een speciale focus op anderstaligen en leerlingen van het praktijkonderwijs (pro) en voortgezet speciaal onderwijs (vso). De opleiding is duaal, wat betekent dat deze een combinatie is van werk en leren. Studenten besteden twee dagen per week aan een stage en tweeënhalve dag per week aan theoretische lessen.
De inhoud van de opleiding omvat niet alleen de specifieke vaardigheden die nodig zijn voor de functie van groepshulp, maar ook werknemersvaardigheden en kennis van de Nederlandse taal en cultuur. Na afronding van het traject ontvangen studenten een certificaat of praktijkverklaring waarmee ze direct aan de slag kunnen als groepshulp.
Een andere opleidingsroute is de mbo-2 opleiding Helpende Zorg en Welzijn, die bij sommige opleidingsinstituten, zoals Variva, specifiek gericht is op de voorbereiding op werk in de kinderopvang. Deze opleiding is zeer praktijkgericht en richt zich op de werkzaamheden die daadwerkelijk worden uitgevoerd in de kinderopvang of gastouderopvang. De opleiding duurt doorgaans 6 tot 8 maanden, met de mogelijkheid tot verlenging met 3 maanden indien nodig.
De training Ondersteuning in de Kinderopvang, aangeboden door ROC va, is bedoeld voor groepshulpen in opleiding die al een (leer)werkplek hebben bij een erkende kinderopvangorganisatie. De training duurt 16 weken en bestaat uit een dagdeel les per twee weken. Deze training wordt afgesloten met een praktijkexamen.
Voor de opleiding tot groepshulp zijn bepaalde toelatingseisen van toepassing. Over het algemeen geldt een minimumleeftijd van 18 jaar en een VMBO-diploma. Daarnaast is een bepaald niveau van Nederlandse taalvaardigheid vereist, doorgaans 2F of hoger.
Naast formele eisen zijn er ook bepaalde persoonlijke eigenschappen die van belang zijn voor het succesvol uitoefenen van de functie. Zo is het belangrijk om graag met kinderen te werken, communicatief vaardig te zijn, je te kunnen inleven in de belevingswereld van kinderen en hun ouders/verzorgers, en een warme en betrouwbare persoonlijkheid te hebben.
De taken van een groepshulp zijn divers en ondersteunend. Voorbeelden van taken zijn:
Het is belangrijk te benadrukken dat een groepshulp altijd werkt onder de begeleiding van een pedagogisch medewerker en geen zelfstandige verantwoordelijkheid draagt voor de pedagogische begeleiding van kinderen.
De functie van groepshulp kan een springplank zijn naar verdere ontwikkeling binnen de kinderopvangsector. Na het behalen van het diploma groepshulp zijn er verschillende mogelijkheden tot doorstroming.
Een veelgekozen route is de mbo-3 opleiding Pedagogisch Medewerker. Dit vereist doorgaans een aanvullende opleiding, zoals de BBL-opleiding Dienstverlening Helpende Zorg en Welzijn (niveau 2) of, bij voldoende taalvaardigheid, direct de BBL-opleiding Pedagogisch Medewerker (niveau 3). De keuze voor de juiste vervolgopleiding wordt in overleg met de werkgever en de docent/intaker van het MBO College West gemaakt.
Daarnaast is het mogelijk om door te stromen naar de functie van gastouder. Met het diploma Helpende Zorg en Welzijn niveau 2 kunnen individuen zelfstandig aan de slag als gastouder en opvang bieden aan kinderen in hun eigen huis. De opleiding biedt de benodigde kennis en vaardigheden om een passend dagprogramma aan te bieden aan kinderen, rekening houdend met hun ontwikkelingsfase.
Voor degenen die willen werken als groepsondersteuner, is het belangrijk te weten dat deze functie een ondersteunende rol speelt in de kinderopvangorganisatie. De focus kan liggen op huishoudelijke taken of licht verzorgende werkzaamheden.
De functie van groepsondersteuner is vergelijkbaar met die van een groepshulp, maar kan iets meer variëren afhankelijk van de organisatie. Groepsondersteuners ondersteunen pedagogisch professionals bij lichte verzorgende werkzaamheden en huishoudelijke taken. Ze houden toezicht op activiteiten, begeleiden kinderen tijdens uitstapjes en nemen deel aan werkoverleggen.
De opleiding tot groepshulp kinderopvang biedt een laagdrempelige instap in de kinderopvangsector, die kampt met een groot personeelstekort. De opleiding is toegankelijk voor een breed publiek, waaronder anderstaligen en leerlingen van het praktijkonderwijs. De functie van groepshulp is ondersteunend van aard en biedt mogelijkheden tot verdere ontwikkeling, zoals de opleiding tot pedagogisch medewerker of gastouder. Door de groeiende vraag naar gekwalificeerd personeel in de kinderopvang, zijn er goede kansen op een baan voor mensen die de opleiding tot groepshulp succesvol afronden.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet