Kinderopvangtoeslag in 2025: Kosten, Vergoedingen en Voorwaarden
september 5, 2025
De discussie over kinderopvang in Nederland is voortdurend in beweging, met verschillende politieke partijen die uiteenlopende visies en plannen presenteren. Deze plannen variëren van het bijna kosteloos maken van kinderopvang via toeslagen tot het volledig gratis aanbieden ervan als een publieke voorziening. Dit artikel geeft een overzicht van de standpunten van diverse partijen, gebaseerd op hun verkiezingsprogramma’s en recente uitspraken.
De VVD en D66 laten een verschuiving zien in hun benadering van kinderopvang. Waar de VVD lange tijd terughoudend was, ziet de partij nu in dat gratis kinderopvang een haalbaar doel is. Dit wordt gezien als een kwestie van tijd, mede dankzij de druk van linkse partijen die al langer voor gratis opvang pleiten. De partijen streven naar een stapsgewijze invoering, waarbij bijvoorbeeld eerst twee of vier dagen opvang gratis worden aangeboden. Dit is een reactie op de problemen die zijn ontstaan na de toeslagenaffaire, waarbij steeds meer partijen pleiten voor een vereenvoudiging en verbetering van de toegankelijkheid van kinderopvang.
D66 gaat verder dan de VVD en streeft naar volledig gratis kinderopvang voor kinderen tot vier jaar, vier dagen per week. Dit systeem moet, net als het onderwijs, een publieke voorziening worden. D66 wil tevens de tarieven van opvanglocaties reguleren en het huidige toeslagensysteem afschaffen.
GroenLinks-PvdA deelt de visie van D66 en pleit eveneens voor kinderopvang als een publieke voorziening. Hun plan omvat het afschaffen van de kinderopvangtoeslag, het reguleren van tarieven en het weren van private equity en commerciële investeerders. De partij ziet kinderopvang en voorschoolse educatie als essentieel voor kansengelijkheid en een goede start voor ieder kind, ongeacht de achtergrond. Daarnaast willen ze de leerplichtige leeftijd verlagen naar vier jaar en opvang en onderwijs combineren in zogenaamde ‘rijke schooldagen’.
Het is echter opvallend dat de concrete invulling van deze plannen, zoals de financiering en praktische uitvoering, nog onduidelijk is. De plannen worden voornamelijk gepresenteerd als wensen en doelen, zonder duidelijke stappen naar realisatie.
Naast VVD, D66 en GroenLinks-PvdA zijn er nog andere partijen met specifieke standpunten over kinderopvang. De Partij voor de Dieren wil kinderopvang gratis maken voor mensen met een laag inkomen en de arbeidseis, dat beide ouders moeten werken om in aanmerking te komen, afschaffen. Ze willen investeren in de kwaliteit van de kinderopvang en het tekort aan medewerkers aanpakken door het beroep aantrekkelijker te maken.
De SP heeft een vergelijkbaar doel: gratis kinderopvang voor alle kinderen, met een publieke organisatie om commerciële structuren te vermijden. De kosten moeten volledig gedragen worden door de overheid, zonder kosten voor de ouders.
Ook andere partijen, zoals DENK, de ChristenUnie en het CDA, hebben plannen voor de kinderopvang. DENK pleit voor goedkopere kinderopvang, met name voor lagere en middeninkomens, en een pilot met brede onderwijslocaties die kinderopvang, dagbesteding en onderwijs combineren. De ChristenUnie wil de financiering van kinderopvang herzien om sterke gezinnen te ondersteunen. Het CDA pleit voor een nieuwe regeling waarbij de overheid de opvang rechtstreeks betaalt, met een beperkte inkomensafhankelijke bijdrage van de ouders.
De huidige kinderopvangtoeslag is een complex systeem dat vaak tot problemen leidt. Verschillende partijen willen dit systeem afschaffen of vereenvoudigen. D66 en GroenLinks-PvdA willen de toeslag volledig afschaffen en vervangen door een publieke voorziening. De Partij voor de Dieren wil de toeslag behouden voor mensen met een laag inkomen, terwijl het CDA een inkomensafhankelijke bijdrage voor ouders voorstelt.
De ambitie om de toeslag in 2027 bijna volledig te verhogen tot 96% is een stap in de goede richting, maar voor sommige partijen is dit niet voldoende. Ze streven naar een volledig kosteloze kinderopvang, die toegankelijk is voor alle kinderen, ongeacht de inkomenspositie van de ouders.
Naast de financiering en toegankelijkheid is ook de kwaliteit van de kinderopvang een belangrijk aandachtspunt. De Partij voor de Dieren benadrukt het belang van investeren in de kwaliteit van de kinderopvang en het aanpakken van het tekort aan medewerkers. Dit kan worden bereikt door het beroep van pedagogisch medewerker aantrekkelijker te maken, bijvoorbeeld door meer professionele zeggenschap te bieden.
Het is essentieel dat er voldoende gekwalificeerd personeel beschikbaar is om de kwaliteit van de kinderopvang te waarborgen. Dit vereist investeringen in opleiding en arbeidsvoorwaarden, evenals een aantrekkelijk werkklimaat voor pedagogisch medewerkers.
Naast kinderopvang zijn ook verlofregelingen en andere vormen van financiële ondersteuning belangrijk voor gezinnen. De Partij voor de Dieren pleit voor een verruiming van de verlofregeling voor ouders, met drie maanden volledig betaald verlof na de geboorte van een kind. Ze willen ook ouderschapsverlof voor alle ouders mogelijk maken en zwangerschaps- en partnerverlof gelijkstellen. Daarnaast pleiten ze voor betaald mantelzorgverlof en betaald rouwverlof.
De kinderbijslag zou inkomensafhankelijk gemaakt moeten worden, en alle toeslagen zouden overbodig moeten worden, met als doel iedereen een voldoende inkomen te bieden om in de basisbehoeften te kunnen voorzien.
De politieke plannen voor kinderopvang in Nederland zijn divers en variëren van stapsgewijze verbeteringen tot radicale veranderingen. De meeste partijen erkennen de noodzaak van een toegankelijker en betaalbaarder kinderopvangstelsel, maar verschillen in de manier waarop dit bereikt moet worden. De discussie over de financiering, de rol van de overheid en de kwaliteit van de opvang zal de komende jaren waarschijnlijk centraal staan. Het is duidelijk dat er een groeiende behoefte is aan een kinderopvangstelsel dat niet alleen betaalbaar is, maar ook de ontwikkelingskansen van alle kinderen bevordert en de combinatie van werk en gezin vergemakkelijkt.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet