Eerste Hulp Bij Opvoeden: Wat Ouders en Onderwijsers Moeten Weten
juli 4, 2025
Salbutamol is een veelgebruikt medicijn bij benauwdheidsklachten bij kinderen, maar het gebruik en de afbouw ervan vereisen zorgvuldige aandacht, vooral bij jonge kinderen. Dit artikel biedt een overzicht van de indicaties, toediening, afbouw en mogelijke bijwerkingen van salbutamol, gebaseerd op beschikbare informatie.
Salbutamol behoort tot de klasse van selectieve bèta-2-adrenerge agonisten. Het werkt door de spieren rondom de luchtwegen te ontspannen, waardoor de luchtwegen verwijden en het ademen gemakkelijker wordt. Het is beschikbaar in verschillende vormen, waaronder inhalatoren (dosisaerosol, poederinhalator, nevelvloeistof) en tabletten. De werking treedt doorgaans binnen 10 tot 15 minuten op en houdt ongeveer 3 uur aan.
Salbutamol wordt voorgeschreven bij klachten van benauwdheid, hoesten, piepen (vooral bij het uitademen) en kortademigheid. Het is belangrijk om te beginnen met de toediening van salbutamol zodra deze verschijnselen zich voordoen. Bij kinderen jonger dan 2 jaar is het gebruik van salbutamol bij bronchitis of bronchiolitis echter niet effectief en kan het zelfs meer bijwerkingen veroorzaken. Recent onderzoek heeft aangetoond dat salbutamol in deze gevallen niet helpt en het advies van het Nederlands Huisartsen Genootschap is aangepast om het niet meer voor te schrijven bij deze aandoeningen.
De dosering van salbutamol is afhankelijk van de leeftijd en de ernst van de klachten. Voor kinderen van 2 tot 6 jaar kan de dosis 1-2 mg drie of vier keer per dag zijn. Kinderen van 6 tot 12 jaar kunnen 2 mg drie of vier keer per dag krijgen, terwijl kinderen vanaf 12 jaar 2-4 mg drie tot vier keer per dag kunnen krijgen. Bij gebruik van een inhalator is het belangrijk om elke puf apart te geven en te controleren of het kind correct inhaleert. Bij een acute astma-aanval kan een volwassene of ouder kind tot 10 keer inhaleren, met een pauze van 30 seconden tussen elke verstuiving.
Na een periode van intensief gebruik, bijvoorbeeld bij een astma-aanval, is het belangrijk om de salbutamol geleidelijk af te bouwen. Dit gebeurt op basis van de klachten van het kind. Een voorbeeld van een afbouwschema is: na 24 uur van 6 keer per dag 2 pufjes naar 4 keer per dag 2 pufjes. Bij verdere verbetering kan de dosering worden verminderd tot 1-2 keer per dag 1 of 2 pufjes, zo nodig. Het is belangrijk om te beoordelen of de klachten afnemen na elke toediening en om de afbouw aan te passen aan de individuele behoeften van het kind. Als de klachten na 48 uur intensief gebruik nog steeds niet verbeteren, of als de salbutamol minder dan een uur werkt, is het belangrijk om contact op te nemen met de huisarts of kinderarts.
In ernstige gevallen van astma kan salbutamol intraveneus (via een infuus) worden toegediend. Dit gebeurt onder strikte voorwaarden, waaronder continue monitoring van hartfrequentie, zuurstofsaturatie, serumkalium, glucose, lactaat en bloedgas. Er moet een toegerust team aanwezig zijn, inclusief een kinderarts, en overleg met een regionale kinderintensivist is noodzakelijk. De maximale dosering is 1,0 µg/kg/min, met een maximum van 20 µg/min. De behandeling mag maximaal 24 uur duren en er moet binnen een uur na start klinische verbetering zichtbaar zijn.
Hoewel salbutamol over het algemeen goed verdragen wordt, kan het bijwerkingen veroorzaken. Mogelijke bijwerkingen zijn onder andere een wankel gevoel, snelle hartslag (zonder pijn op de borst), hoofdpijn en spierkramp. In zeldzame gevallen kan een allergische reactie optreden. Regelmatig gebruik van salbutamol kan leiden tot druk gedrag, snelle hartslag en tijdelijk trillende handen.
Het is belangrijk om uw arts of apotheker te raadplegen voordat u met de behandeling begint, vooral als uw kind hyperthyreoïdie (overactieve schildklier) heeft, suikerziekte heeft of een voorgeschiedenis van hartaandoeningen heeft. Salbutamol kan de bloedsuikerspiegel verhogen en de activiteit van de schildklier beïnvloeden.
Zoals eerder vermeld, is salbutamol niet effectief bij bronchitis of bronchiolitis bij kinderen jonger dan 2 jaar. Het gebruik ervan kan zelfs meer kwaad dan goed doen. Het is belangrijk om dit te bespreken met uw arts en om alternatieve behandelingen te overwegen.
Salbutamol is een waardevol medicijn bij de behandeling van benauwdheidsklachten bij kinderen. Echter, een correcte toediening, afbouw en het bewust zijn van de indicaties en contra-indicaties zijn essentieel, vooral bij jonge kinderen. Het is van groot belang om de instructies van de arts nauwkeurig op te volgen en bij twijfel of verergering van de klachten direct contact op te nemen met een zorgprofessional.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet