Verklaring Omtrent het Gedrag in de Kinderopvang: Regels en Actualiteit
september 5, 2025
De beschikbaarheid en organisatie van kinderopvang is een onderwerp dat gemeenten en ouders bezighoudt. Verschillende politieke partijen hebben standpunten over de toegang tot en de vormgeving van kinderopvang, variërend van gratis opvang voor specifieke leeftijdsgroepen tot samenwerking tussen voorschoolse voorzieningen en basisscholen. Daarnaast zijn er initiatieven zoals het generatiepact, bedoeld om de personeelsopbouw binnen gemeentelijke organisaties te verbeteren, wat indirect invloed kan hebben op de kinderopvangsector. Dit artikel beschrijft de beschikbare informatie over deze ontwikkelingen, gebaseerd op de verstrekte documenten.
Uit de documenten blijkt dat er aandacht is voor de opvang van kinderen in de leeftijd van twee tot vier jaar. Verschillende partijen pleiten voor een minimum aan opvanguren voor deze leeftijdsgroep. Zo stelt de PvdA een aanbod van minimaal 16 uur per week kinderopvang voor kinderen tussen twee en vier jaar voor. Ook de SP ondersteunt dit idee, met een voorstel voor recht op gratis kinderopvang van vier dagdelen voor dezelfde leeftijdsgroep. Het uiteindelijke doel, zoals genoemd door de PvdA, is om één voorziening van opvang en onderwijs te creëren voor kinderen tussen de 0 en 12 jaar.
De politieke standpunten over kinderopvang lopen uiteen. De VVD pleit voor samenwerking tussen voorschoolse voorzieningen en de basisschool en stelt voor dat gemeenten een aanbod kunnen doen aan ouders met peuters zonder recht op kinderopvangtoeslag. De PvdA stelt voor om de leerplicht te verlagen van vijf naar vier jaar. Het CDA ziet een rol voor een voorschool voor kinderen van twee tot vier jaar, specifiek gericht op taalontwikkeling, die door gemeenten geregeld zou moeten worden. De PVV heeft over dit onderwerp geen standpunt geformuleerd in het verkiezingsprogramma.
Het generatiepact is een regeling die is opgezet om de leeftijdsopbouw binnen gemeentelijke organisaties te verbeteren. Binnen UW Samenwerking is er een onevenwichtige leeftijdsopbouw, met 37% van de medewerkers ouder dan 55 jaar en slechts 4% jonger dan 30 jaar. Het generatiepact is bedoeld om oudere medewerkers in staat te stellen minder te gaan werken met gedeeltelijke financiële compensatie, waardoor ruimte ontstaat voor de werving van nieuwe, jongere medewerkers.
De doelstellingen van het generatiepact UW Samenwerking zijn:
De regeling staat open voor medewerkers die binnen 10 jaar de AOW-leeftijd bereiken. De aanmeldingen worden getoetst op bijdrage aan de gestelde doelstellingen, niet op individuele basis. De vrijgekomen ruimte wordt zoveel mogelijk benut voor de instroom van jongeren, en herbezetting met bestaand personeel is alleen toegestaan als dit ruimte creëert voor de instroom van jongeren.
Een belangrijk aspect van het generatiepact is de kennisoverdracht. De documenten benadrukken dat de rol van kennisoverdracht minder weggelegd is bij de tussengeneratie, die zich meer richt op de ontwikkeling van hun eigen carrière. De tussengeneratie heeft behoefte aan carrièremogelijkheden om doorstroom in de organisatie te bevorderen. Het generatiepact beoogt dan ook een gedegen vakinhoudelijke inwerkperiode voor jonge(re) medewerkers door medewerkers met senioriteit.
De regeling is van kracht geweest van 14 september 2017 tot en met 31 december 2018, met terugwerkende kracht vanaf 1 januari 2016. De regeling is vervallen per 1 januari 2019, maar een nieuwe regeling, de “Regeling Generatiepact 2019”, is in werking getreden. Medewerkers die al gebruik maakten van het generatiepact onder eerdere regelingen behouden hun rechten. De herbezetting van vrijgekomen taken en werkzaamheden wordt gecoördineerd door HR. In onvoorziene gevallen kan het college een bijzondere regeling treffen.
Hoewel de documenten het generatiepact primair beschrijven in de context van gemeentelijke organisaties, kan het indirect invloed hebben op de kinderopvangsector. Door het aantrekken van jongere medewerkers en het bevorderen van doorstroom binnen de organisatie, kan de kwaliteit en innovatie binnen de kinderopvang verbeteren. De focus op kennisoverdracht kan ervoor zorgen dat ervaren medewerkers hun expertise delen met nieuwe collega’s, wat ten goede komt aan de pedagogische kwaliteit van de opvang.
Naast kinderopvang, zijn er ook standpunten geformuleerd over het onderwijs. De SP pleit voor een studiebeurs voor alle studenten, met een aanvullende beurs voor jongeren uit gezinnen met lagere inkomens. Ook willen ze dat lerarensalarissen landelijk worden vastgesteld en dat elke docent op havo en vwo universitair geschoold is. Het CDA wil de basisbeurs voor de bachelorfase terugbrengen en burgerschap op elke school integreren. D66 heeft geen specifieke standpunten over kinderopvang of onderwijs in de verstrekte documenten. De PvdA stelt voor om drie types schooladvies te introduceren en de lerarenopleiding als tweede studie door de overheid te laten betalen.
De documenten geven een beeld van de aandacht voor kinderopvang en de wens om de personeelsopbouw binnen gemeentelijke organisaties te verbeteren. Verschillende politieke partijen hebben uiteenlopende standpunten over de vormgeving van kinderopvang, variërend van gratis opvang tot samenwerking tussen verschillende voorzieningen. Het generatiepact is een instrument om de leeftijdsopbouw te corrigeren en kennisoverdracht te bevorderen, wat indirect kan bijdragen aan de kwaliteit van de kinderopvangsector. De implementatie van deze initiatieven vereist een zorgvuldige afweging van de verschillende belangen en een effectieve coördinatie door HR.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet