Inzet van BBL'ers in de Kinderopvang: Regels en Richtlijnen

De inzet van beroepskrachten in opleiding (BBL'ers) in de kinderopvang is een belangrijk thema, mede gezien het personeelstekort in de sector. Recente regelgeving en cao-afspraken bepalen de mogelijkheden en voorwaarden voor de formatieve inzet van deze studenten. Dit artikel geeft een overzicht van de actuele situatie, met inbegrip van de verplichtingen voor kinderopvangorganisaties en de beperkingen in de inzet van BBL'ers, gebaseerd op beschikbare informatie.

Verlengde Mogelijkheid tot Verhoogde Inzet

De mogelijkheid om een verhoogd percentage beroepskrachten in opleiding in te zetten is verlengd tot 1 juli 2026. Tot deze datum mag maximaal 50 procent van de formatie van een kindercentrum bestaan uit BBL'ers (student-medewerkers en pedagogisch professionals in ontwikkeling). Deze verlenging biedt kinderopvangorganisaties de ruimte om te investeren in de ontwikkeling van toekomstige professionals en tegelijkertijd de continuïteit van de zorg te waarborgen.

Verplicht Begeleidingsplan

Vanaf 1 juli 2024 is het verplicht om een begeleidingsplan op te stellen voor elke BBL'er. Dit plan dient als basis voor de begeleiding en ontwikkeling van de student tijdens de opleiding. Er worden geen specifieke inhoudelijke eisen gesteld aan het plan; het is maatwerk. Wel is het essentieel dat het plan schriftelijk is vastgelegd en dat de BBL'er, de opleidingsbegeleider van de onderwijsinstelling en de praktijkbegeleider van de kinderopvangorganisatie ermee instemmen. Het begeleidingsplan kan ook de opbouw van de formatieve inzetbaarheid van de BBL'er bevatten.

Formatieve Inzet: Wat Betekent Dat?

Een BBL'er wordt beschouwd als een reguliere medewerker en kan deels formatief worden ingezet. Dit betekent dat de student, afhankelijk van zijn of haar ontwikkelingsniveau, taken kan uitvoeren die bijdragen aan de opleiding, onder begeleiding van een ervaren professional. De opbouw van deze formatieve inzet is vastgelegd in de Cao Kinderopvang (artikel 8.5, lid 5 en artikel 9.6.1 lid 2) en is afhankelijk van het individuele ontwikkelplan van de BBL'er.

Beperkingen in de Inzet op Babygroepen en VE-Groepen

De inzet van BBL'ers is niet onbeperkt. Op babygroepen is de mate van formatieve inzet afhankelijk van het individuele ontwikkelplan van de student. Voor opleidingen die vanaf augustus 2021 zijn gestart, is werken met 0-jarigen opgenomen in het kwalificatiedossier, wat het belang van ervaring met baby's tijdens de opleiding onderstreept.

Een BBL'er is tijdens de opleiding nog geen volledig gekwalificeerde pedagogisch professional. Het Besluit basisvoorwaarden kwaliteit voorschoolse educatie stelt dat alleen gekwalificeerde pedagogisch professionals op een voorschoolse educatie (VE)-groep mogen werken. Daarom mag een BBL'er niet formatief worden ingezet op een VE-groep. Er wordt echter verwacht dat per 1 januari 2026 deze regel versoepeld zal worden, waardoor BBL'ers onder bepaalde voorwaarden formatief ingezet kunnen worden op VE-groepen, om zo bij te dragen aan het oplossen van het personeelstekort. De voorwaarden hiervoor zullen gericht zijn op het waarborgen van de kwaliteit van het VE-aanbod.

Voorwaarden voor Formatieve Inzet

De formatieve inzet van BBL'ers is gebonden aan twee belangrijke voorwaarden. Ten eerste is er de voorwaarde die gerelateerd is aan de opleidingsfase van de BBL'er, waarbij de inzet oplopend kan zijn van 0 tot 100 procent. Ten tweede is er een limiet aan het aantal BBL'ers en stagiairs dat op een dag formatief ingezet mag worden in het gehele kindercentrum: maximaal 33,33 procent stagiairs en 50 procent BBL'ers (vastgelegd in de Regeling Wet kinderopvang).

Het is belangrijk dat kinderopvangorganisaties rekening houden met deze percentages bij de planning van de inzet van BBL'ers. Een voorbeeld: als een BBL'er volgens de cao-voorwaarden slechts één dag formatief ingezet kan worden, moet de organisatie ervoor zorgen dat het percentage beroepskrachten in opleiding op die dag niet boven de 50 procent uitkomt.

Verschillen tussen Dagopvang en Buitenschoolse Opvang

Er zijn verschillen in de inzet van BBL'ers tussen dagopvang en buitenschoolse opvang. Op de buitenschoolse opvang mag een BBL'er alleen op de basisgroep staan, afhankelijk van de mate van formatieve inzet, die weer afhankelijk is van de fase in de opleiding.

Arbeidsovereenkomst en Omzetting naar Vast Contract

Een BBL'er in de dagopvang heeft een leer-arbeidsovereenkomst voor minimaal twintig uur per week, en in de buitenschoolse opvang minimaal twaalf uur. De duur van de overeenkomst is gelijk aan de duur van de opleiding volgens de Wet educatie en beroepsonderwijs (WEB), meestal drie jaar. De overeenkomst kan verlengd worden tot maximaal vier jaar als de opleiding langer duurt.

Indien de BBL'er de opleiding binnen of uiterlijk na vier jaar afrondt, wordt de leer-arbeidsovereenkomst omgezet in een vaste arbeidsovereenkomst, onder de voorwaarde dat er een vacature of formatieruimte beschikbaar is en de BBL'er het diploma heeft behaald.

SLIM-Subsidie en Praktijkleerplaatsen

Er bestaat een SLIM-subsidie, bedoeld voor een tegemoetkoming in de kosten van een erkend leerbedrijf voor het begeleiden van kortlopende bij- en omscholingstrajecten van werkzoekenden of werkenden die met werkloosheid worden bedreigd. Deze subsidie is ook beschikbaar voor het bieden van praktijkleerplaatsen voor een mbo-opleiding in de derde leerweg.

Cao-Onderhandelingen en Algemeen Verbindend Verklaring

Er zijn recente ontwikkelingen rondom de algemeen verbindend verklaring (AVV) van bepalingen van de cao Kinderopvang. De Branchevereniging Ondernemers Kinderopvang (BVOK) en Landelijke Belangen Vereniging (LBV) hebben bedenkingen ingediend tegen de AVV, onder andere vanwege werkingssfeeroverlap met de eigen cao MKMB Kinderopvang en mogelijke benadeling van de rechtmatige belangen van derden. Eerdere bedenkingen zijn reeds afgewezen. De onderhandelingen over een eventuele gezamenlijke cao in de sector Kinderopvang zijn complex en er is onenigheid over de belangenbehartiging van kleine bedrijven.

Conclusie

De inzet van BBL'ers in de kinderopvang is een belangrijke strategie om het personeelstekort aan te pakken en de kwaliteit van de zorg te waarborgen. De regelgeving en cao-afspraken bieden een kader voor de formatieve inzet van deze studenten, met duidelijke voorwaarden en beperkingen. Het is essentieel dat kinderopvangorganisaties op de hoogte zijn van deze regels en een goed begeleidingsplan opstellen voor elke BBL'er. De verwachting is dat de regels rondom de inzet van BBL'ers op VE-groepen per 1 januari 2026 versoepeld zullen worden, wat een verdere bijdrage kan leveren aan het oplossen van het personeelstekort.

Bronnen

1. kinderopvang-werkt.nl
2. officielebekendmakingen.nl