De Inzet van BBL'ers in de Kinderopvang: Regels en Voorwaarden

De kinderopvangsector staat voor uitdagingen, waaronder een tekort aan gekwalificeerd personeel. Een mogelijke oplossing is het inzetten van beroepsbegeleidende leerweg (BBL) studenten. Dit artikel beschrijft de regels en voorwaarden voor de formatieve inzet van BBL'ers in de kinderopvang, gebaseerd op actuele regelgeving en richtlijnen. De informatie is relevant voor kinderopvangorganisaties, leidinggevenden en praktijkbegeleiders.

BBL'ers en de Kwalificatie-eisen

Een BBL'er combineert werk en leren, en volgt een mbo-opleiding op niveau 3 of 4 pedagogisch werk. Het is belangrijk te benadrukken dat een BBL'er tijdens de opleiding nog geen volledig gekwalificeerde pedagogisch professional is. Het Besluit basisvoorwaarden kwaliteit voorschoolse educatie stelt dat alleen gekwalificeerde professionals op een voorschoolse educatie (ve) groep mogen werken. Dit betekent dat een BBL'er niet formatief ingezet mag worden op een ve-groep, tenzij aan specifieke voorwaarden is voldaan die per 1 januari 2026 van kracht worden.

Voor opleidingen die vanaf augustus 2021 zijn gestart, is werken met 0-jarigen opgenomen in het kwalificatiedossier. Dit onderstreept het belang van ervaring met baby's voor de leerontwikkeling van een BBL'er.

Formatieve Inzet: Fasen en Salarisschalen

De mate waarin een BBL'er formatief ingezet kan worden, hangt af van de fase van de opleiding en het individuele ontwikkelplan. De Cao Kinderopvang (artikel 8.5, lid 5 en artikel 9.6.1 lid 2) geeft hierover verdere details. De formatieve inzetbaarheid en het bijbehorende salaris zijn als volgt ingedeeld:

De formatieve inzetbaarheid in fase 1 en 2 wordt vastgesteld door de werkgever, op basis van informatie van de opleidings- en praktijkbegeleider, en schriftelijk vastgelegd.

Specifieke Regels per Type Kinderopvang

De regels voor de inzet van BBL'ers verschillen per type kinderopvang.

• Buitenschoolse Opvang (BSO): Een BBL'er mag op de BSO alleen op de basisgroep staan, afhankelijk van de mate van formatieve inzet en de fase van de opleiding.
• Kindercentrum: Een BBL'er mag niet alleen op een kindercentrum staan. Dit is gerelateerd aan de 50%-regeling, die bepaalt dat maximaal 50% van het personeel op een kindercentrum uit studenten mag bestaan. Alleen werken voldoet niet aan de eisen van ‘verantwoorde kinderopvang’, zoals vastgelegd in de wet Kinderopvang (artikel 1.50).

Nieuwe Regels per 1 Januari 2026

Vanaf 1 januari 2026 worden de regels versoepeld. BBL-studenten die een opleiding volgen tot beroepskracht ve kunnen onder voorwaarden formatief ingezet worden op een ve-groep. Dit is bedoeld om het combineren van werken en leren te bevorderen en bij te dragen aan het oplossen van het personeelstekort in de sector. Onder de voorwaarden dat de beroepskrachten in opleiding meetellen in de beroepskracht-kind-ratio op de ve-groep. Deze eisen zijn bedoeld om de kwaliteit van het aanbod ve te waarborgen.

Vast Gezicht: Inzet vanaf het Eerste Leerjaar

Sinds 1 juli 2024 mag een BBL'er als ‘vast gezicht’ ingezet worden, maar pas nadat het eerste leerjaar is afgerond. Als de opleiding slechts één jaar duurt, mag dit pas na afronding van de gehele opleiding. Een BBL'er mag pas vaste beroepskracht zijn als hij of zij ook (deels) formatief ingezet wordt.

Om te voorkomen dat een BBL'er alleen op een groep staat, is het verplicht dat er ook een gekwalificeerde beroepskracht aanwezig is. Voor de randen van de dag en tijdens pauzes geldt de 50%-regel, wat betekent dat maximaal de helft van de formatie op een kindercentrum uit BBL'ers mag bestaan.

Aanvragen van Gelijkstelling

Indien een houder van een kinderopvangorganisatie een andere organisatie exploiteert, moet opnieuw een gelijkstelling worden aangevraagd. Dit is gebaseerd op artikel 8.6 van de Cao Kinderopvang.

Vaardigheden voor het Werken met 0-Jarigen

Voor het werken met 0-jarigen zijn specifieke vaardigheden vereist, waaronder:

• Respectvolle verzorging, met aandacht voor de eigen inbreng van de baby.
• Herkennen en adequaat reageren op (contact)initiatieven van de baby.
• Toepassen van tiltechnieken op een respectvolle en ergonomisch verantwoorde manier.
• Inspelen op het individuele slaap-waakritme.
• Stimuleren en begeleiden van interacties tussen baby’s.
• Antwoorden geven op vragen van ouders over ontwikkeling en welbevinden.
• Signaleren, creëren en benutten van kansen voor passende activiteiten en materialen.

Rol van de Pedagogisch Professional

Pedagogisch professionals spelen een belangrijke rol bij de begeleiding en instructie van BBL'ers, stagiaires en studenten in ontwikkeling. Ze rapporteren hierover periodiek aan het hoofd van de organisatie.

Beleid en Resultaten

Het implementeren van beleid en het bewaken van de resultaten zijn essentieel voor het behalen van de doelstellingen op het gebied van kinderopvang. Dit omvat het aansturen van medewerkers, coördineren van interne bedrijfsvoering en onderhouden van contact met scholen en ouders.

Ruimte en Materiaal

Het is belangrijk om een schone en veilige omgeving te creëren voor kinderen, met goed verzorgde inventaris en materialen. Licht huishoudelijke werkzaamheden dragen hieraan bij.

Deskundigheid Bevorderen

Het begeleiden en instrueren van pedagogisch professionals in ontwikkeling, groepsondersteuners, student-medewerkers en stagiaires is een belangrijke taak van de leidinggevende.

Aanmelden als Leerwerkbedrijf

Om een BBL'er in dienst te nemen, moet de organisatie zich aanmelden als leerwerkbedrijf bij de Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB). De belangrijkste voorwaarden zijn het bieden van een goede en veilige werkplek.

Conclusie

De inzet van BBL'ers in de kinderopvang biedt kansen om het personeelstekort aan te pakken en te investeren in de toekomst van de sector. Het is essentieel om de regels en voorwaarden, zoals vastgelegd in de Cao Kinderopvang en het Besluit basisvoorwaarden kwaliteit voorschoolse educatie, nauwkeurig te volgen. Vanaf 1 januari 2026 worden de regels versoepeld, waardoor BBL'ers onder voorwaarden ook op ve-groepen ingezet mogen worden. Een goede begeleiding en formatieve inzet zijn cruciaal voor een succesvolle leerervaring en de kwaliteit van de kinderopvang.

Bronnen

1. Kinderopvang werkt!
2. Officiële Bekendmakingen