Gro-up: Integrale Ondersteuning voor Kind, Gezin en Buurt
september 5, 2025
De kwaliteit van kinderopvang is een belangrijk onderwerp, gereguleerd door de Wet kinderopvang en bijbehorende beleidsregels. Verschillende afdelingen binnen gemeenten zijn betrokken bij de uitvoering en handhaving van deze wetgeving. Dit artikel geeft een overzicht van de verantwoordelijkheden, kwaliteitseisen en handhavingsprocedures in de kinderopvang, gebaseerd op beschikbare informatie.
Verantwoordelijkheden binnen de Gemeente
De Wet kinderopvang betreft meerdere afdelingen binnen een gemeente, zoals Bronckhorst. Duidelijke afspraken over de verantwoordelijkheid van elke afdeling zijn essentieel. De afdeling Maatschappelijke ontwikkeling (MO) is beleidsinhoudelijk verantwoordelijk voor de kinderopvang, beheert het register kinderopvang en fungeert als contactpersoon voor de GGD Gelre IJssel voor het toezicht. De afdeling Veiligheid, Vergunningen en Handhaving (VVH) is verantwoordelijk voor de brandveiligheid en ruimtelijke aspecten. Om efficiëntie en eenduidigheid te waarborgen, wordt voorgesteld dat de handhaving van de kinderopvang wordt uitgevoerd door de afdeling VVH. De afdeling Werk, inkomen en zorg is verantwoordelijk voor de bekostiging van de doelgroepen. De afdeling MO is budgethouder voor het totale budget ten aanzien van de kinderopvang. Het handhavingsbeleid ten aanzien van de kwaliteit kinderopvang valt onder de afdeling VVH, terwijl het handhavingsbeleid ten aanzien van ouders onder de afdeling Werk, inkomen en zorg valt.
Kwaliteitseisen in de Kinderopvang
De voornaamste kwaliteitseis uit de Wet kinderopvang is het bieden van verantwoorde kinderopvang. Dit wordt gedefinieerd als opvang die bijdraagt aan een goede en gezonde ontwikkeling van het kind in een veilige en gezonde omgeving. Een gastouderbureau is verantwoordelijk voor een verantwoorde uitvoering van de werkzaamheden, wat inhoudt het tot stand brengen en begeleiden van gastouderopvang die bijdraagt aan een goede en gezonde ontwikkeling van het kind in een veilige en gezonde omgeving. Belangrijke aspecten hierbij zijn voldoende personeel (zowel kwantitatief als kwalitatief) en materieel, een duidelijke verantwoordelijkheidstoedeling en een goed pedagogisch beleid. Oudercommissies hebben een adviserende rol ten aanzien van de specifieke interpretatie van verantwoorde kinderopvang.
Buitenschoolse Opvang: Specifieke Aandachtspunten
In het Besluit kwaliteit kinderopvang (artikel 2.2.11) worden specifieke eisen gesteld aan buitenschoolse opvang (BSO). Het is van belang dat de houder van de BSO ervoor zorgt dat, rekening houdend met de ontwikkelingsfase van de kinderen:
- Er op een sensitieve en responsieve manier met kinderen wordt omgegaan, respect voor de autonomie van kinderen wordt getoond, grenzen worden gesteld en structuur wordt geboden, zodat kinderen zich emotioneel veilig en geborgen kunnen voelen.
- Kinderen spelenderwijs worden uitgedaagd in de ontwikkeling van hun motorische, cognitieve, taal- en creatieve vaardigheden, zodat ze steeds zelfstandiger kunnen functioneren in een veranderende omgeving.
- Kinderen worden begeleid in hun interacties, waarbij ze spelenderwijs sociale kennis en vaardigheden leren, zodat ze zelfstandiger relaties met anderen kunnen opbouwen en onderhouden.
- Kinderen worden gestimuleerd om op een open manier kennis te maken met algemeen aanvaarde waarden en normen in de samenleving, met het oog op een respectvolle omgang met anderen en actieve participatie in de maatschappij.
Ontwikkeling en Stimulering van Vaardigheden
De kwaliteit van de pedagogische aanpak is cruciaal. Conceptontwikkeling, waarbij pedagogisch medewerkers interacties en activiteiten gebruiken om de denkvaardigheden van kinderen te bevorderen, is een belangrijk aspect. Dit omvat activiteiten die een beroep doen op het ordenen, vergelijken, verklaren, voorspellen, bedenken van oplossingen en evalueren. Het stellen van ‘waarom’ en ‘hoe’ vragen is een goede manier om deze vaardigheden te stimuleren.
Ook de kwaliteit van de feedback die pedagogisch medewerkers geven is van belang. Deze feedback moet inhoudelijk zijn en gericht op het proces in plaats van het product. Het bevordert het leren en begrijpen van kinderen en zorgt voor een grotere betrokkenheid bij activiteiten en spel.
De stimulering van taalontwikkeling is eveneens essentieel. Pedagogisch medewerkers moeten een rijk taalaanbod bieden door te beschrijven wat ze doen, kinderen aanmoedigen om taal te gebruiken (bijvoorbeeld door woorden in volledige zinnen te herhalen en vragen te stellen) en voldoende gelegenheid bieden om te praten. De taal die de medewerker gebruikt, moet op een hoger niveau liggen dan dat van de kinderen, zodat ze hiervan kunnen leren.
Taaleisen voor Pedagogisch Medewerkers
Vanaf 1 januari 2025 moet iedere pedagogisch medewerker voldoen aan de taaleis IKK. Dit geldt ook voor mensen die worden opgeleid via het Ontwikkelpad kinderopvang. Voor wie op of na 1 januari 2025 start als pedagogisch medewerker, gelden nieuwe aantoonbaarheidseisen. De 3F taaleis (voor mondelinge vaardigheden spreken, luisteren en gesprekken voeren) kan tijdens het kwalificatietraject worden meegenomen. Als een kandidaat vóór 1 januari 2025 voldeed aan de taaleisen, geldt dit ook na 1 januari 2025; eenmaal voldoen is altijd voldoen.
Handhavingsbeleid en Toezicht
Het handhavingsbeleid ten aanzien van de kwaliteit kinderopvang wordt uitgevoerd door de afdeling VVH. Het toezicht op de naleving van de kwaliteitseisen is een bevoegdheid van het college van burgemeester en wethouders. Het afdelingshoofd VVH is bevoegd om besluiten op basis van Hoofdstuk 4 van de Wet kinderopvang (artikel 61-70) uit te voeren. De overige bevoegdheden liggen bij het college. Het concept handhavingsbeleid kinderopvang wordt kenbaar gemaakt aan alle kinderopvanginstellingen en de GGD Gelre IJssel. Na vaststelling van de nota worden zij schriftelijk op de hoogte gebracht. Het besluit wordt gepubliceerd op de gemeentepagina en ter inzage gelegd op het gemeentekantoor.
Evaluatie van het Handhavingsbeleid
Het handhavingsbeleid wordt jaarlijks geëvalueerd in combinatie met de toezichtstaak. Dit gebeurt in het gemeentelijk jaarverslag voor het IWI (Inspectie Werk en Inkomen).
Conclusie
De kwaliteit van kinderopvang is wettelijk vastgelegd en vereist een gezamenlijke inspanning van verschillende afdelingen binnen de gemeente. De Wet kinderopvang stelt eisen aan de verantwoordelijkheden, de kwaliteit van de opvang en de handhaving van deze regels. Een focus op de ontwikkeling van kinderen, de stimulering van vaardigheden en het voldoen aan de taaleisen voor pedagogisch medewerkers zijn essentieel voor het bieden van verantwoorde kinderopvang. Regelmatige evaluatie van het handhavingsbeleid is noodzakelijk om de kwaliteit te waarborgen en te verbeteren.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
