Nalevingsstrategie en Toezicht op Kinderopvang in Rotterdam
september 5, 2025
De kinderopvang speelt een cruciale rol in de ontwikkeling van het jonge kind. Het Expertisecentrum Kinderopvang zet zich in om de pedagogische kwaliteit binnen deze sector te waarborgen en te verbeteren. Dit wordt bereikt door het ontwikkelen en onderhouden van een brede kennisbasis, het adviseren van professionals en beleidsmakers, en het ondersteunen van de professionalisering van pedagogisch medewerkers. Deze inspanningen zijn gericht op het creëren van een omgeving waarin kinderen optimaal kunnen groeien en zich ontwikkelen.
Het Expertisecentrum Kinderopvang functioneert als een kenniscentrum voor de kinderopvangsector. De primaire doelstelling is het verhogen van de pedagogische kwaliteit. Dit gebeurt door het verzamelen, ontwikkelen en delen van kennis die pedagogisch professionals kunnen gebruiken om hun praktijk te verbeteren. Het centrum werkt samen met onderzoekers en professionals uit het veld om een actuele en relevante kennisbasis te creëren. Het Expertisecentrum biedt gevraagd en ongevraagd advies aan professionals, beleidsmakers en de politiek. Het centrum is een initiatief van het bestuur Bureau Kwaliteit Kinderopvang, wat de autoriteit en het gezag van het centrum onderstreept.
Een belangrijk aspect van het werk van het Expertisecentrum is de ondersteuning van de professionalisering van pedagogisch personeel. De kennisbasis die het centrum ontwikkelt, is bedoeld om professionals te helpen zich verder te ontwikkelen en om handvatten te bieden voor een goede praktijkvoering, gebaseerd op wetenschappelijke inzichten. De verbreding en verdieping van de kennis gebeurt binnen kenniskringen die voortbouwen op de inzichten van ontwikkelteams. Dit zorgt voor een continue verbetering en vernieuwing van de pedagogische aanpak.
De kinderopvangsector kampt met personeelstekorten. Om dit probleem te adresseren, wordt gekeken naar de mogelijkheden om anders-gekwalificeerden in te zetten. Dit zijn personen met een andere beroeps- of opleidingsachtergrond, talent of expertise die een bijdrage kunnen leveren aan het activiteitenaanbod en de ontwikkeling van kinderen. Er zijn specifieke voorwaarden waaraan voldaan moet worden bij de inzet van deze medewerkers.
De houder van een kinderopvanglocatie moet in het pedagogisch beleidsplan opnemen hoe de anders-gekwalificeerde(n) bijdragen aan het activiteitenaanbod en de ontwikkeling van de kinderen. Daarnaast moeten deze medewerkers geregistreerd worden in het Personenregister Kinderopvang en vallen ze onder de ‘50%-regeling’. Dit betekent dat binnen het maximum van 50% beroepskrachten-in-opleiding, maximaal 33 procent uit stagiairs en/of anders-gekwalificeerden mag bestaan.
Anders-gekwalificeerde beroepskrachten mogen formatief ingezet worden gedurende de hele dag en dragen bij aan de opvoeding en verzorging van de kinderen. Het is essentieel dat de houder in het pedagogisch beleidsplan toelicht hoe de deskundigheid van de anders-gekwalificeerde beroepskracht bijdraagt aan het activiteitenaanbod en de ontwikkeling van het kind. Er moet altijd een gekwalificeerde beroepskracht aanwezig zijn ter ondersteuning.
Voorwaarden voor de inzet van anders-gekwalificeerden zijn onder meer het bezit van een deskundigheid, beroeps- of opleidingsachtergrond, talent of expertise die relevant is voor de functie. Daarnaast moeten ze een pedagogische module hebben gevolgd en beschikken over taalniveau 2F.
Een pedagogisch practicum, georganiseerd op 5 februari 2025 in Utrecht, richt zich specifiek op de vraag hoe om te gaan met de voorwaarden en de inzet van anders-gekwalificeerden. Tijdens dit practicum worden ervaringen uitgewisseld over rollen, inzetbaarheid, effecten op opleidingsplaatsen en de verwachtingen van deze inzet. Deelnemers kunnen zich inschrijven tot 31 januari 2025, met korting voor organisaties die zijn aangesloten bij het Expertisecentrum Kinderopvang.
Het is van belang dat pedagogisch professionals zich zelfverzekerd voelen en de ruimte krijgen om te experimenteren en te leren. Oplossingen die van bovenaf worden opgelegd, kunnen leiden tot een gevoel van onmacht en zelftwijfel. Het is essentieel om het inzicht en de kunde van de pedagogisch werker te waarderen en hen te stimuleren om zelf met oplossingen te komen. Echte veranderingen komen van binnenuit, vanuit de praktijk zelf.
Het is belangrijk om pedagogisch professionals in hun kracht te zetten door hen het zelfvertrouwen te geven om te experimenteren en te leren. Dit leidt tot meer motivatie en een betere kwaliteit van de opvang. Het erkennen van de waarde van het beroep en het laten zien van de impact die pedagogisch professionals hebben op het leven van kinderen, kan bijdragen aan het aantrekken van meer personeel en het verminderen van het personeelstekort.
De PiB-monitor is een instrument dat organisaties helpt om de pedagogische kwaliteit in kaart te brengen. De monitor genereert data op basis van ingevulde gegevens en maakt de scores per criterium inzichtelijk op een 4-punts schaal. De PiB-monitor is afgestemd op de GGD-inspectie en hanteert dezelfde vier basisdoelen: emotionele veiligheid, persoonlijke competentie, sociale competentie en overdracht van normen en waarden. Daarnaast wordt ook de kwaliteit van de leefomgeving in kaart gebracht. Een optionele ‘stabiliteitsmeter’ geeft inzicht in de stabiliteit van de groepssamenstelling en het kind-professional contact.
In 2024 hebben 53 kinderopvangorganisaties gebruik gemaakt van PiB, waaronder een aantal grote organisaties waarbij in totaal 5000 groepen zijn geobserveerd. De PiB-monitor geeft organisaties de regie over hun pedagogische praktijk en draagt bij aan een landelijk beeld van de pedagogische kwaliteit in de kinderopvang.
Het Expertisecentrum Kinderopvang speelt een essentiële rol in het waarborgen en verbeteren van de pedagogische kwaliteit in de kinderopvang. Door het ontwikkelen van een kennisbasis, het ondersteunen van professionalisering en het faciliteren van de inzet van anders-gekwalificeerden, draagt het centrum bij aan een optimale ontwikkeling van het jonge kind. Het is van belang dat pedagogisch professionals zich zelfverzekerd voelen en de ruimte krijgen om te experimenteren en te leren. Instrumenten zoals de PiB-monitor kunnen organisaties helpen om de pedagogische kwaliteit in kaart te brengen en te verbeteren. De focus op interne motivatie en het erkennen van de waarde van het beroep zijn cruciaal voor het aantrekken en behouden van gekwalificeerd personeel.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet