Stijgende Kinderopvangtarieven en de Financiële Positie van Ouders in 2024
september 5, 2025
De verspreiding van infectieziekten, met name mazelen, baart zorgen in Nederland. De vaccinatiegraad is de afgelopen jaren gedaald, wat leidt tot discussie over mogelijke maatregelen om de collectieve immuniteit te verhogen. Een van de voorstellen die op tafel ligt, is het verplichten van vaccinaties voor kinderen die gebruikmaken van de kinderopvang. Dit artikel belicht de ethische en juridische aspecten van deze discussie, gebaseerd op beschikbare informatie.
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) adviseert een vaccinatiegraad van minimaal 95% voor bof, mazelen en rodehond (BMR-prik) en minimaal 90% voor andere vaccinaties. In Nederland lag de vaccinatiegraad tot 2022 boven de 90%, maar is sindsdien gedaald. In 2023 was de vaccinatiegraad 83,6% en in 2024 daalde deze verder naar 83,1% (bron: RIVM). Deze daling brengt risico’s met zich mee, aangezien een lagere vaccinatiegraad de kans op uitbraken van infectieziekten vergroot.
Mazelen kan leiden tot ernstige ziekte en levenslange gevolgen. Het is daarom van belang om de verspreiding van deze ziekte te voorkomen. Een dalende vaccinatiegraad vormt een bedreiging voor de collectieve gezondheid, met name voor jonge kinderen die nog niet volledig gevaccineerd kunnen worden.
D66 en VVD hebben een initiatiefwet voorgesteld die het mogelijk maakt om niet-gevaccineerde kinderen te weigeren in de kinderopvang. Het doel van dit voorstel is om de vaccinatiegraad te verhogen en de verspreiding van infectieziekten te beperken. Voorstanders van dit idee benadrukken dat het tegengaan van infectieziekten een collectief belang is en dat de overheid daar verantwoordelijkheid voor draagt.
Hoogleraar rechtsfilosofie Roland Pierik is een groot voorstander van een vaccinatieplicht in de kinderopvang. Hij wijst erop dat vaccineren nu vrijblijvend is, waardoor mensen om verschillende redenen kunnen kiezen om hun kinderen niet te laten vaccineren. Dit heeft gevolgen voor de algehele vaccinatiegraad en verhoogt het risico op uitbraken.
Hoewel een vaccinatieplicht in de kinderopvang kan bijdragen aan het verhogen van de vaccinatiegraad, zijn er ook ethische bezwaren. Ethicus Theo Boer wijst erop dat een verplichting kan leiden tot verzet en dat een deel van de bevolking zich hierdoor afkeert van het vaccinatieprogramma. Hij pleit voor een zachtere aanpak, waarbij mensen worden overtuigd van het belang van vaccinatie door middel van gesprekken en voorlichting.
Boer benadrukt dat er een groeiende groep mensen is die gemakzuchtiger is en de risico’s van vaccinatie overschat, terwijl ze de ernst van de infectieziekten onderschatten. Hij is van mening dat het belangrijk is om deze mensen te bereiken met goede informatie en hen de kans te geven om hun zorgen te uiten.
Een alternatief voor een landelijke vaccinatieplicht is een regionale aanpak, waarbij kinderdagverblijven in gebieden met een lage vaccinatiegraad de mogelijkheid krijgen om niet-gevaccineerde kinderen te weigeren. Boer suggereert dat dit een tussenoplossing kan zijn, maar Pierik waarschuwt dat dit kan leiden tot concentratie van ongevaccineerde kinderen in bepaalde opvanglocaties, waardoor het risico op uitbraken juist toeneemt.
De kinderopvang speelt een belangrijke rol in de gezondheid en ontwikkeling van kinderen. Naast het bieden van een veilige en stimulerende omgeving, kan de kinderopvang ook bijdragen aan het bevorderen van de gezondheid van kinderen door het stimuleren van vaccinatie.
Het is belangrijk dat de kinderopvang open staat voor gesprekken met ouders over vaccinatie en hen voorziet van betrouwbare informatie. Ouders moeten de mogelijkheid hebben om hun zorgen te uiten en vragen te stellen. De kinderopvang kan ook samenwerken met GGD’s en andere gezondheidsorganisaties om voorlichtingscampagnes te organiseren en de vaccinatiegraad te verhogen.
Werken in de kinderopvang brengt soms knaagsituaties met zich mee, waarbij moeilijke keuzes gemaakt moeten worden. Het omgaan met ethische dilemma’s is een belangrijk onderdeel van het werk van pedagogisch medewerkers. Het Kinderopvang Dilemmaspel van Kinderopvang werkt! kan pedagogisch medewerkers helpen om deze dilemma’s te bespreken en te analyseren.
Een belangrijk argument voor een vaccinatieplicht in de kinderopvang is de bescherming van jonge kinderen die nog te jong zijn om gevaccineerd te worden. Deze kinderen zijn extra kwetsbaar voor infectieziekten en kunnen ernstige complicaties ontwikkelen. Door de vaccinatiegraad in de kinderopvang te verhogen, kunnen deze jonge kinderen beter beschermd worden.
Theo Boer benadrukt de noodzaak van gesprekken met mensen die twijfelen over vaccinatie. Hij heeft tijdens de coronaperiode ervaren dat gesprekken een vorm van gelijkheid kunnen geven en veranderingen in gedrag kunnen bewerkstelligen. Hij pleit voor meer onderzoek naar manieren om het gesprek over vaccinatie te stimuleren en mensen te bereiken die nog niet overtuigd zijn.
De discussie over een vaccinatieplicht in de kinderopvang is complex en kent verschillende ethische en juridische aspecten. Een dalende vaccinatiegraad vormt een bedreiging voor de collectieve gezondheid, met name voor jonge kinderen. Het voorstel van D66 en VVD om vaccinatie te verplichten in de kinderopvang kan bijdragen aan het verhogen van de vaccinatiegraad, maar stuit op ethische bezwaren. Een zachtere aanpak, waarbij mensen worden overtuigd van het belang van vaccinatie door middel van gesprekken en voorlichting, kan een alternatief zijn. Het is belangrijk dat de kinderopvang een actieve rol speelt in het bevorderen van vaccinatie en het bieden van betrouwbare informatie aan ouders. De bescherming van jonge kinderen die nog niet gevaccineerd kunnen worden, is een belangrijk argument voor het nemen van maatregelen om de vaccinatiegraad te verhogen.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet